محکمه اولی

از ویکی‌وحدت
محکمه اولی
نام رایجمحکمه اولی
موسسعروة‌بن‌حدیر و یزید‌بن‌عاصم محاربی
عقیدهدر جنگ صفین بر حضرت علی علیه‌السلام شوریدند و گفتند: لا حکم الا لله یعنی حکمی جز حکم خدا نیست.

محکمه اولی یا داوری‌خواهان نخست؛ اوّلین فرقه از خوارج‌ بودند که با فرمان حضرت علی (علیه‌السّلام) مخالفت کردند.

وجه تسمیه

نشوان‌الحمیری می‌نویسد: آنان را از این جهت محکمه خواندند که تحکیم را در جنگ صفین انکار کردند و گفتند: لا حکم الّا للّه[۱]. البته برخی از منابع[۲] محکمه را «حکمیه» خوانده‌اند و می‌گویند که آنان کسانی بودند که در جنگ صفین بر حضرت علی (علیه‌السّلام) شوریده و گفتند که حکمی جز حکم خدا نیست و حکمی نیز برای مردمان نمی‌‏باشد.

تاریخچه

نوشته‌اند نخستین کسی که از محکمه اولی از فرمان امام سرباز زد، عروة‌بن‌حدیر برادر مرداس خارجی بود، اما برخی یزید‌بن‌عاصم محاربی را نام بردند و گفتند که در جنگ صفین چون موافقت دو لشکر را بر داوری میان حضرت علی (علیه‌السّلام) و معاویه اعلام کردند، مردی‏ ربیعی از بنی‌یشکر که در جنگ از همراهان حضرت علی (علیه‌السّلام) بود، بر لشکر معاویه تاخت و تعدادی از نفرات لشکر را کشت و سپس به‌طرف یاران امام هجوم آورد و مردی از آنان را از پای درآورد و با فریاد بلند گفت که بدانید: من علی (علیه‌السّلام) و معاویه را از خلافت برداشتم و از حکم هر دوی ایشان بیزاری می‏‌جویم. این را گفت و دوباره بر یاران حضرت علی (علیه‌السّلام) تاخت تا آنکه کشته شد.

رهبران فرقه

رهبران اولیه این فرقه، افرادی چون عروة‌بن‌حدیر و یزید‌بن‌عاصم محاربی بوده‌اند که در جریان جنگ صفین، مقابل امام علی (علیه‌السّلام) قرار گرفته به او اعتراض کردند و سپس از خوارج شدند[۳][۴][۵][۶][۷].

پانویس

  1. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 393
  2. مقریزی تقی الدین ابوالعباس، الخطط، 5 جلدی، قاهره، سال 1930- 1911 میلادی، ج 2، ص 354.
  3. https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%85%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C
  4. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 393 با ویرایش و اصلاح و جابجایی جملات
  5. بغدادی عبدالقاهر، الفرق بين الفرق، با اهتمام محمد زاهد بن حسن الكوثرى، قاهره، سال 1948 میلادی، ص 46.
  6. عراقی ابو محمد عثمان بن عبدالله، الفرق المفترقة بين اهل الزيغ و الزندقة، تحقيق يشار قوتلو آى، آنكارا، سال 1961 میلادی، ص 23.
  7. مقریزی تقی الدین ابوالعباس، الخطط، 5 جلدی، قاهره، سال 1930- 1911 میلادی، ج 2، ص 354.