حماریه (معتزله)
| حماریه (معتزله) | |
|---|---|
 | |
| نام رایج | حماریه |
| موسس | منسوب به مروان حمار |
| عقیده | تناسخ ؛ مسخ |
حماریه از فرق «معتزله» بودند که در عسکرمکرم (از نواحی شوشتر خوزستان) زندگی میکردند.
موسس فرقه
پایهگذار این فرقه دقیقاً مشخص نیست؛ ولی ظاهرا این فرقه به مروان بنمحمد ملقب به مروان حمار آخرین خلیفه بنیامیه منسوب است. محمد بناسحاق الندیم در «الفهرست ص 338» نوشته است که: مروان بنمحمد، زندیق و شاگرد جعد بندرهم- نقش بزرگی در ایجاد این فرقه داشته است[۱]. میتوان گفت که افرادی چون سلیمان ضمیری و خالد بنعبدالله نیز در تاسیس این فرقه نقش داشتند.
تاریخچه
در منابع مورد دسترس مذاهب اسلامی، فقط به بیان نام این فرقه بدون اشاره به دلیل آن، اکتفا شده است[۲]. با اینحال، اشخاصی چون عبدالکریم شهرستانی، ابن حزم و ابن جوزی در آثار خود نامی از این فرقه نیاوردند.
اعتقادات
حماریه نیز چون دیگر فرقهها دارای اعتقادات مختلفی بودند. از جمله به تناسخ اعتقاد داشتند و این اعتقاد را از احمد بنخابط (خابطیه) و نیز عباد بنسلیمان الضمری فرا گرفتند و گفتند خداوند بعضی از افراد را مسخ کرده و به شکل میمون و خوک درآورده و آنان پس از مسخ صورت آدم درآمدند. علاوه باور داشتند که اگر مقداری گوشت را در خاک دفن کنند و آن گوشت به کرم تبدیل شود، کرمهایی که به وجود میآید، آفرینندهاش انسان است نه خداوند! [۳][۴][۵][۶].
پانویس
- ↑ محمدجواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 ش، چ دوم، ص 165.
- ↑ تقیالدین مقریزی، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار ، ج 2 ص 347.
- ↑ محمدجواد مشکور، همان.
- ↑ عبدالرزاق بنرزقالله الرسعنی، مختصر کتاب الفرق بین الفرق، با اهتمام فیلیپ خوری هیتی، مصر، سال 1924 م، ص 167.
- ↑ عبدالقاهر بنطاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، با اهتمام محمدزاهد بنحسن الکوثری، قاهره، سال 1948 م، ص 142.
- ↑ شاهفور بنطاهر اسفرایینی، التبصیر فی الدین، تحقیق شیخ محمد زاهد بنالحسن الکوثری، قاهره، سال 1940 م، ص 82.
