پرش به محتوا

طاووسیه

از ویکی‌وحدت
طاووسیه‏
موسسآقا محمدکاظم تنباکو فروش اصفهانی ملقب به طاووس‌ العرفا
عقیدهمحمدکاظم تنباکو‌ فروش ادعای الوهیت کرده و گفت یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر و دوازده امام در وی حلول کرده‌اند و او خلیفه و تجلی همه آنان است و اگر همه آنها به این جهان بازگردند، از او اطاعت خواهند کرد.

طاووسیه‏، فرقه‌ای از شیعه و پیرو آقا محمدکاظم تنباکو فروش اصفهانی ملقب به طاووس‌ العرفا هستند.

مؤسس

محمّدکاظم اصفهانی معروف به شیخ زین‌الدّین و مشهور به «طاووس العرفا» است. وی در طریقت، ملقب به سعادت‌ علیشاه قطب سی‌ و‌ سوم سلسلهٔ نعمت‌اللهی سلطان علیشاهی گنابادی بعد از غیبت حجت بن الحسن (عجل‌الله تعالی فرجه‌الشّریف) است.

وجه تسمیه

این فرقه را از آن جهت طاووسیه نامیدند، زیرا که محمد شاه قاجار، سعادت‌ علی‌ شاه (محمدکاظم تنباکو فروش) را ملقب به طاووس کرده و به همین سبب، سلسله وی ـ و در ادامه سلسله ملا‌سلطان محمد گنابادی ـ طاووسیه خوانده می شوند.

تاریخچه

این فرقه از طریقه نعمت‌الّلهیه نشأت گرفته است. موسس آن در اصفهان متولد شد و از مریدان حاج زین‌العابدین شیروانی بود. وی بعد از رحمت‌ علی‌ شاه شیرازی که جانشین مستعلی‌ شاه مؤلف کتاب «بستان‌السیاحه» بود، از جانشین او تبعیت نکرد، بلکه به تهران رفت و در آنجا مدعی قطبیت شد.

ادعاها

محمدکاظم تنباکو‌فروش، ادعای الوهیت کرده و گفت یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر و دوازده امام در وی حلول کرده‌اند و او خلیفه و تجلی همه آنان است و اگر همه آنها به این جهان بازگردند، از او اطاعت خواهند کرد. همچنین می‌‏گفت که من باطن قرآن، نماز، روزه و حج هستم و هیچ چیزی از قدرت من خارج نیست و رسیدگی به امور زندگان و مردگان با من است و هرکسی دوازده سال تمام از من اطاعت کند و از من فرمان ببرد، انسان کامل و نفس و روح جدید و شمس‌الشموس می‌شود و باید وی را به چشم ملکوتی نگریست نه به چشم ظاهر.

آداب و رسوم

مریدان او باید طعامی فراهم می‌کردند و بر سر نهاده و سپس پیش پای قطب قرار می‌دادند و قطب طعام را با میهمانان خود تقسیم می‌کرد. به این رسم، «نیاز» می‌گفتند. علاوه، مرسوم بود که هر مریدی اگر برای او هدایایی می‌آورد، به او می‌گفت از این‌پس لازم نیست نماز بخوانی، زیرا من آن را بر‌عهده می‌گیرم.

درگذشت

محمدکاظم تنباکو فروش، در سال 1293 هجری قمری در تهران درگذشت و در مقبره سراج الملک در حضرت عبدالعظیم، شهر ری به خاک سپرده شد[۱][۲][۳][۴].

پانویس

  1. محمدجواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 326، با ویرایش و جابه‌جایی و اصلاح جملات.
  2. ترجمه دائرة المعارف الاسلامیة، چ اول، ج 15.
  3. نورالدین مدرسی چهاردهی، سیری در تصوف، شرح حال هفتاد تن از مشایخ و اقطاب صوفیه، تهران، ص 78.
  4. مسعود همایونی، تاریخ سلسله‏‌های طریقه نعمت‌اللّهیّه در ایران، تهران، ص 128.