ابراهیم بن هاشم قمی
| احمد بن علی بن ابراهیم بن هاشم قمی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | احمد بن علی بن ابراهیم بن هاشم قمی |
| نام‌های دیگر | ابوعلی |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | قم |
| سال درگذشت | 355 ق، ۳۴۵ ش، ۹۶۶ م |
| محل درگذشت | قم |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان |
|
| شاگردان | ابومحمد جعفر بن احمد بن علی ایلاقی قمی |
| فعالیت‌ها | |
احمد بن علی بن ابراهیم بن هاشم قمی، فقیه، مفسر، محدث شیعی و استاد شیخ صدوق بوده است.
معرفی اجمالی
احمد بن علی بن ابراهیم بن هاشم قمی، ابوعلی. فقیه، مفسر، محدث شیعی و استاد شیخ صدوق. شیخ منتجب الدین در تاریخ ری کنیه او را «ابوعلی» ذکر نموده است ولی در منابع دیگر کنیه او ذکر نشده است. وی در اواخر قرن سوم در قم دیده به جهان گشود و درمیانه سده چهارم حدود 355هجری در همین شهر درگذشت. وی در قم پرورش یافت. جد او «ابواسحاق ابراهیم بن هاشم» از اصحاب امام رضا (علیه‌السلام) است و اصالتاً اهل کوفه بود اما از آنجا به قم آمد و نخستین کس بود که احادیث کوفه را در قم منتشر نمود. برادرانش «ابراهیم» و «محمد» از محدثان زبردست و استاد «شیخ صدوق» بودهاند. هم‌چنین عموی پدرش «اسحاق بن ابراهیم» یکی دیگر از محدثان شیعه است که از او احادیث متعددی در منابع شیعه به چشم میخورد.
وی نزد پدرش «علی بن ابراهیم بن هاشم قمی» که از مفسران بزرگ شیعه و استاد «شیخ کلینی» است، به علوم حدیث روی آورد و احادیث زیادی از او فرا گرفته است. وی در قم با کسانی چون محمد بن موسی بن متوکل، محمد بن علی ماجیلویه، جعفر بن حسین بن علی بن شهریار قمی، جعفر بن محمد بن قولویه قمی، حسن بن احمد بن ادریس قمی و بسیاری دیگر هم عصر و هم بحث بود و برخی از احادیث آنها به صورت مشترک از پدرش نقل شده است. از اساتید دیگر او «عبدالله بن جعفر حمیری»، «سعد بن عبدالله اشعری» و «احمد بن ادریس قمی» هستند. از شاگردان او علاوه بر «شیخ صدوق» میتوان به «ابومحمد جعفر بن احمد بن علی ایلاقی قمی» را نام برد که در ری اقامت داشت و معروف به «ابن رازی» است. از او اثر تألیفی معرفی نشده است.
استادان
وی نزد پدرش علی بن ابراهیم بن هاشم قمی و اشخاصی چون عبدالله بن جعفر حمیری، سعد بن عبدالله اشعری، احمد بن ادریس قمی درس خوانده است.
شاگردان
شیخ صدوق و ابومحمد جعفر بن احمد بن علی ایلاقی قمی از شاگردان مشهور وی هستند.
منابع
- تاریخ ری، منتجب الدین بن بابویه؛
- خصال صدوق، ص 39 حدیث 24، وص 225 حدیث 57؛
- طبقات اعلام الشیعه، ج 1 ص 32؛
- عیون اخبار الرضا، ج 1 ص 9 حدیث 12؛
- لسان المیزان، ابن حجر، ج 1 ص 233 شماره 734؛
- معجم رجال الحدیث، ج 2 ص 164 شماره 678.