محسن اراکی
| محسن اراکی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محسن اراکی |
| نام‌های دیگر |
|
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | نجف |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان | |
| آثار |
|
| فعالیت‌ها |
|
آیت‌الله محسن محمدی عراقی معروف به محسن اراکی، مجتهد علوم اسلامی، دکترای فلسفۀ تطبیقی از دانشگاه پورتموث لندن[۱]، مدرس خارج فقه و اصول در حوزهٔ علمیهٔ قم و سومین دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است. وی پیش از آن نمایندهٔ رهبری آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای در امور مسلمانان در انگلستان بود، همچنین او نمایندۀ استان مرکزی در مجلس خبرگان رهبری، عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت، مؤسس مرکز اسلامی انگلیس و مجمع اندیشهٔ اسلامی قم می‌باشد.
زندگی‌نامه
تولد و خانواده
محسن اراکی در سال ۱۳۳۴ش در شهر نجف در عراق به دنیا آمد. وی در سال ۱۳۵۶ ازدواج کرد و صاحب ۹ فرزند می‌باشد[۱].
دوران تحصیل و استادان
- ایشان فارغ‌التحصیل از دانشگاه پورتموث لندن در رشتهٔ فلسفه تطبیقی است.
استادان
وی تحصیلات ابتدایى را در مدرسۀ «منتدى النشر» که زیر نظر محمدرضا مظفر اداره می‌شد، گذراند و تا کلاس اول متوسطه را در همان مدرسه به تحصیل ادامه داد.
پس از آن با راهنمایى پدرش، از سال ۱۳۴۷ ش تحصیلات حوزوى را شروع کرد.
دروس مقدمات و سطوح و برخى از دروس (نظیر شرح صمدیه، حاشیه ملاعبدالله، مقدارى از معالم و مقدارى از شرح لمعه، کفایه و رسائل) را نزد پدرش خواند و بقیه را نزد استادان حوزهٔ علمیهٔ نجف همچون: سید عزالدین بحرالعلوم، سید کاظم حائرى، شیخ محمدتقی جواهری، شیخ عبدالمجید روشنى، سید محمود هاشمى شاهرودى، سید عباس خاتم یزدی، سید حسن مرتضوى، مصطفى خمینى، محمد هادی معرفت، سید محمدباقر حکیم، شیخ عباس قوچانی گذراند. و در درس خارج فقه و اصول سید ابوالقاسم خویى، سید محمد باقر صدر، سید روح‌الله خمینی حاضر شد.
فعالیت‌های سیاسی
ایشان فعالیت‌های سیاسی خود را در نجف آغاز کرد. او فعالیت‌هایی در حمایت از امام خمینی داشت که در نتیجهٔ این فعالیت‌ها تحت تعقیب دستگاه امنیتی حکومت عراق قرار گرفت. او در سال ۱۳۵۴ شمسی به قم رفت و از ابتدای ورود به ایران به ساواک احضار شد و مورد بازجویی قرار گرفت[۲].
فعالیت‌های علمی-آموزشی
پایه‌گذاری‌های علمی و فرهنگی
وی پایه‌گذار تعدادی مؤسسهٔ مذهبی و علمی در لندن و قم بوده است.
تدریس
وی در شهر نجف به تدریس دروس مقدمات حوزهٔ علمیه پرداخت. همچنین، از آغاز اعزام به انگلستان به نمایندگی از آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای و پس از تأسیس حوزهٔ علمیه در پایتخت این کشور (لندن)، به تدریس خارج فقه (مباحث حکومت اسلامی و قضا) و اصول پرداخت، علاوه بر دروسی متنوع نظیر فلسفه، رسائل، مکاسب، حلقات اصول، به تفسیر قرآن به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی نیز مشغول شد. هم‌اکنون او مشغول تدریس خارج فقه و اصول و همچنین تفسیر و حدیث در حوزهٔ علمیهٔ قم می‌باشد.
آثار
آثار فارسی
- اصول فقه نوین (5جلد)؛
- فقه نظام سیاسی اسلام (6 جلد)؛
- فقه نظام اقتصادی اسلام (5 جلد)؛
- امامت در قرآن (ترجمه: نظریة النص علی الإمامة فی القرآن الکریم)؛
- نگاهی به رسالت وامامت؛
- کاوشهایی در مبانی نظری حکومت دینی؛
- نظریه شناخت (عنوان سابق: مبانی جهان‌بینی اسلامی)؛
- فقه عمران شهری(1جلد)؛
- فلسفۀ جبر و اختیار یا آزادی و علیت؛
- درآمدی بر عرفان اسلامی؛
- اصول عرفان ناب اسلامی در معارف سجادی؛
- دوره‌ها وپیشگامان بیداری اسلامی؛
- گفتمان بیداری اسلامی؛
- داستان انسان نخستین.
آثار عربی
- مدخل إلی منهج المعرفة الإسلامیّة؛
- المعرفة الإسلامیة، منهجاً و تصوراً؛
- نظریة النص علی الإمامة فی القرآن الکریم؛
- حوار فی الإمامة؛
- سنن القیادة الالهیة فی التاریخ؛
- سنن التطور الاجتماعی فی القرآن الکریم؛
- المختار من مقتل الحسین فی بحار الأنوار؛
- الموازین الشرعیّة للشعائر الحسینیة؛
- الولایة الإلهیّة وولایة الفقیه؛
- الأسس النظریة للدولة الإسلامیة؛
- أساس الحکم فی الإسلام؛
- نظریة الحکم فی الإسلام؛
- معالم الفکر الأصولی الجدید؛
- حجّیة سنة الصحابی؛ دراسة و نقد؛
- کتاب الخمس (2جلد)؛
- فقه القضاء؛
- ملکیّة المعادن فی الفقه الاسلامی؛
- ثبوت الهلال؛
- مدخل إلی العرفان الإسلامی؛
- الصحوة الإسلامیة المعاصرة.
آثار انگلیسی
- Contemporary Islamic Awakening.
- Free Will between Islamic Contemporary Philosophy and Western Contemporary Philosophy.
مقالات
ایشان مقالاتی در زمینهٔ علوم اسلامی نیز نوشته‌است که برخی از آنها در نشریه‌ها به چاپ رسیده است.
اندیشه‌ها
او از طرفداران نظریهٔ وحدت اسلامی و منتقدین اسلام غیرسیاسی است[۳].
مسئولیت‌ها
مسئولیت‌های پیشین
مسئولیت‌های وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۷ ش)، به این شرح می‌باشند:
- ریاست دادگاه‌های انقلاب اسلامی آبادان و خرمشهر.
- ریاست دادگاه‌های انقلاب اسلامی خوزستان، و در سال ۱۳۶۱ ش، با حفظ سِمَت، ریاست دادگستری خوزستان را به عهده گرفت.
- پس از استعفا از دادگستری، مسئولیت‌هایی؛ نظیر: حاکم شرع هیئت‌های واگذاری زمین خوزستان (۱۳۶۲ – ۱۳۷۳ ش) و نیز نمایندگی ولی‌فقیه در دانشگاه شهید چمران اهواز (۱۳۶۹ – ۱۳۷۴ ش) را بر عهده داشت.
- از سال ۱۳۶۶ – ۱۳۷۵ ش، مسئولیت نمایندگی ولی‌فقیه در نیروهای سپاه بدر را نیز بر عهده داشت و در سال ۱۳۶۲ ش، شاخهٔ نظامی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق را تأسیس نمود که بعدها به «سپاه نهم بدر» معروف شد.
- در سال ۱۳۶۹ ش، از سوی مردم خوزستان به مجلس خبرگان رهبری راه یافت.
- در سال ۱۳۷۳ ش، به‌عنوان نمایندهٔ آیت‌الله خامنه‌ای در اروپا به انگلیس اعزام شد.