ادریسیه

ادریسیه به پیروان ادریس بن عبدالله بن حسن مثنی گفته می‌شود.

تاریخچه

ادریس بن عبدالله بنیان‌گذار حکومت و دولت ادریسیه در مغرب (شمال آفریقا) بود. وی در آغاز با حسین بن علی بن حسن در عصر خلافت هادی عباسی خروج کرد و چون حسین در واقعه فخّ کشته شد به فرمان برادرش محمد بن عبدالله (نفس زکیه) به مغرب شتافت و دولت علوی - شیعی را در سال 172 هجری قمری، در آن سامان تشکیل داد و مرکز حکومت را در شهر ولیله نزدیک مراکش فعلی قرار داد که امروزه معروف به شهر قصر فرعون است. چون مردم مغرب او را شناخته و به نسبش پی بردند وی را گرامی داشتند و استاندار عباسیان را از کار بر کنار نموده و مقدمه حکومت او را پی ریختند و در روز جمعه چهارم رمضان سال 172 هجری او را به خلافت برگزیدند. وی مردی شجاع و دلیر بود و شهرهای مغرب از جمله فاس و تلمسان را به تصرف در آورد. ادریس بن عبدالله در تلمسان مسجدی بنا کرد و بر منبر آن مسجد، نام وی نوشته شده بود و تا زمان ابن خلدون باقی بود.

نحوه به قتل رسیدن ادریس بن عبدالله

نقل شده است در زمانی که ادریس به امر برادرش محمد بن عبدالله از دست عباسیان به مغرب گریخت غلامی به نام «راشد» داشت که در همه جا همراه او بود تا به مصر رسیدند. چون جاسوسان عباسی در تعقیب او بودند به تدبیر غلامش خود را از بیراهه به قیروان رسانید و به شهرهای فاس و طنجه(در مراکش) رفت. مردم بربر با او بیعت و او را امام خود کردند. چون این خبر به هارون الرشید رسید، خاطرش از جانب وی پریشان گشت و با تدبیر وزیرش یحیی بن خالد برمکی سلیمان بن جریر رقی که یکی از سخنوران فرقه بتریه از زیدیه بود را برای مسموم ساختن وی به آفریقا فرستاد. سلیمان بن جریر در فرصت مناسب او را به وسیله شیشه عطری که زهرآگین بود مسموم کرد و سپس گریخت و به هارون پیوست. چون ادریس در گذشت غلام «راشد» سرپرستی همسر او را که باردار بود به عهده گرفت و چون پسری به دنیا آورد او را به نام پدرش ادریس خواند. زمان وفات ادریس بن عبدالله در سال 177 هجری قمری بود. مسکوکاتی که از او باقی است در بلاد تدغه و لیله ضرب شده است. دولت ادریسیه» مقارن سال 246 هجری قمری (860 میلادی) به اوج خود رسید و در سال 375 هجری قمری منقرض شد.