پرش به محتوا

حسنیه

از ویکی‌وحدت
حسنیه
نامحسنیه
موسسحسن‌بن‌زید‌بن‌ حسن‌بن‌علی‌بن‌أبی‌طالب
عقیدهحسن‌مثنی را با انتساب قول به امام حسن، امام بعدی پنداشته و او را ضامن آل‌محمد می‌دانستند.

حسنیه شاخه‌ای از فرقه زیدیه هستند. این گروه پس از امامت امام علی (‌علیه‌السّلام) و امام‌حسن (‌علیه‌السّلام)، بنابر وصیت امام حسن‌مجتبی (‌علیه‌السّلام)، حسن مثنی را امام پنداشته و او را ضامن آل‌محمد (صلّی‌الله علیه وآله) می‎‌دانستند.

موسس

موسس این فرقه، شخصی به‌ نام حسن‌بن‌زید‌ بن‌‌حسن‌بن‌ علی‌بن‌أبی‌طالب، مشهور به داعی کبیر است[۱].

شرح‌حال

حسن‌بن‌زید بن‌محمد بن‌اسماعیل بن‌حسن بن‌علی‌بن‌ابی‌طالب معروف به «حالب‌الحجارة»[۲] در سال ۲۵۰ هجری‌قمری، حکومت علویان را در طبرستان بنا کرد. او از فرزندان امام حسن (علیه‌السّلام) و فقیهی دین‌دار و عالمی بزرگ در زمان خود بود[۳] و در مدینه متولد شد. وی در شجاعت و تدبیر مُلک، همانند نداشت[۴]. در چگونگی و زمان آمدن علویان به طبرستان محل اختلاف است، برخی این واقعه را مربوط به‌زمان متوکل عباسی می‌دانند[۵].

قیام

حسن‌بن‌زید در سال 250 هجری‌قمری مقیم ری بود و در ادامه با دعوت مردم طبرستان به آنجا رفته و با همکاری مردم آن دیار و به‌ فرماندهی محمد‌بن‌رستم و جعفر‌بن‌رستم، قیام کرد و عامل آنجا یعنی سلیمان‌بن‌عبدالله‌ بن‌‌طاهر را شکست داد و بعد از جنگ‌های بسیار، بر مازندران و گرگان مسلط شد. او را به جود و سخاوت و تقوای الهی ستوده‌اند[۶][۷][۸].

وفات

حسن‌بن‌زید در سال 270 هجری قمری وفات کرد و برادرش محمد‌بن‌زید جانشین وی شد[۹][۱۰][۱۱][۱۲].

پانویس

  1. محمدجواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 157، با ویرایش و اعمال اصلاحات در عبارات.
  2. ابولفرج اصفهانی،مقاتل الطالبین، ج ۱، ص ۴۰۶.
  3. بهاءالدین محمد‌بن‌حسن بن‌اسفندیار، تاریخ طبرستان، با تصحیح عباس اقبال آشتیانی.
  4. . ظهیر‌الدین مرعشی، تاریخ‌ طبرستان، رویان و مازندران با کوشش محمدحسین تسبیحی، تهران، انتشارات مؤسسه مطبوعاتی شرق، سال ۱۳۴۵ ش، ص۱۳۰.
  5. ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ج ۱، ص ۴۰۶.
  6. محمدجواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 157، با ویرایش و اصلاح عبارات.
  7. ابن‌جریر طبری، تاریخ طبری، ج 8، ص 234.
  8. ابن‌اثیر، الکامل فی‌التاریخ، ج 7، ص 13، 149، 188.
  9. محمدجواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 157، با ویرایش و اصلاح عبارات.
  10. ابوالحسن اشعری، مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، مصر، سال 1950 ق، ص 83 .
  11. ابن جریر طبری، تاریخ طبری، ج 8، ص 234.
  12. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج 7، ص 13، 149، 188.