محمد العربی الدرقاوی
| نام | ابوالمعالی محمّد العربی الدرقاوی الزروالی |
|---|---|
| محل تولد | مغرب |
| اساتید | ابوالحسن علی العمرانی الجمال الفاسی |
| دین | اسلام |
ابوالمعالی محمّد العربی الدرقاوی الزروالی (1737–1823م) نسب او به جدش ابو عبد الله محمد بن يوسف ملقب به ابودرقه است. درقه نام سپری است که ابو عبدالله در جنگها از آن استفاده می کرد و از این جهت او را ابو درقه می گفتند.
تولد و تربیت
او در سال 1159 هـ موافق 1745 م در قبیله بربر بنی زروال بدنیا آمد. او در خانه ای متولد شد که آموزش و حفظ قرآن دقیقی را به او آموخت.او بی تکلف به حفظ قرآن با هفت روایت پرداخت و همیشه مشغول قرائت قرآن و عبادت بود.
ملاقات با استاد
وی از شاگردان شیخ ابوالحسن علی العمرانی الجمال الفاسی که سلسله نسب استادان او به ابن عطاء الله السکندری می رسد و حکمت را از ابوالعباس المرسی و ابی الحسن الشاذلی.
او شیخ علی الجمال را در سال 1182ق مطابق با سال 1768م را ملاقات کرد. پس از دو سال در محضر او بااذن استاد به فاس رفت تا خانواده اش را به قبیله خانوادگی خود منتقل نماید[۱].
سلسله طریقت
محمد بن عبد الله ﷺ وعلی بن ابی طالب (ت 40هـ) والحسن البصری (ت 110هـ) الشيخ الحبيب العجمی (ت 125هـ) الشيخ داوود الطائی (ت 150هـ) الشيخ معروف الكرخی (ت 201هـ) الشيخ سری السقطی بن المغلس (ت 251هـ) الشيخ ابو القاسم الجنيد (ت 297هـ) الشيخ ابو محمد الجريری (ت 312هـ) الشيخ ابو طالب المكی (ت 386هـ) الشيخ ابوالمعالی عبد الملك (ت 478هـ) الشيخ ابو حامد الغزالی (ت 505هـ) الشيخ محمد بن المعارفی (ت 543هـ) الشيخ ابوالحسن علی بن حرازم (ت 559هـ) الشيخ ابو يعزى (ت 572هـ) الشيخ ابومدين شعيب (ت 594هـ) الشيخ احمد السنی (624هـ)الشيخ ابويزيد عبدالرحمن الزيات، الشيخ عبد السلام بن مشيش (ت 622هـ)الشيخ ابوالحسن الشاذلی(ت 656هـ) الشيخ ابوالعباس المرسی (ت 686هـ) الشيخ احمد ابن عطاءالله السكندری (ت 709هـ) الشيخ الحسن القرافی، الشيخ احمد بن عقبه الحضرمی (ت 854هـ) الشيخ احمد زروق (ت 899هـ) ابراهيم الفحام، علی الصنهاجی الدوار (ت 940هـ/941هـ) عبدالرحمن المجذوب (ت 976هـ/1568) يوسف الفاسی الفهری (ت 1013هـ) عبدالرحمن الفاسی الفهری (ت 972هـ/1564) محمد بن عبدالله معن الاندلسی (ت 1062هـ) قاسم لخصاص،احمد بن عبدالله معن الاندلسی (ت1120هـ ) محمدالعربی بن احمد بن عبدالله معن الاندلسی ( ت 1166هـ/1753م) علی العمرانی الجمل (ت1193هـ/1779م).
احوالات
شیخ ابوالعباس احمد بن عجیبه انجری حسنی از شاگردانش می گوید: مولانا عربی بیست و پنج سال در این وضعیت زندگی می کرد او غذایی برای هر وعده نگه نمی داشت اما حتی یک فتیله چراغ رایک شب و یک روز استفاده می کرد. او متوکل به خدا و متکی به حضرت حق بود و فتوحاتی از جانب خدا به او رسید. او به قدر لازم برای زن و فرزندانش طعام و مالی جمع کرد.
شاگردان
او را مجدد طریقت شاذلی می دانستند و آوازه اش به مشرق و مغرب کشیده شد، پس برای استفاده از او علمای بزرگ و صالحان و طلاب عازم حوزه درسی او شدند و از او و راهنمایی و نصیحت او بهره بردند تا اینکه یکی از حفاظ محدث گفت: پیروان استادم عربی درقاوی در زمان حیاتش به صد هزار نفر رسیدند که از این تعداد چهل هزار نفر از شیوخ عارف بودند و از مشهورترین آنها عبارتند از: محمد بن احمد البوزیدی صاحب كتاب الآداب المرضیه لسالك طريق الصوفیه، شاگردش احمد بن عجيبه الادریسی صاحب كتاب ايقاظ الهمم فی شرح الحكم، ابو عزه المهاجی، محمد بن عبدالقــادر الپاشا، محمدالحــراق التطوانی، احمد البدوی زويتن، عبدالقــادر الكوهن الفاسی، عبدالواحد الدباغ الفاسی،احمد بن عبد المؤمن الغماری و... .
وفات
وی در شب سه شنبه 22 صفر الخیر 1239 هجری قمری منطبق با سال 1825 میلادی در سن بالا در حدود 80 سالگی درگذشت. همسرش مریم دختر شیخ ابن خده الحسناوی او را غسل داد و عبدالرحمن نوه شیخ ابی البقاء عبدالوارث اليصلوتی العثمانی بر او نماز خواند و همه بر اساس وصیت خود او بود.او را در زاویه خود در بنی زروال به خاک سپردند که تا شهر فاس دو روز پیاده راه است[۲].