عمرویه (معتزله)
عمرويه از پیروان ابو عثمان عمرو بن عبید بن باب بودند. وی از سران معتزله و داماد واصل بن عطا بود.
تاریخچه
ابو عثمان عمرو بن عبید از موالی بنی تمیم و از اسیرانی بود که اصالتش به کابل باز می گردد. جدّ او از اسرای کابل بوده و پدرش در زمان حاکمیت حجاج از نگهبانان بود. وی به علم و زهد مشهور و در مسلک و مذهب، همپا و همفکر واصل بن عطا بود و در زمان ترک مجلس درس حسن بصری، وی نیز همراه عطا شد. اضافه بر این، عمرو بن عبید از دوستان خاص منصور خلیفه عباسی محسوب می شد. با این حال هنگامی که خلیفه قصد می کرد تا به او جایزه بدهد از گرفتنش امتناع می کرد.ر ک، [۱]
عقاید
عمرو در باره عقایدی چون قضا و قدر، منزله بین المنزلتین،(مرتبه فسق در میان کفر و ایمان) و نیز رد شهادت دو مرد که یکی از آن ها از اصحاب جمل و دیگری از یاران امام علی علیه السلام باشد، با واصل هم فکر و هم عقیده بود و البته سخنی هم اضافه کرد مبنی بر این که هر دو گروه مخالف در جنگ جمل از فاسقان هستند و شهادت هر دو نفر مردود است. [۲] [۳] [۴]ا[۵] [۶] [۷] [۸] [۹]
تفاوت دیدگاه عمرو با واصل
عبد القاهر بغدادی نقل می کند که از نگاه عمرو دو گروهی که در جنگ جمل روبروی هم قرار گرفتند فاسق بودند در حالی که واصل فقط یکی از آن دو گروه که نامش را معلوم نمی کرد فاسق می دانست. [۱۰] البته در برابر قول بغدادی به بیان حسن بن موسی نوبختی اشاره می کنیم که آورده است: عمرو بن عبید در جریان جنگ جمل، حق را به علی (علیه السلام) می داد. [۱۱]
نظر عمرو در باره امامت
مسعودی می نویسد که عمرو بن عبید همانند هشام بن حکم معتقد بود امامت از طرف خدا و رسولش نسبت به امام علی علیه السلام و فرزندانش منصوص شده است. [۱۲]
مرگ
عمرو بن عبید سرانجام در تاریخ سال سال ۱۴۴ هجری قمری در سن ۶۴ سالگی درگذشت.
پانویس
- ↑ https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%AF_%D8%AA%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 338 با ویرایش و اصلاح جملات.
- ↑ بغدای عبد القاهر، الفرق بين الفرق ، به اهتمام محمد زاهد بن حسن الكوثرى، قاهره، سال 1948 میلادی، ص 72- 73.
- ↑ یمانی یحیی بن مرتضی، المنية و الأمل فى شرح الملل و النحل، تحقيق محمد جواد مشكور، بيروت، ص 144.
- ↑ بن خیاط، الانتصار فى الرد على ابن الراوندى، با مقدمه و تعليقات دكتر ينبرگ سوئدى، مصر، سال 1925 میلادی، ص 206.
- ↑ مسعودی علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج ۳، ص۳۰۵.
- ↑ زرکلی، خیرالدین، الأعلام، ج۵، ص۸۱.
- ↑ ابن کثیر اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، نشر احیاء التراث، ج۱۰، ص۸۴.
- ↑ ابن خلکان احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۳، ص۴۶۰.
- ↑ بغدادی عبد القاهر، الفرق بین الفرق ، ص137
- ↑ نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعة، ص12
- ↑ مسعودی علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج5، ص 22