سعدیان
| سعدیان | |
|---|---|
 | |
| نام | سعدیان |
سعدیان (نام دیگر: اشراف سعدیه) دودمانی بودند که در نیمه اول سده ۱۰ قمری بر مغرب اقصی فرمانروایی میکردند.
گستره امپراتوری سعدیان
سعدیان نسب خود را به حسن بن علی (علیهالسّلام) میرساندند و به همین دلیل، به اشراف ملقب شدند. برخی نیز بر این باورند که نسب این طایفه به حلیمه سعدیه مادر رضاعی پیامبر اسلام (صلّیالله علیه وآله) میرسد[۱]. نام کامل و القاب مؤسس سلسله یعنی محمد المهدی القائم بامرالله نشان میدهد که چگونه سعدیان در ابتدا از انتظارات مردم برای ظهور مهدی موعود و احساسات آنها در اعتلای مذهب و جهاد علیه مسیحیان سود جستند.
گسترش و بسط تدریجی قلمرو نفوذ
شرفای سعدی از پایگاهی در ناحیه سوس واقع در جنوب مراکش، به تدریج چیرگی خود را بر نواحی شمالی گستردند و وطاسیان را در سال ۹۵۶ قمری (۱۵۴۹ م) از فاس بیرون کردند. آنان ترکان را از الجزایر و پرتغالیان را از سرزمینهای ساحلی بیرون کرده و احمد المنصور، تیمبوکتو را تصرف و مملکت آفریقایی گائو واقع بر رود نیجر در کشور مالی را منقرض کرد و بنابراین، اقتدار او برای مدتی از سنگال تا بورنو امتداد داشت.
در سده ۱۷ میلادی که نهضتهای استقلالطلب در گوشه و کنار مراکش پیدا شد، همبستگی سلطنت کاهش یافت و آخرین امیر شرفای سعدی با وجود کمک انگلیسیها و هلندیها در سال ۱۰۶۹ قمری (۱۶۵۹ م) از میان رفت[۲].
فرمانروایان
- محمد المهدی القائم بامرالله (۹۱۷ ق) (در سوس)
- احمد الأعرج (۹۲۳ ق) (در مراکش)
- محمد الشیخ (۹۲۳ ق) (نخست در سوس، سپس در فاس)
- عبدالله الغالب (۹۶۴ ق)
- محمد المتوکل (۹۸۱ ق)
- ابو مروان عبدالمالک یکم (۹۸۳ ق)
- احمد المنصور (۹۸۶ ق)
- شیخ مامون (۱۰۱۲ ق-۱۰۱۷ ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد)
- عبدالله الواثق (۱۰۱۲ ق-۱۰۱۷ ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد (در مراکش))
- زیدان الناصر بن احمد (۱۰۱۲ ق-۱۰۳۹ ق) (بر سر جانشینی پدر در نبرد (نخست در فاس))
- عبدالملک بن زیدان (۱۰۳۴ ق)
- الولید بن زیدان (۱۰۴۲ ق) (فقط در مراکش)
- محمد الشیخ الصغیر (۱۰۴۵ ق) (فقط در مراکش)
- احمد العباس (۱۰۶۴ ق-۱۰۶۹ ق) (فقط در مراکش)
دودمانهای فرمانروا در مراکش
- ادریسیان (۷۸۰-۹۷۴ ق) (عرب)
- مغراوه (۹۸۷-۱۰۷۰ ق) (بربر)
- مرابطان (۱۰۷۳-۱۱۴۷ ق) (بربر)
- موحدون (۱۱۴۷-۱۲۶۹ ق) (بربر)
- مرینیان (۱۲۵۸-۱۴۲۰ ق) (بربر)
- وطاسیان (۱۴۲۰-۱۵۴۷ ق) (بربر)
- سعدیان (۱۵۵۴-۱۶۵۹ ق) (عرب)
- علویان (۱۶۶۶- تا کنون) (عرب)
