اسماعیل هنیه

اسماعیل هنیه

نام	اسماعیل هنیه
القاب و سایر نام‌ها	أبو العبد اسماعیل عبدالسلام احمد هنیه
زاده	۲۹ ژانویه ۱۹۶۳ اردوگاه الشاطی در غزه فلسطین
دین و مذهب	اسلام-اهل‌سنت
فعالیت‌ها	نخست‌وزیر دولت خودگردان فلسطین از ۲۹ مارس ۲۰۰۶ تا ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ عضو کمیته عالی گفتگوی حماس با بقیه گروه‌های فلسطینی و تشکیلات خودگردان عضو کمیته عالی پیگیری انتفاضه به نمایندگی از حماس رئیس دفتر شیخ احمد یاسین عضو رهبری سیاسی جنبش حماس عضو سابق هیئت مدیره جمعیت اسلامی غزه رئیس باشگاه جمعیت اسلامی غزه به مدت ۱۰ سال

اسماعیل هنیه (به عربی: أبو العبد إسماعيل هنية) (زادهٔ ۱۹۶۳) سیاست‌مدار فلسطینی و از رهبران ارشد سیاسی حماس است. او نخست‌وزیر دولت خودگردان فلسطین از ۲۹ مارس ۲۰۰۶ تا ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ بود.

محمود عباس رئیس‌جمهور فلسطین هنیه را در ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ در اوج درگیری‌های فتح و حماس از مقام خود برکنار کرد، اما هنیه به این فرمان اعتنا نکرد و همچنان به اعمال اقتدار نخست وزیری در نوار غزه ادامه داد. شورای قانون‌گذاری فلسطین نیز همچنان اقتدار او را به رسمیت می‌شناسد.

هنیه در ۶ مه ۲۰۱۷ رئیس جدید دفتر حماس و جایگزین خالد مشعل شد.

تولد و خانواده

اسماعیل هنیه، با نام کامل اسماعیل عبدالسلام احمد هنیه با کنیه ابو العبد در ۲۹ ژانویه ۱۹۶۳ در اردوگاه الشاطی در غزه به دنیا آمد. محل اصلی زندگی خانواده‌اش قبل از آوارگی روستای الجوره در مجدال عسقلان (اشکلون اسراییل) بوده‌است که در طول جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ پناهنده شدند. سه خواهر او شهروند اسرائیل هستند و از دههٔ ۱۹۷۰ تاکنون در شهرک تل سبع در صحرای نگب زندگی می‌کنند. تعدادی از خواهرزاده‌های هنیه نیز در ارتش اسرائیل خدمت کرده‌اند.

تحصیلات

وی تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در مدارس سازمان آنروا در اردوگاه الشاطی در غزه گذراند. تحصیلات دبیرستان را در دانش‌سرای دینی الازهر در غزه کامل کرد و در سال ۱۹۸۱ وارد دانشگاه اسلامی غزه شد و به عضویت انجمن اسلامی این دانشگاه در آمد. وی همچنین از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۴ عضو شورای دانشجویی دانشگاه و از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۶ ریاست شورای دانشجویی دانشگاه را بر عهده داشت. وی در سال ۱۹۸۷ لیسانس زبان عربی را از دانشکده تربیت دانشگاه اسلامی غزه دریافت کرد.

مبارزات

بازداشت‌ها

• بار اول: به مدت ۱۸ روز در تاریخ ۲۴/۱۲/۱۹۸۷
• بار دوم: به مدت ۶ ماه در تاریخ ۱۵/۱/۱۹۸۸
• بار سوم: به مدت ۳ سال در تاریخ ۱۸/۵/۱۹۸۹

تبعید

در تاریخ ۱۷/۱۲/۱۹۹۲ همراه با ۴۱۵ نفر از رهبران و فعالان حماس و جهاد اسلامی از جمله احمد یاسین، عبدالعزیز الانتیسی و دیگر سیاستمداران ارشد حماس به مرج الزهور در جنوب لبنان تبعید شد.

ترور نافرجام

اسماعیل هنیه جزئیات عملیات ترور نافرجام خود را این گونه توصیف می‌کند:

در تاریخ ۶/۹/۲۰۰۳ میلادی همراه شیخ احمد یاسین به دیدار دکتر مروان ابوراس رفته بودیم. وقتی ناهار را در منزل ایشان میل کردیم، ناگهان یک هواپیمای اف ۱۶ محلی را که در آن بودیم بمب باران کرد. سقف فرو ریخت و همه جا را دود و گرد و خاک فرار گرفت. به شکرانه پروردگار موفق شدیم از منزل خارج شویم و خداوند ما و خانواده دکتر ابوراس را نجات داد.

جایگاه او در حماس

پس از آزادی احمد یاسین، رهبر معنوی حماس در سال ۱۹۹۷، هنیه به ریاست دفترش منصوب شد. او به دلیل ادعای دست داشتن در حملات علیه شهروندان اسرائیلی در پی یک بمب‌گذاری انتحاری در اورشلیم در سال ۲۰۰۳ هدف نیروهای دفاعی اسرائیل قرار گرفت. همچنین در اثر حملۀ نیروی هوایی اسرائیل که تلاش می‌کرد رهبری حماس را از بین ببرد، کمی بر روی دستش مجروح شد. موضع او در درون حماس به دلیل رابطه‌اش با یاسین و به دلیل ترور بخش عمده‌ای از رهبری حماس توسط نیروهای امنیتی اسرائیل تقویت شد و در جریان انتفاضه دوم جایگاه ویژه‌ای یافت. در دسامبر ۲۰۰۵ هنیه برای ریاست شورای حزب حماس انتخاب شد که در ماه بعد برنده انتخابات شورای قانونگذاری شد.

نخست وزیر

هنیه در ۱۶ فوریه ۲۰۰۶ در پی پیروزی حماس «فهرست تغییر و اصلاحات» در ۲۵ ژانویه ۲۰۰۶ به عنوان نخست وزیر نامزد شد. نام او در 20 فوریه رسماً به محمود عباس ارائه شد و در 29 مارس 2006 سوگند یاد کرد.

واکنش غربی‌ها

اسرائیل در پی انتخابات 2006 فلسطین و پیروزی حماس، مجموعه‌ای از اقدامات تنبیهی از جمله تحریم‌های اقتصادی علیه تشکیلات خودگردان فلسطین را به اجرا درآورد. اهود اولمرت سرپرست نخست وزیر این کشور اعلام کرد که اسرائیل ماهانه حدود ۵۰ میلیون دلار در فیش‌های مالیاتی که توسط اسرائیل به نمایندگی از تشکیلات خودگردان فلسطین جمع آوری می‌شد، منتقل نخواهد کرد. هنیه این تحریم‌ها را رد کرد و اعلام کرد که حماس نه خلع سلاح خواهد کرد و نه اسرائیل را به رسمیت خواهد شناخت.

هنیه با ابراز تاسف از اینکه حماس مورد اقدامات تنبیهی قرار گرفته است، افزود که «باید به دموکراسی ابراز شده از سوی مردم فلسطین پاسخ متفاوتی می‌داد».

دولت بوش در آمریکا که ملتش حماس را یک سازمان تروریستی می‌دانست، خواستار آن شد که ۵۰ میلیون دلار بودجه کمک‌های خارجی بدون هزینه برای تشکیلات خودگردان فلسطین به آمریکا بازگردانده شود که مازن سونوکروت وزیر اقتصاد فلسطین با این کار موافقت کرد. در مورد از دست دادن کمک‌های خارجی آمریکا و اتحادیۀ اروپا ، هنیه اظهار نظر کرد که: «غرب همیشه از کمک‌های مالی خود برای اعمال فشار بر مردم فلسطین استفاده می‌کند.»

عزل از نخست وزیری

عباس در 14 ژوئن 2007 هنیه را از نخست وزیری برکنار کرد و سلام فایاد را به جای او منصوب کرد. این در پی اقدام نیروهای مسلح حماس برای در دست گرفتن کنترل مواضع تشکیلات خودگردان فلسطین که تحت کنترل شبه نظامیان فتح مسلح و مورد حمایت آمریکا و اسرائیل بود، صورت گرفت. انتصاب فایاد به جای هنیه به‌عنوان یک امر غیر قانونی به چالش کشیده شده است، زیرا بر اساس قانون اساسی فلسطین، رئیس حکومت خودگردان فلسطین ممکن است یک نخست وزیر را برکنار کند، اما اجازه ندارد بدون تصویب شورای قانونگذاری فلسطین جایگزینی تعیین کند. و تا زمانی که نخست وزیر جدیدی منصوب شود، نخست وزیر قبلی سرپرستی دولت را بر عهده دارد. انتصاب فاياد تا پيش از اين توسط شوراي قانونگذاري هرگز تصويب نشده بود، به همین دلیل هنیه به فعالیت خود در غزه ادامه داده است، و توسط تعداد زیادی از فلسطینی‌ها به عنوان سرپرست مشروع نخست وزیر به رسمیت شناخته شده است. انيس ال قاسم، وکيل قانون اساسی فلسطينيان که پيش‌نويس قانون اساسی را تهیه کرده است، از جمله کسانی است که انتصاب فاياد را علنا غير قانونی اعلام کرد.

فعالیت‌ها

• دبیر پیشین هیئت امنای دانشگاه اسلامی غزه
• مسئول پیشین امور اداری دانشگاه اسلامی غزه
• مدیر سابق علمی دانشگاه اسلامی غزه
• عضو سابق منای دانشگاه اسلامی غزه
• عضو کمیته عالی گفتگوی حماس با بقیه گروه‌های فلسطینی و تشکیلات خودگردان
• عضو کمیته عالی پیگیری انتفاضه به نمایندگی از حماس
• رئیس دفتر شیخ احمد یاسین
• عضو رهبری سیاسی جنبش حماس
• عضو سابق هیئت مدیره جمعیت اسلامی غزه
• رئیس باشگاه جمعیت اسلامی غزه به مدت ۱۰ سال

منبع

• ویکی‌پدیای انگلیسی، برداشت شده در 2 ژوییه 2022.
• مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین