زیانیه

از ویکی‌وحدت
زیانیه
نامزیانیه
موسسمحمد‌بن‌عبدالرحمن ابی‌زیان

زیانیه شاخه‏‌ای از طریقت صوفیه شاذلیه هستند که ذکر ایشان با ذکر طریقت «شاذلیه» اختلاف دارد.

موسس

رئیس طریقه زیانیه شخصی به نام محمد‌بن‌عبدالرحمن ابی‌زیان متوفای سال 1145 میلادی بود[۱].

شرح حال موسس

محمد‌بن‌عبدالرحمن در یکی از مناطق مربوط به کشور مراکش متولد شد و در شهری به نام سجلماسه تحصیل علم کرد و به فرمان پادشاه مراکش با تهمت جادوگری از فاس (یکی از شهرهای مراکش) رانده شد و به تافیلالت (پهناورترین واحه‌های زمین) گریخت و به فرقه شاذلیه در آمد و به حج رفت و پس از بازگشت در قناذی که مرکز آن طایفه بود زاویه‌‏ای (خانقاه) بنا کرد و چندین چاه آب حفر نمود. چندی بعد شهرت کرامات او در شمال آفریقا زبانزد مردم شد و گروهی از دزدان و راهزنان نیز به وی گرویدند[۲].

توصیفات

زیانیه صوفیه‏‌ای هستند که کارشان اختصاص به نگهداری و حفظ کاروان‌ها و تجار، از خطر حمله راهزنان بوده است. به‌طوری که هیچ کاروان و تاجری نمی‌توانست بدون حمایت سواران زیانیه سفر امنی داشته باشد. آنها با خود نامه‌ای را که به مهر شیخ طایفه رسیده بود حمل می‌‏کردند. از این جهت، دزدان به احترام نامه شیخ از غارت کاروان خودداری می‌‏کردند[۳].

حیطه جغرافیایی

زیانیه بیشتر در شمال آفریقا زندگی می‌کردند و همچنین در کشوهای الجزایر و مراکش سکونت داشتند[۴][۵].

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 214
  2. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 214
  3. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 213 با ویرایش و جابجایی و اصلاح عبارات
  4. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 213 با ویرایش و اصلاح و جابجایی عبارات
  5. دائرة المعارف الاسلامیه، چاپ اول، ج 10، ص 477- 478.