عجارده

عجارده
نام	عجارده
موسس	عبدالکریم بن عجرد
عقیده	دارای تفکر خاص خوارجی و از اصلی‌ترین شاخه‌های این فرقه

عجارده یا عجردیه‏ از فرقه خوارج و از پیروان عبدالکریم بن عجرد بودند.

شرح حال

عبدالکریم عجرد در آغاز پیرو عطیة بن اسود حنفی و برخی نوشته‏‌اند از یاران ابی بیهس بود و سپس با و‎ی مخالفت کرد و سرانجام به حبس افتاد و در همان حال دو تن از یارانش به نام میمون و شعیب که با یکدیگر در باب «مشیت خداوند» اختلاف کرده بودند، برا‎ی حکمیت به او نامه نوشتند.

تاریخچه

فرقه عجارده از فرقه‌ای به نام عطویه که پیرو عطیة بن اسود الحنفی بودند، جدا شده است. عبدالکریم شهرستانی وی را از پیروان ابی بیهس از فرقه بیهسیه بر شمرده است که در ادامه با او مخالفت کرده است. این فرقه به عنوان بزرگ‌ترین فرقه از فرق خوارج معرفی شده است، زیرا که عجارده زیر مجموعه خود پیروان مختلفی را در برداشت. البته علت وجود انشعابات گسترده در خوارج را گاهی می‌توان در تحمیل عقاید شخصی افرادی جستجو کرد که در جوامع آن روز دارای نفوذ فراوانی بوده‌اند و افرادی را با تفکر خود همراه می‌کردند. این مسأله موجب شد که بیش از پانزده فرقه زیر‌مجموعه عجارده قرار گیرند.

انشعابات

عبدالکریم شهرستانی ده فرقه از خوارج را به «عجارده» نسبت می‏‌دهد که نام آنها عبارت است از: خلفیه، صلتیه، حمزیه، شعیبیه، میمونیه، اطرافیه، جازمیه، ثعالبه، شیبانیه.

ابوالحسن اشعری و عبدالقاهر بغدادی در آثار خود چهارده فرقه را که عبارت است از: میمونیه، خلفیه، حمزیه، شعیبیه، خازمیه، معلومیه، مجهولیه، صلتیه، ثعالبه، اخنسیه، معبدیه، شیبانیه، رشیدیه و مکرمیه را از انشعابات عجارده بر‌شمرده‌اند.

عقاید

عجارده به عنوان اصلی‌ترین شاخه از فرقه خوارج، از عقاید خاص به خود بر خوردار بوده‌اند. که به نام برخی از آن اشاره می‌شود:

1. تکفیر عثمان؛
2. تکفیر امیرالمومنین علی (علیه‌السّلام)؛
3. تکفیر اصحاب جمل؛
4. تکفیر حکمین (ابوموسی اشعری و عمرو بن عاص)؛
5. تکفیر کسانی که به حکم حکمین رضایت دارند؛
6. تکفیر مرتکبین گناه به سبب گناه؛
7. وجوب قیام و خروج بر پیشوای جائر؛
8. این فرقه سوره یوسف را از قرآن نمی‌دانستند و معتقد بودند محتوای این سوره، داستانی عاشقانه است که ارتباطی با قرآن ندارد.

همچنین عجارده بر این قول متفق‌اند که کودکان هرگاه بالغ شدند باید به اسلام خوانده شوند و یا اسلام را توصیف نمایند و قبل از این باید از آنها دوری کرد. عجارده با ازارقه در یک مورد اختلاف دارند به اینکه ازارقه بردن اموال مخالفان را جایز می‌دانند، ولی عجارده معتقدند که بردن مال هیچیک از آنان جایز نیست مگر این که او را کشته و مال‌شان را غارت کنیم.

جستارهای وابسته

• خوارج
• تکفیر

منابع

• محمدجواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 27 مهرماه 1404 ش.

• فخررازی، اعتقاد المسلمین و المشرکین، بیروت، انتشارات دارالکتب العلمیة، سال ۱۴۰۲ ق.

• محمد بن عبدالکریم شهرستانی، الملل و النحل، بیروت، انتشارات دارالمعرفة، سال ۱۴۰۴ ق.