بربهاری
| بربهاری | |
|---|---|
 | |
| نام | بربهاری |
| موسس | ابومحمد بهاری |
| عقیده | احیای عقاید اهل‌سنت |
بَرْبَهاری به اصحاب حسن بن علی‌بن خلف ابومحمد بربهاری گفته می‌شود که در سال 329 هجری قمری درگذشت.
تاریخچه
«بر‌بهار» به معنای میوه ایالت بیهار در هند است که به صورت ادویه از آن کشور صادر می‌شود و ظاهرا خانواده بربهاری یکی از فروشندگان این ادویه در بغداد بودهاند[۱].
شرح حال موسس
بربهاری از فقها و محدثان بزرگ حنابله بود که در بغداد نقش بزرگی را ضد داعیان «شیعه» ایفا می‌کرد و در زمان خود از مروجان بزرگ مذهب «حنبلی» به شمار میرفت. او می‌خواست که عقاید اهل سنت و جماعت را به زمان رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله) و روزگار سه خلیفه ابوبکر، عمر و عثمان یعنی به قول خودش به «دین عشق» پیش از قتل عثمان و پیدا شدن فتنه‌ها در زمان علی‌بن ابی طالب (علیه‌السّلام) بازگرداند. دیگر عالم مسلمان که مشهور به این نسبت است، می‌توان به ابوبحر محمد‌بن حسن بن‌کوثر بن‌علی بربهاری از محدثان مشهور اشاره کرد که در سال 362 هجری قمری درگذشت[۲].
آراء و عقاید
بربهاریه همچون سایر فرقه یا گروه‌ها، دارای عقاید خاصی بودند:
۱. معتقد بودند که اسلام به معنای سنت است و از لوازم سنت، همراهی با جماعت می‌باشد که پایه اصلی آن صحابه پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) هستند که به نام اهل سنت و جماعت نامیده می‌شوند. پس اگر کسی به آنها تمسک نکند، گمراه و بدعت‌گزار و اهل آتش خواهد شد. نیاز قرآن به سنت نیز بیش از نیاز سنت به قرآن است[۳][۴].
2.معتقدبودند که خداوند در قیامت با چشم سر دیده می‌شود و بدون هیچ واسطه‌ای اعمال بندگانش را محاسبه خواهد کرد. اما اگر کسی گمان کند که خداوند در این دنیا دیده می‌شود، کافر است. اولین کسانی که خداوند را در بهشت با چشم سر می‌بینند، نابینایان، سپس مردان و بعد زنان‌اند. در روز قیامت ترازویی چون ترازوی دنیا برای وزن کردن خیر و شر وجود دارد که دو کفه و یک زبانه دارد[۵][۶][۷].
3. معتقد بودند که رسول‌خدا (صلّی‌الله علیه وآله) در روز قیامت شفیع گناه‌کاران می‌شود. این شفاعت به سه نوع تقسیم می‌شود.
- بعضی در آغاز روز قیامت،
- عده‌ای در همان روز اما هنگام عبور از پل صراط،
- گروهی پس از ورود به جهنم و تحمل مقداری عذاب مورد شفاعت قرار می‌گیرند. علاوه، همه پیامبران، صدیقین، شهدا و صالحان می‌توانند شفیع گناه‌کاران باشند.
4.معتقد بودند که روح در قبر به بدن مرده بر می‌گردد تا بتواند بنشیند و پاسخ نکیر و منکر را درباره دین و ایمانش بدهد. سپس روح بدون هیچ دردی از بدن جدا می‌شود. در ضمن مردگان از کسانی که به زیارت‌شان می‌روند آگاه می‌شوند. اگر مومن باشند، مستحق پاداش می‌شوند و اگر فاجر باشند، مورد عذاب الهی قرار می‌گیرند.
5. معتقدبودند که علم کلام و فهم متکلمان، منشأ زندقه، کفر، شرک و موجب بدعت، حیرت و گمراهی در دین می‌شود[۸].
6. معتقدبودند که از زمان وفات پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) تا زمان قتل عثمان، دین عتیق بود، اما بعد از کشته شدن وی، اولین تفرقه و اختلاف میان امت اسلامی به وجود آمد[۹][۱۰].
7. معتقدبودند که اهل‌سنت اشخاصی هستند که بر خلاف شیعیان؛ ابوبکر، عمر، عثمان و علی را بر دیگر صحابه مقدم می‌کند[۱۱].
8.بربهاریه بر خلاف مرجئه معتقدند که ایمان مرکب از قول و عمل است و زیاده و نقصان‌پذیر هست.
۹. آنان برخلاف برخی دیگر از فرقه‌ها معتقدند که نماز به امامت هر صالح و فاجری صحیح است و نباید در برابر حاکمی که اقدام به جهاد کند، خروج کرد، بلکه باید در کنار او قرار گرفت و برایش دعای خیر نمود.
۱۰. این فرقه بر خلاف قدریه معتقدند که همه امور اعم از خیر و شر از خداوند است و اوست که هر کسی را بخواهد هدایت یا گمراه می‌کند[۱۲].
پانویس
- ↑ محمد‌جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ اول، ص 99، با ویرایش و اصلاح عبارات.
- ↑ همان.
- ↑ ابومحمد حسن‌بن علی بربهاری، شرح السنة، تحقیق ابی‌یاسر الردادی، مدینه منوره، انتشارات مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ ق، چ اول، ص ۶۷، با ویرایش و اصلاح عبارات.
- ↑ همان، ص 89، با ویرایش و اصلاح عبارات.
- ↑ همان.
- ↑ همان، ص 84. با ویرایش و اصلاح عبارات.
- ↑ همان، ص94.
- ↑ همان.
- ↑ همان، ص 106.
- ↑ همان، ص 111.
- ↑ همان، ص 76.
- ↑ همان، ص 132 و 133.
|
