مالک اشتر

نام	مالک اشتر
نام کامل	مالک بن حارث نخعی معروف به مالک اَشتَر نَخَعی
لقب	اشتر • کبش العراق
محل ولادت	یمن
محل زندگی	یمن • کوفه
نسب	تیره نخع از قبیله مذحج
دین	اسلام
مذهب	شیعه
یار	امام علی(ع)
فعالیت‌ها	فرمانده جنگی • از مخالفان عثمان • والی منصوب مصر
وفات	۳۹ق • قلزم
علت فوت	مسموم شدن به دستور معاویه
محل دفن	مصر • شهر الخانکة (شمال شرقی قاهره)

مالک بن حارث نَخعی معروف به مالک اشتر در تاریخِ اسلام و تشیع، جایگاهی مهم و زندگی پر فراز و نشیبی دارد. مالک در دوره جاهلیت متولد گشت. او در سال های پایانی زندگی پیامبر(ص) اسلام آورد و در عهد خلافت راشدین به شام مهاجرت نمود.

مالک اشتر در فتوحات اسلامی عهد خلیفه اول و دوم، مخصوصا در از پای در آوردن هماوردان نقش مهمی داشت. او ظاهرا پس از نبرد قادسیه در کوفه اقامت گزید. مالک که از بزرگان یمانی کوفه محسوب می گردید، در دوره خلافت عثمان به مقابله با زیاده خواهی های حکام اموی برخاست و از حقوق جهادگران دفاع می نمود. او مردی بسیار قوی و از رهبران و بزرگان شیعه است و بسیار عالم و زاهد بود و با فقر زندگی می کرد، بر قوم خود ریاست داشت و با جماعت کوفی برای مطالبه حقوق خودشان به نزد خلیفه سوم (عثمان) رفت.

مالک مردم را برای بیعت با حضرت علی(ع) رهبری کرد. در جنگ جمل صفین و نهروان امام را همراهی کرد. رشادتها و جان فشانی های او در این جنگ ها در تاریخ ثبت است.

مالک اشتر کیست

مالک بن حارث اشتر نخعی، زبده ترین یار حضرت علی (ع) بود. وی از طایفه «نَخَع» و اهل یمن بود. ولادتش را چند سال قبل از بعثت پیامبر خدا (ص) نوشته اند. دوران نوجوانی او همراه با سال های نخست طلوع اسلام در حجاز بود. لیکن توفیق دیدار پیامبر را نداشت. در عین حال، جوانی مؤمن، با صلابت و استوار شناخته می شد که به آیین اسلام گرویده بود. یک بار در حضور پیامبر (ص) از او نام برده شد، حضرت فرمود: «او مؤمنی راستین است». این گواهی از زبان پیامبر خدا (ص)، شخصیت بارز او را نشان می دهد.

این که به او اَشتر می گویند، به دلیل ضربه ای بود که در جنگ یرموک به چشم او وارد شد و به همین سبب به مالک اشتر شهرت یافت.

آنان که درباره او سخن گفته اند، وی را مردی هوش مند، زیرک، شجاع، شاعر، سخنور، با ایمان، استوار و قاطع دانسته اند. همه این اوصاف، از او چهره ای محبوب پدید آورده بود.

ابن ابی الحدید درباره اش می نویسد: مالک اشتر، مردی جنگ جو و شجاع بود و جزو بزرگان و رؤسای شیعه و از دوست داران شدید امیرالمؤمنین و یاری دهندگان او بود. اگر انسان قسم بخورد که خداوند، میان عرب و عجم شجاع تر از او جز استادش امیرالمؤمنین نیافریده، من گمان نمی کنم که گناه کرده باشد.