راجعه
راجعه از فرق خوارج بودند که از صالح بن مسرح روى گردانیدند و پیرو صالح بن ابى صالح شدند. [۱] [۲]
شرح حال صالح بن مسرح
صالح بن مسرّح تمیمی پیشوای خوارج صفریه و نخستین کسی است که از میان آنان سر به شورش برداشت. او مردی عابد، پرهیزکار، خاشع و زردچهره بود و از اینرو، پیروانش را صفریه (منسوب به صفر؛ یعنی زردی) خواندند. زردی چهره نشانه یارانش بود، چرا که در اثر کثرت عبادت و روزهداری چهرههای شان زرد شده بود. صالح در شهر «دارا» در ناحیه جزیره سکونت داشت، اما میان مناطق موصل و نصیبین رفت و آمد میکرد. وی یارانی داشت که برای آنان قرآن میخواند و اندرزشان میداد. آنگاه آنان را به قیام علیه حکومت و نپذیرفتن ستم و جهاد با مخالفان فرا خواند. یارانش به خواسته وی پاسخ مثبت دادند. در این میان شبیب بن یزید شیبانی نیز نزد وی آمد و فرمانده سپاه او شد. عاقبت میان شبیب و امیر ناحیه جزیره، محمد بن مروان، جنگهایی در نزدیکی موصل در گرفت که صالح در یکی از آن ها به قتل رسید و پس از او شبیب بن یزید شیبانی پیشوایی خوارج را بر عهده گرفت. [۳] [۴] [۵].[۶]
شرح حال صالح بن صالح
ابوالحسن اشعری در شرح حال صالح بن صالح و این که او چه شخصی است، توضیح نداده است، بلکه وی نیز به نقل از دیگر منابع به صورت کلی نامی از اصحاب صالح و یا صالح بن صالح آورده است که به نظر میرسد غیر از صالح بن مسرح است. [۷]
پانویس
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 199 با ویرایش اندک.
- ↑ اشعری ابوالحسن مقالات الاسلامینین و اختلاف المصلین، تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید، بیروت، نشر مکتبه العصریه، سال 1411 قمری و 1990 میلادی، ج 1 ، ص 196 و 201
- ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۳، ص۱۹۷.
- ↑ ابن اثیر، علی بن ابیالکرم، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۹۳.
- ↑ طبری محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۶، ص۲۱۶
- ↑ ابن خلدون، عبدالرحمن، تاریخ ابن خلدون، ج۴، ص۱۵۲.
- ↑ اشعری ابوالحسن مقالات الاسلامییین و اختلاف المصلین، تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید، بیروت، نشر مکتبه العصریه، سال 1411 قمری و 1990 میلادی، ج 1، ص 196 و 201