جعفر بن مهدی نعماوی
جعفر بن المهدي بن عبد الله النعماوي او فقيه و مؤرخ از منطقه حوض موریتاني ولايت حوض شرقي در قرن نوزدهم زندگی می کرد. او به اهتمام به علم تاریخ و سیره مشهور بود. این امر در رویکرد او به فتوا و فقه نمایان شد. جایی که همواره در مقایسه و خوانش و وزن دهی بر روش تاریخی استوار است. او آثاری در فقه و تاریخ دارد.
زندگی
وی در سال 1824 میلادی در شهر النعمة به دنیا آمد و در آنجا تحت تعلیم شیوخ والیان شهر قرار گرفت (سخنران در عرف موریتانی به مدارسی اطلاق می شود که از مراحل اولیه شروع به تحصیلات تخصصی در علوم اسلامی می کنند.) جایگاه بالای علمی او را قادر ساخت تا نقش مهم فرهنگی و سیاسی را در منطقه ایفا کند. و یکی از مراجع مورد تایید در مسائل علمی بود. این امر در فتواها و پیام های به جا مانده از وی مشهود است. دانشمند محمد یحیی بن سلیمه در مورد او مانند نسخه خطی خود گفته است که او"أعلم أهل زماننا" است. او مکاتبات علمی زیادی با علمای منطقه از جمله شیخ عبدالقادر الکونانی داشت و با برخی از شیوخ دیگر به ویژه المختار ولد الشيخ سيد البكاي در شهر ازواد در شمال جمهوری مالی، همراه با دیگر دانشمندان خارج از منطقه، مانند عيسى بن احميدة الغدامسي لیبیایی و عبد الرحمان التيطي از الجزایر و محمد یحیی بن سلیمه یونسی الحسنی و محمد یحیی بن محمد مختار ولی داودی حسنی ارتباط فرهنگی داشت و جعفر با وی مناظرات فراوانی داشت.
شاگردان
او شاگردان مهمی داشت که اهم آنان عبارتند از:
حدين بن الحبيب بن الكصري الايديلبي الجكني متوفی سنة 1361.
الشيخ عال ولد آف الدليمي.
الحسن الملقب باب حسن بن عبد الله متوفی1348.
الشيخ براهيم.
عمر قما.
آثار
از آثار علمی او گروهی از فتواها و اشعار و تألیفات در فقه و تاریخ و زبان و منطق است.
تاريخ
تحفة الظرفاء في أسماء الملوك والخلفاء. تاريخ مالي والتكرور. تذييل على تاريخ الخلفاء للسيوطي.
فقه
کتاب (جمعه) وجوب نماز جمعه برای ساکنان شهر تاریخی ولاطا در حرامات حوضه مشرق بسیار مورد توجه قرار گرفته است که توسط دو محقق: - مصطفی ولد عثمان تحت عنوان: تحقق فتوای جمعه «پاسخ به فتوای ولاطی با بطلان نماز جمعه در روستای ولاتا». پایان نامه فارغ التحصیلی برای اخذ مدرک کارشناسی در تاریخ، گروه تاریخ، دانشکده هنر و علوم انسانی، دانشگاه نواکشوت، 1997 - 1998
أجوبة في الفقه والمنطق:مجموعه فتاوای فقهی و منطقی احمد ابوالغیث بن جعفر بن احمد تحت عنوان: تحقیق الجواب محقق جعفر بن المهدی النماوی، تحقیق فارغ التحصیلی برای به دست آوردن لیسانس، گروه فقه و اصول، مؤسسه مطالعات اسلامی ابن عباس، نواکشوت، 1996 - 1997.
شرح رسالة بن أبي زيد القيرواني: خطی موجود در کتابخانه الخاصه.
فتاوى فراوان ومتعدد حول أحكام القضاء، بردگی، ازدواج، نشوز، حکم نماز جمعه مردم روستای ساساندق جمهوری مالی نسخه خطی در کتابخانه آل شیخ علی بن باب حسن
شرح مختصر الاخضري نسخه خطی کتاب در کتابخانه آل احمد بن جعفر در واد الشریف است.
رسالة مطولة في القضاءخطاب به عالم محمد یحیی بن محمد مختاراهل الدوی معروف به الولاتی، در چندین کتابخانه از جمله کتابخانه آل احمد در وادی الشریف یافت شد.
لغت
شرح حاشية الأدمسي (نظم برای مقدمة القاموس) مجموعة قصائد شعرية في المواعظ والرجاء والنصح.
وفات
وفات او در طلوع فجر جمعه 14 صفر سال 1311 هـ برابر با سال 1894 بود[۱].