ابراهیمیه
| ابراهیمیه | |
|---|---|
 | |
| نام رایج | ابراهیمیه |
| موسس | ابراهیم‌بن عبداللّه‌بن حسن مثنی |
ابراهیمیه پیروان ابراهیم‌بن عبداللّه‌بن حسن المثنی بن‌حسن‌بن علی‌بن‌أبی‌طالب (97- 145 هجری قمری) بودند. وی پس از خروج برادرش محمد‌بن عبداللّه‌بن‌حسن معروف به نفس‌زکیه که در مدینه بر منصور عباسی خروج کرد، او نیز در عراق قیام نمود.
تاریخچه
نقل شده است که پدر ابراهیم که عبداللّه محض نام داشت، پس از قیام ولیدبن‌یزید اموی اموی در ابواء (منطقه‌ای نزدیک مکه در مسیر مدینه) در مجلسی از همه بزرگان بنی‌هاشم موافقت گرفت که پسرش محمد را به عنوان مدعی خلافت بنی‌امیه بشناسند. بدین‌ترتیب، با محمّد که در آن هنگام جوانی 32 ساله بود بیعت شد، ولی امام جعفر صادق (علیه‌السّلام) از موافقت با وی خودداری کرده و خروج بنی‌هاشم را در آن روزگار آشفته مصلحت ندید. از آن زمان به بعد، محمّد و برادرش ابراهیم برای رسیدن به خلافت، سعی کردند و سفیرانی از سوی خود به سرزمین‌های شرقی و غربی اسلام گسیل داشتند. پس از پیروزی بنی‌العباس بر بنی‌امیه و در اختیار قرار گرفتن خلافت اسلامی به دست عبداللّه سفّاح وی در دوران کوتاه خلافتش به استحکام بنیان خلافت عباسی مشغول شد و فرصتی برای توجه به فعالیت آن دو برادر نداشت. پس از مرگ سفاح، برادرش منصور جانشین او شد و به دفع ایشان پرداخت. در زمان وی، محمّد نفس زکیّه در اول رجب سال 145 هجری قمری، در مدینه پرچم طغیان برافراشت. از طرف دیگر، برادرش ابراهیم که در بصره هواخواهانی بسیار گرد او جمع شده بودند، به قصد یاری برادر در رمضان سال 145 هجری قمری خروج کرد و در اندک مدتی بر سرزمین عراق و اهواز و فارس دست یافت. منصور عباسی خود به دفع او شتافت و از بغداد به کوفه رفت تا اجازه ندهد که ساکنان آن شهر در این قیام به ابراهیم بپیوندند. سپس سپاهی به سرداری برادرزادهاش عیسی‌بن موسی به حجاز فرستاد و در مدینه بر محمّد نفس‌زکیه غلبه کرد. عیسی‌بن موسی پس از کشتن محمّد، به امر منصور برای سرکوبی ابراهیم به بصره فرستاده شد. ابراهیم که هواخواهان بسیاری در بصره داشت، نخست سپاهیان عیسی‌بن موسی را شکست داد، ولی پس از رسیدن خبر کشته شدن برادرش نفس زکیه در مدینه و اختلافی که بین شیعیان حسنی یعنی ابراهیمیان با شیعیان حسینی و طرفداران زید‌بن علی بن‌حسین روی داد، عباسیان از تفرقه ایشان استفاده کردند. عیسی‌بن موسی، ابراهیم را شکست داد و وی بر اثر زخم مهلکی که برداشته بود، در بیست و پنجم ذوالقعده سال 145 هجری قمری در گذشت[۱].
پانویس
- ↑ محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 11 با ویرایش فنی و محتوایی و اعمال تغییرات در برخی از جملات.
