عجارده
عجارده يا عجرديه از فرق خوارج و پيروان عبد الكريم بن عجرد بودند.
شرح حال
عبد الکریم عجرد در آغاز پيرو عطيه بن اسود حنفى بود. برخى نوشته اند عبد الكريم بن عجرد نخست از ياران ابى بيهس بود و سپس با وى مخالفت كرد و سرانجام به حبس افتاد و در زندان بود كه دو تن از يارانش ميمون و شعيب كه با يكديگر در باب «مشيت خداوند» اختلاف كرده بودند، براى حكميت به او نامه نوشتند. [۱]
خاستگاه
فرقه عجارده از فرقه ای به نام عطویه که پیرو عطیه بن اسود الحنفی بودند، جدا شده است. [۲] عبد الکریم شهرستانی وی را از پیروان ابی بیهس از فرقه بیهسیه بر شمرده است که در ادامه با او مخالفت کرده است. [۳]عجارده بزرگ ترین، فرقه از فرق خوارج معرفی شده است؛ زیرا این فرقه پیروان مختلفی را به عنوان زیر مجموعه خود در برداشت. خوارج گاهی به دلیل تفکرات شخصی دچار انشعابات گسترده می شدند تا آن جا که فقط فرقه عجارده به بیش از پانزده فرقه تبدیل شده است و این نشان می دهد که در جامعه خوارج تفکر یکسانی حاکم نبود.
انشعابات
عبد الکریم شهرستانى ده فرقه از خوارج را به «عجارده» نسبت مى دهد که نام آن ها عبارت است از: خلفيه، صلتيه، حمزيه، شعيبيه، ميمونيه، اطرافيه، جازميه، ثعالبه، شيبانيه.[۴] البته ابو الحسن اشعری و عبد القاهر بغدادی در آثار خود [۵]. [۶]. [۷] 15 فرقه را که عبارت است از: میمونیه خلفیه حمزیه شعیبیه خازمیه معلومیه مجهولیه صلتیه ثعالبه اخنسیه معبدیه شیبانیه رشیدیه مکرمیه از انشعابات عجارده بر شمردند
عقاید
عجارده به عنوان اصلی ترین شاخه از فرق خوارج از عقاید خاص به خود بر خوردار بوده اند. [۸] [۹]
که به نام برخی از آن اشاره می شود.
۱. تکفیر عثمان ۲. تکفیر امیرالمومنین علی علیه‌السّلام ۳. تکفیر اصحاب جمل ۴. تکفیر حکمین (ابوموسی اشعری و عمرو بن عاص) ۵. تکفیر کسانی که به حکم حکمین رضایت دارند ۶. تکفیر مرتکبین گناه به سبب گناه ۷. وجوب قیام و خروج بر پیشوای جائر ۸. این فرقه سوره یوسف را از قرآن نمی‌دانستند و معتقد بودند محتوای این سوره، داستانی عاشقانه است و ارتباطی با قرآن ندارد. فخررازی، محمد بن عمر، اعتقادالمسلمین والمشرکین، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۲، ص۴۷. همچنین عجارده متفق اند که كودكان هرگاه بالغ شدند، باید به ااسلام خوانده شوند و يا اسلام را توصيف نمايند و قبل از این باید از آن ها دوری کرد. عجارده با ازارقه در يك مورد اختلاف دارند به این که ازارقه بردن اموال مخالفان را جایز می دانند، ولى عجارده معتقدند که بردن مال هيچ يك از آنان جایز نيست مگر اين كه او را كشته و مال شان را به يغما بريم. [۱۰]
پانویس
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 332 با ویرایش و اصلاح و جا به جایی عبارات و عناوین.
- ↑ البغدادی، عبدالقاهر بن طاهربن محمد، الفرق بین الفرق و بیان الفرقة الناجیة، بیروت، دارالآفاق الجدیده، ۱۹۷۷، الطبعةالثانیة، ص۷۲.
- ↑ الشهرستانی، عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۰۴، ج۱، ص۱۲۷.
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 333 با ویرایش و اصلاح و جا به جایی عبارات و عناوین.
- ↑ الاشعری ابوالحسن، مقالات الاسلامیین، بیروت، دارالاحیا الثراث العربی، ص۲۴
- ↑ البغدادی، عبدالقاهر بن طاهربن محمد، الفرق بین الفرق و بیان الفرقة الناجیة، بیروت، دارالآفاق الجدیده، ۱۹۷۷، الطبعةالثانیة، ص۱۸
- ↑ البغدادی، عبدالقاهر بن طاهربن محمد، الفرق بین الفرق و بیان الفرقة الناجیة، بیروت، دارالآفاق الجدیده، ۱۹۷۷، الطبعةالثانیة، ص۵۴.
- ↑ البغدادی، عبدالقاهر بن طاهربن محمد، الفرق بین الفرق و بیان الفرقة الناجیة، بیروت، دارالآفاق الجدیده، ۱۹۷۷، الطبعةالثانیة، ص۱۸
- ↑ البغدادی، عبدالقاهر بن طاهربن محمد، الفرق بین الفرق و بیان الفرقة الناجیة، بیروت، دارالآفاق الجدیده، ۱۹۷۷، الطبعةالثانیة، ص۵۵.
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 332 با ویرایش و اصلاح و جا به جایی عبارات و عناوین.