جازمیه

جازميه‏ از فرق «خوارج اند» نام اين فرقه در برخی از منابع حازميه و در برخی دیگر «جازميه» آمده است.

پیشینه

«جازميه» اصحاب «جازم بن على» و در کتاب التعریفات میر سید شریف جرجانی «جازميه» پيروان جذم بن عاصم شناخته و با «شعيبيه» هم داستان شدند.

اعتقادات

عبد القاهر بغدادى مى‏ نويسد كه بيشتر «عجارده» سيستان پای بند این آیین اند و درباره قدر، استطاعت و اراده خدا مطابق با روش اهل سنت رفتار می کنند و معتقدند که آفريدگارى جز خداوند نيست و جز اراده او اراده دیگری نیست همچنین از نظر آنان، استطاعت همراه فعل است. جازمیه، به سبب داشتن این عقاید، دو فرقه دیگر از عجارده، یعنی میمونیه و حمزیه، را که در باب قدر و استطاعت مخالف ایشان و هم عقیده با معتزله بودند، تکفیر کردند. معتقدند که خداوند بنده ‏اى را دوست دارد كه به او ايمان آورد اگر چه بيشتر زندگانى اش را در کفر گذرانده باشد،اما اگر بنده‏ اى در پايان عمر خود به كفر گرايد، اگر چه بیشتر زندگانی اش را به ایمان سپری کرده باشد، نزد خدا کافر خواهد بود.

شاخص ایمان و کفر از نگاه جازمیه

جازمیه ، ملاک ایمان و کفر بندگان لحظات پایانی عمر است و اگر فردی در تمام عمر کافر باشد ولی در لحظات پایانی عمر ایمان آورد، مؤمن به شمار می‌آید و برعکس، اگر فردی در تمام عمر مؤمن باشد و در آخر عمر کافر شود، کافر محسوب می‌شود . [۱۹] [۲۰] [۲۱] این رأی نزدیک به نظر اهل سنّت در خصوص « موافات » در ایمان و کفر است. [۲۲] بر اساس قول به موافات، اگر فردی فقط در دوره‌ای از حیات خود به خدا ایمان داشته باشد، هنگام مرگ باایمان از دنیا خواهد رفت و برعکس، اگر کسی به حالت کفر بمیرد معلوم می‌شود که در هیچ دوره‌ای از زندگیش مؤمن نبوده است. [۲۳]