طه حسین
| نام | طه حسین |
|---|---|
| نام‌های دیگر | طه حسین • حسین • طه حسین عبدالعال
Taha Hussein |
| زادهٔ | ۱۴ نوامبر ۱۸۸۹ |
| محل تولد | استان منیا • خدیونشین • مصر |
| ملیت | مصری |
| مذهب | سنی |
| تحصیلات | دکتری از دانشگاه قاهره • سوربن |
| استادان | محمد عبده |
| آثار | المغنی فی أبواب التوحید و العدل•القضاء فی بغداد إبان العصر البویهی (334 - 447 هـ / 945 - 1055م) |
| پیشه | استاد دانشگاه |
| منصب | وزیر فرهنگ مصر(۱۹۵۰-۱۹۵۲م) |
| جوایز | جایزه حقوق بشر سازمان ملل |
| تخصص | فلسفه جدید نظریه ادبی • فلسفه مصری |
| درگذشت | ۲۸ اکتبر ۱۹۷۳ |
| محل فوت | قاهره • مصر |
طه حسین (۱۴ نوامبر ۱۸۸۹ – ۲۸ اکتبر ۱۹۷۳) نویسنده و سخنور مصری و از پیشگامان جنبش نوگرایی در مصر بود. طاها در اثر عفونت چشم در سن سه سالگی نابینا شد. پس از درس گرفتن از یک آموزگار سنتی در جوانی راهی دانشگاه الازهر شد و در آنجا در رشته الهیات و ادبیات عرب به تحصیل پرداخت. او از محدودیت اندیشهٔ استادان خود در عذاب بود.
زمانی که دانشگاه ملی قاهره در سال ۱۹۰۸ تأسیس گشت، حسین با وجود نابینایی و تهیدستی، بزودی جایی برای خود در این دانشگاه باز کرد. او نخستین دانش‌آموختهٔ این دانشگاه بود که به دریافت دکترا نائل آمد. پس از آن در ۱۹۱۴ به سوربن رفت و در پاریس نیز در ۱۹۱۷ رسالهٔ دکترایی تحت عنوان «فلسفهٔ اجتماعی ابن‌خلدون» نگاشت. در بازگشت به مصر استاد ادبیات عرب و یکی از بنیادگذاران دانشگاه اسکندریه شد.
زندگینامه
طه حسین در بیستم ربیع الاول سال ۱۳۰۷ هجرى در مصر به دنیا آمد. پدرش کارمند شرکت دولتى قند و شکر بود، که سیزده فرزند داشت و طه حسین هفتمین فرزند خانوادهاش بود.
طه حسین در دوران کودکى به چشم درد مبتلا شد، بر اثر بىتوجهى و معالجه غلط، در سن شش سالگى چشمانش را از دست داد و نابینا شد، اما به هیچ وجه ناامید و مأیوس نشد و در روستاى محل تولدش تحصیلات ابتدائى و قرآن را با جدیت و علاقمندى آموخت. سه سال در دانشگاه الازهر تحصیل کرد و آخرین درسى را که شیخ محمد عبده، در زمستان سال ۱۹۰۵ مىگفت، استماع کرد .
طه حسین پس از ادامه تحصیل نزد اساتید بزرگ مصر، مسافرت هائى به فرانسه داشت و دکتراى خود را از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد.
او زبانهاى فرانسه، یونانى و لاتینى را آموخت و حتى چندین کتاب را از فرانسه به زبان یونانى و عربى ترجمه کرد . دکتر طه حسین داراى رساله هاى علمى ممتاز در زمینه هاى مختلف است . او در سمتهاى گوناگونى مانند استادى دانشگاه مصر، ریاست دانشکده ادبیات، ریاست دانشگاه اسکندریه و وزیر معارف مصر خدمت کرد و از جمله خدمات ارزنده او، در زمان وزارت معارف، رایگان نمودن تحصیلات ابتدائى و مقدماتى و فنى بود .
وی علاوه بر فعالیتهاى فوق با مجلات، نشریات و انجمن‌هاى مختلف در دمشق، پاریس، تهران، آلمان، مادرید، بغداد و رم، همکارى و عضویت داشت و از دولت فرانسه نشان امتیاز و از دانشگاههاى مادرید و کمبریج، درجه دکتراى افتخارى دریافت کرد .
از دکتر طه حسین، شصت و یک جلد کتاب ارزشمند، به جاى مانده، که معروفترین آنها کتاب ((الایام)) یعنى روزها، در دو جلد است . این کتاب به هشت زبان فرانسوى، انگلیسى، آلمانى، ایتالیائى، اسپانیائى، روسى، فارسى و چینى ترجمه و منتشر گردیده است.
دکتر طه حسین عقیده داشت: تحصیل علم همان اندازه براى مردم ضرورت دارد که آب و هوا ضرورى است.
کتابهای ترجمه شده به فارسی
- على هامش السیره، در سه جلد تحت عنوان ((پیرامون سیره نبوى)) ترجمه بدر الدین کتابى .
- الوعد الحق، تحت عنوان ((وعده راست))، ترجمه توسط دکتر احمد آرام .
- مرآه الاسلام، تحت عنوان ((آئینه اسلام))، ترجمه توسط دکتر محمد ابراهیم آیتى .
- على و بنوه، تحت عنوان ((على و فرزندانش)) ترجمه توسط محمد على شیرازى .
تعداد دیگرى از کتابهاى مهم دکتر طه حسین
- یادنامه ابوالعلاء.
- رساله دکتراى او به زبان فرانسه درباره ((ابن خلدون)).
- درسهائى از تاریخ قدیم در دانشگاه مصر.
- روح تربیت، ترجمه کتاب ((گوستاولوبون)) از فرانسه.
- داستانهاى تمثیلى از گروهى از نویسندگان معروف فرانسه.
- درباره اشعار جاهلیت .
- درباره ادبیات جاهلیت.
- حیات ادبیات در جزیره العرب.
- با ابوالعلاء در زندان او.
- سخن از شعر و نثر.
- کاخ جادو شده.
- آینده فرهنگ در مصر.
- صداى پاریس.
- سفرنامه بهار.
- رنج کشیده گان زمین.
- ادبیات عصر ما.
- ادبیات تمثیلى یونان.
- بهشت خارها.
فوت طه حسین
وى سال ۱۳۱۹ هجرى در ۸۴ سالگى در مصر زندگى را بدرود گفت .