سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی موسسه ای دولتی و از سازمانهای وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران است این سازمان در سال ۱۳۷۴هجری شمسی تاسیس شد. مسئولیتی که برای آن تعریف شده، پیگیری و برگزاری فعالیتهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور است. ایده تشکیل این سازمان با طرح ادغام بخش‌های فرهنگی و تبلیغی نهادها و موسسات دولتی و عمومی فعال در خارج از کشور ایجاد شد و پس از تصویب اساسنامه آن و سپس تایید تصویب آیت‌الله سید علی خامنه‌ای فعالیت خود را آغاز کرد.
فعالیتها
این سازمان با داشتن بیش از 80 نمایندگی فرهنگی در 60 کشور از جهان، در تلاش است تا با بهرهگیری از دانش سازمانی و توان کارشناسان در قالب فعالیتهای متنوع و گوناگون مخاطبان خود را با گوشه‌هایی از تمدن کهن هفت هزار ساله کشور ایران و همچنین دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران آشنا کند وبه گفته مسئولین جمهوری اسلامی ایران این سازمان در نظر دارد تا چهره واقعی اسلام را به همراه توانمندیها و پیشرفتهای علمی و فرهنگی و جاذبه‌های گردشگری جمهوری اسلامی ایران، به مردم جهان بشناساند.
هدف کلان
ایجاد و گسترش شناخت، علاقه و باور نسبت به اسلام ناب، انقلاب اسلامی، مزیت‌های جمهوری اسلامی ایران و فرهنگ و تمدن اسلامی - ایرانی در جوامع دیگر به منظور گسترش پرتوِ اسلام و تحکیم همگرایی و پیوندهای اسلامی، دینی و معنوی است.
اهداف اصلی
آشنا سازی، علاقه‌مند سازی و ایجاد باور نسبت به اسلام ناب ، انقلاب اسلامی، مزیت های جمهوری اسلامی ایران ، فرهنگ و تمدن اسلامی - ایرانی .
مأموریت ها
مدیریت و راهبری ِروابط فرهنگی بین المللی و سیاستگزاری، هماهنگی، هدایت، حمایت و نظارت برفعالیت های فرهنگی – تبلیغی جمهوری اسلامی ایران درخارج از کشور به منظور تحقق اهداف نظام در این روابط می باشد.
ارکان سازمان
ارکان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی عبارت است از:
١- شورای عالی٢-رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
شورای عالی
شورای عالی سازمان مرکب از 15 نفر از وزرا و شخصیتهای علمی و فرهنگی است که با حکم رهبر جمهوری اسلامی ایران منصوب می‌شوند.
این ترکیب 15 نفره عبارتند از پنج نفر از شخصیتهای علمی و فرهنگی به انتخاب مقام معظم رهبری
و 10 نفر متشکل از :
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس شورا)،
وزیر امور خارجه،
رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران،
وزیر اطلاعات،
معاون امور بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری،
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی،
دبیرکل مجمع‌جهانی تقریب مذاهب اسلامی،
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت (ع)،
رئیس جامعة‌المصطفی (ص) العالمیه و
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و همچنین مشاور رییس جمهور هستند.
رییس سازمان
رئیس سازمان به پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران و با تصویب و تایید شورای عالی سازمان انتخاب می شود.
رئیس فعلی
ابوذر ابراهیمی ترکمان، متولد 1347 شمسی از تهران دارای مدرک دکتری حقوق خصوصی (P.H.D) از دانشگاه مفید و عضو شورای انقلاب فرهنگی است. همچنین، بیش از یکصد مقاله علمی به زبانهای فارسی، انگلیسی، روسی، ترکمنی و ترکی استانبولی به قلم ایشان در داخل و خارج از کشور به چاپ رسیده است.
بخش های مختلف سازمان
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تشکیل شده است از:
- معاونت بین الملل
- معاونت فرهنگی
- معاونت پژوهشی و آموزشی
- معاونت اداری و مالی
- معاونت بین الملل
معاونت بین الملل
معاونت بین الملل عهده‌دار هدایت و هماهنگی فعالیتهای فرهنگی خارج از کشور است و در قالب پنج اداره کل فعالیت می نماید که در چارچوب نمایندگی ها و رایزنی‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور که هم اکنون در ٦٧ کشور جهان مستقر هستند پیگیری میگردد. اقدامات این نمایندگی‌ها شامل انجام کلیه فعالیتهای فرهنگی مصوب و رصد اخبار و تحولات فرهنگی کشور محل ماموریت و انعکاس به مرکز ، برگزاری هفته‌های فرهنگی، برپایی نمایشگاه‌های هنری، برگزاری هفته‌های فیلم، برپایی نمایشگاه‌های قرآنی، همایش‌ها و کنفرانس‌های تخصصی فرهنگی و دینی، انعکاس دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران، فراهم‌آوردن زمینه‌های ارتباطی میان دانشگاهیان، علمای دینی و هنرمندان اقصی نقاط جهان ، موضوعات مرتبط با ایرانیان خارج از کشور ، گسترش زبان و ادبیات فارسی گفتگو و تعامل با ادیان و مذاهب مختلف و... است.
این فعالیتها در مجموعه پنج اداره کل آسیا و اقیانوسیه، آفریقا و عربی، اروپا و آمریکا ، سازمانهای بینالمللی و مرکز بین المللی تبلیغ و در چارچوب موافقتنامه‌های فرهنگی میان ایران با کشورها و سازمانهای بینالمللی مختلف انجام می‌گیرد.
این ادارات کل با بهرهگیری از نیروهای با تجربه و آشنا به فرهنگ ملل مختلف جهان وظیفه تحلیل، ارزیابی و نظارت بر عملکرد نمایندگیهای فرهنگی را نیز برعهده دارند.
وظایف نمایندگیهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور
- زمینه‌سازی به منظور انعقاد قراردادهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و پیگیری و اجرای موافقتنامه‌های فرهنگی ایران با دیگر کشورها
- معرفی تمدن و فرهنگ اسلامی و ایرانی و تبیین سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران
- تبادلات علمی و دانشگاهی ،تاسیس و تقویت کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های کشورهای میزبان، ایجاد کتابخانه کتب فارسی برای ایرانیان و فارسی دوستان خارج از کشور و پشتیبانی کتابخانه‌های ملی کشورهای میزبان در خصوص کتاب‌ها و منابع اسلامی وایرانی .
- دایر کردن دوره‌های آموزشی در زمینه مهارت‌های فرهنگی ، هنری و صنایع دستی
- برگزاری مراسم ملی و مذهبی و یادبود و بزرگداشت شخصیتهای علمی و فرهنگی مشترک
- ارتباط با سازمان‌ها و موسسات میراث فرهنگی جهت همکاری‌های دوجانبه به ویژه همکاری جهت حفظ، نگهداری و فهرست‌برداری از نسخ خطی .
- برگزاری همایش‌ها ، سمینارها و نمایشگاه‌های مختلف همچون : نمایشگاه قرآن، تذهیب، کتاب، نقاشی، خط، آثار تجسمی، عکس، صنایع دستی و معرفی جاذبه‌های جهانگردی و مراکز تاریخی ایران
- برگزاری هفته های فیلم و هفته های فرهنگی که متناسب با شان و مقام انقلاب اسلامی ایران، برنامه‌های متنوعی از جمله اجرای گروههای موسیقی سنتی و محلی ایران، نمایش فیلم‌های ایرانی، جلسات و همایش‌های کارشناسی با حضور هنرمندان کشور میزبان، انعکاس دستاوردهای انقلاب اسلامی از طریق رسانه‌های محلی و برگزاری انواع نمایشگاه‌های هنرمندان ایرانی تدارک دیده می‌شود.
- ایجاد پرتال و پایگاههای اینترنتی در نمایندگی های فرهنگی و فعالیتهای رسانه ای جهت اطلاع رسانی و تبیین مواضع نظام و تشریح دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران و همچنین معرفی فرهنگ و تمدن .
معاونت فرهنگی
ادارات کل همکاری‌های فرهنگی و هنری، امور اجتماعی و ایرانیان خارج از کشور، اداره کل امور زنان و خانواده، انتشارات بینالمللی الهدی و بنیاد اندیشه اسلامی به عنوان زیرمجموعه‌های این معاونت فعالیت می‌نمایند .
معاونت پژوهشی و آموزشی
مرکز مطالعات فرهنگی و بینالمللی ،مرکز گفتگوی ادیان ، مرکز آموزش و توسعه همکاری‌های علمی دانشگاهی ، مرکز گسترش زبان و ادبیات فارسی ، مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی در خارج از کشور و کتابخانه مرکزی و آرشیو اسناد زیر مجموعه این معاونت می‌باشند .
معاونت اداری و مالی
معاونت اداری و مالی متشکل از ادارات کل امور مالی، امور اداری، پشتیبانی و تشریفات، دبیرخانه و اسناد، فناوری اطلاعات و مرکزIT طرح و برنامه ونظارت راهبردی است.
موسسات و نهادهای وابسته
موسسه انتشارات بینالمللی الهدی
انتشارات بینالمللی الهدی در سال 1363 با هدف معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی تأسیس شد. این موسسه با حضور مستمر و فعال در عرصه چاپ و نشر داخلی و بینالمللی تاکنون توانسته است بیش از1200 عنوان کتاب در موضوعات مختلفی همچون دین، فلسفه، تاریخ و تمدن، هنر، ادبیات کودک و نوجوان منتشر نماید و چاپ کتب فاخر و ارزشمند به زبانهای مختلف در دستور کار فعالیتهای آن قرار دارد .
انتشارات بین المللی الهدی تاکنون کتابهای خود را به 25 زبان زنده دنیا همچون فارسی، انگلیسی، عربی، فرانسه، آلمانی و ترکی استانبولی، ترکی آذری، ترکمنی، فیلیپینی، ازبکی، اسپانیولی، قرقیزی، چینی، ژاپنی، تائی، روسی، بلغاری، اندونزیائی، امهری، سیبوآنو، تامیلی، تاگالو، ارمنی، چکی و اردو منتشر کرده و با
بهرهگیری از شبکه توزیع نمایندگیهای رسمی و غیررسمی خود در کشورهای مختلف جهان این آثار را به مخاطبان عرضه نموده است.
بنیاد اندیشه اسلامی
مؤسسه‌ای فرهنگی و مطبوعاتی است که از سال 1362 فعالیت خود را آغاز کرده است. این مؤسسه در حال حاضر تنها بنگاه مطبوعاتی کشور است که 16 عنوان مجله به زبان های انگلیسی، عربی، فرانسوی، روسی، اسپانیایی و اردو منتشر میکند. نشریات بنیاد در اکثر کشورهای دنیا توزیع می‌شود و از این رو این مؤسسه یکی از مراکز آشنایی ایران دوستان و مسلمانان سراسر دنیا با سرزمین ایران و نیز فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی است.
نشریات بنیاد برای 4 گروه از مخاطبان منتشر می شود:1. روشنفکران و اقشار تحصیل کرده
2. عموم مردم
3. بانوان
4. کودکان و نوجوانان
اسامی این نشریات بر اساس گروههای چهارگانه فوق به ترتیب عبارتند از:
1. ثقافتنا (عربی) - التوحید (عربی) - التوحید (انگلیسی)
2. الوحده (عربی) - پیام اسلام (فرانسه) - العالم (عربی) - چشم انداز اسلام (اسپانیایی) - سخن ایران (روسی) - ایران امروز (انگلیسی) - ندای اسلام (انگلیسی)- ایران نوین (اردو) - بیداری اسلامی (انگلیسی)
3. محجوبه (انگلیسی)- الطاهره (عربی)
4. الهدی (عربی)- زمزم (انگلیسی)
سامانه نشریات همراه بنیاد اندیشه اسلامی
این سامانه این امکان را به مخاطبان نشریات مختلف میدهد که کلیه نشریات بنیاد اندیشه اسلامی را روی گوشیهای هوشمند تلفن همراه مبتنی بر سیستم عامل اندروید پس از دریافت از اینترنت مشاهده نمایند.
معرفی مختصر مجلات
1. ثقافتنا: فصلنامه تخصصی است که به زبان عربی منتشر می شود.
سایت ثقافتنا
2 و3. التوحید، فصلنامه های تخصصی است که به زبانهای عربی و انگلیسی منتشر می شود.
سایت التوحید
4. الطاهره: ماهنامه خانوادگی است که به زبان عربی منتشر می شود.
پایگاه اینترنتی الطاهره
5. محجوبه: ماهنامه خانوادگی است که به زبان انگلیسی منتشر می شود.
پایگاه اینترنتی محجوبه
6. زمزم: ماهنامه فرهنگی ویژه نوجوانان است که به زبان انگلیسی منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی زمزم
7. الهدی: ماهنامه فرهنگی ویژه کودکان است که به زبان عربی منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی الهدی
8. الوحده: ماهنامه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است که به زبان عربی منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی الوحده
9. ندای اسلام: ماهنامه سیاسی و اجتماعی است که به زبان انگلیسی منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی ندای اسلام
10. العالم: ماهنامه سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است که به زبان عربی منتشر می شود .
پایگاه اطلاع رسانی العالم
11. پیام اسلام: ماهنامه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است که به زبان فرانسوی منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی پیام اسلام
12. چشم انداز اسلام: ماهنامه سیاسی و اجتماعی است که به زبان اسپانیایی منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی چشم انداز اسلام
13. سخن ایران: ماهنامه سیاسی و اجتماعی است که به زبان روسی منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی سخن ایران
14. ایران نوین: ماهنامه سیاسی و اجتماعی است که به زبان اردو منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی ایران نوین
15. ایران امروز: ماهنامه ای است که در خصوص موفقیت‌های ایران اطلاعات میدهد و به زبان انگلیسی منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی ایران امروز
16. بیداری اسلامی: ماهنامه ای است برای اطلاع رسانی به انقلابیونی که در صحنه بیداری اسلامی هستند و انعکاس واقعیت این حرکت به جهانیان و به زبان انگلیسی منتشر می شود.
پایگاه اطلاع رسانی بیداری اسلامی
انتشار کتاب
بنیاد اندیشه اسلامی در چارچوب وظایف خود برای معرفی تمدن اسلامی ـ ایرانی اقدام به تهیه و چاپ کتاب‌هایی با موضوعات مذهبی، تاریخی، ادبیات و فرهنگی به زبانهای انگلیسی، عربی، فرانسوی، اسپانیولی، سواحیلی، اردو، آلبانیایی و هوسایی نموده است. این بنیاد در راستای دستیابی به اهداف خود آمادگی چاپ کتابهای جدید با موضوعات مختلف را دارد.
فضای مجازی و اینترنت
در دنیای ارتباطات نوین، اطلاعرسانی و ارتباط جهانی از مهمترین مسایل است. در همین چارچوب واحد اطلاع رسانی بنیاد اندیشه اسلامی برای نیل به این هدف اقدام به ایجاد سایت‌های ذیل در جهت تعامل اینترنتی با مخاطبان خود نموده است:
سایت بنیاد اندیشه اسلامی[۱]
این سایت به آدرس www.itf.org.ir و به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسه مشغول فعالیت است و به منظور ایجاد تعامل بین بنیاد و مخاطبان ایجاد شده و حاوی متن کامل مجلات بنیاد به صورت pdf، جدیدترین اخبار (بنیاد، ایران و جهان)، معرفی اماکن اسلامی، نظرسنجی و سایر مطالب می‌باشد.
سایت تغذیه محتوایی رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران[۲]
این سایت به 7 زبان فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، اردو و روسی حاوی مقالات متنوع و تخصصی پیرامون مسایل مختلف اعم از مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و... می باشد که به طور مداوم به روز شده و بر تعداد مقالات آن افزوده میگردد. این سایت با هدف تهیه مقالات مبتنی بر موضوعات روز، رویدادهای مهم و جریان های تاثیرگذار با گستره جهانی مانند بیداری اسلامی و جنبش وال استریت، تهیه مقاله متناسب با مناسبتهای ملی-مذهبی مانند ماه مبارک رمضان، عاشورا و پیروزی انقلاب اسلامی ایران، ارتقای سطح کیفی نشریات رایزنی های فرهنگی و ارائه مقالات مفید در زمینه های گوناگون راهاندازی شده است.
سایت امام خمینی (ره)[۳]
این سایت از سایت‌های تخصصی در مورد بنیانگذار جمهوری اسلامی است که تلاش دارد مقالات و مطالب متنوعی پیرامون زندگی، افکار و اندیشه امام خمینی (ره) ارائه نماید. این سایت به پنج زبان فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسه و ترکی استامبولی فعالیت میکند و هدف آن تبیین ابعاد گسترده شخصیت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران برای همه مشتاقان و علاقهمندان ایشان، بررسی نظرات اندیشمندان و شخصیتهای بینالمللی پیرامون امام خمینی (ره)، فراهم نمودن محیطی مجازی برای تبادل افکار و اندیشههای مختلف پیرامون امام خمینی (ره)، پرداختن به موضوع «ولی فقیه» به عنوان مسأله‌ای فردی و حقوقی و تبیین جایگاه و ضرورت وجود ولی فقیه، معرفی کتاب های مرتبط با شخصیت و جایگاه امام خمینی (ره) و... راه اندازی شده است.
سایت انقلاب اسلامی [۴]
این سایت به 5 زبان فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسه و ترکی استامبولی فعال می‌باشد و یکی از سایت های تخصصی در زمینه انقلاب اسلامی و معرفی ابعاد مختلف آن است که با اهدافی چون معرفی چهره صحیح انقلاب اسلامی و ابعاد آن برای تمامی جهانیان، بررسی نظرات اندیشمندان و شخصیتهای بینالمللی پیرامون انقلاب اسلامی، معرفی شخصیتهای انقلابی که نقش مؤثری در شکل گیری آن داشته اند، آسیب شناسی انقلاب اسلامی، مهیا نمودن محیطی مجازی برای کارهای پژوهشی و تحقیقاتی، پرداختن به دستاوردهای انقلاب اسلامی در همه زمینهها و معرفی ایران امروز تشکیل شده است.
مرکز گفتگوی ادیان
مهم ترین اهداف مرکز گفتگوی ادیان را می توان درموارد ذیل خلاصه کرد .
ایجاد و تداوم گفتمان دینی با مجامع و نهادهای دینی ، ایجاد زمینه شناخت و تعارف مبانی دینی ادیان و مکاتب و امکان شناخت و دریافت جریانات جدید دینی ، ارتقاء و بسط دانش و آگاهی نسل جوان، دانشجویان، طلاب و محققین حوزه و دانشگاه کشور از دانش ادیان و مکاتب و امکان آموزش نیروی انسانی کارآمد ، ایجاد تفاهم و رفع سوءتفاهمات، قضاوت‌ها، پیش‌داوری و ذهنیت‌های منفی از اسلام و جامعه اسلامی در اذهان رهبران و پیروان ادیان، ایجاد اتحاد و همبستگی دینی در رهبران و پیروان ادیان الهی جهت رویارویی جمعی با بحران های معنوی وسیاسی جهان ، همکاری و همفکری با نهادها و شخصیتهای دینی در عرصه جهانی جهت طرح عنصر دین در گستره جهان به منظور تثبیت مبانی ارزشی، اعتقادی و اخلاقی ، انجام گفتگو به منظور تأمین حقوق ادیان، نهادها، شخصیتهای دینی و اقلیت‌های دینی در جوامع بشری و تأمین آن در نهادها و جریانات حقوقی و قانون‌گذاری بینالمللی و منطقه‌ای ، بهره‌برداری از توان و استعدادهای بالقوه و بالفعل جامعه ادیان در عرصة بین‌الملل و گفتگو به منظور امکان ایجاد ارتباط بیشتر با جوامع و اقلیت‌های دینی داخل کشور.
مرکز آموزش و توسعه همکاری‌های علمی - دانشگاهی
حمایت از مدارس دینی غیرحوزوی در خارج از کشور،پشتیبانی از محققین و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکترای خارج از کشور با هدف تکمیل پایان نامه های تحصیلی در حوزه های اسلام‌شناسی ، ایران‌شناسی و زبان فارسی، اعطای فرصت های مطالعاتی، پذیرش دانشجویان خارجی، تبادل هیئت های دانشگاهی ، اعزام استاد و حمایت از تاسیس کرسی های دانشگاهی در خارج از کشور از جمله اقدامات این مرکز در قالب اداره توسعه همکاری های علمی و دانشگاهی است .
همچنین مرکز برگزاری اردوها و سفرهای علمی- فرهنگی و دوره های دانش افزایی ویژه اساتید، محققان و دانشجویان خارجی مقاطع دکترا، حمایت و پشتیبانی فرهنگی از دانشگاهها ، مراکز و موسسات داخلی و تامین و پشتیبانی آموزشی برنامه‌های ادارات و پایگاه اینترنتی مرکز آموزش را در قالب اداره پشتیبانی و اردوهای آموزشی به انجام می‌رساند.
مرکز گسترش زبان و ادبیات فارسی
این مرکزدر حوزه گسترش زبان و ادبیات فارسی دوره‌های مختلف علمی و آموزشی را در قالب دوره‌های تابستانی دانش‌افزایی، دوره‌های دانش‌افزایی ویژه که در ایران برگزار می‌شود ، دوره‌های دانش‌افزایی خارج از کشور در کشورهای مختلف با اعزام استاد از ایران و... برگزار می نماید . همچنین ارائه فرصت‌های مطالعاتی،دوره میهمانی کتاب، اعزام استاد به منظور تأمین نیروی انسانی کارآمد و تقویت کرسی‌ها و گروههای زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های معتبر جهان، برگزاری همایش‌ها و بزرگداشت‌ها یا مشارکت در برپایی همایش‌های زبان و ادبیات فارسی در داخل و خارج از کشور و تجلیل و نکوداشت خادمان، استادان و محققان خارجی زبان و ادبیات فارسی سراسر جهان نیز از جمله اقدامات این مرکز است.
از دیگر فعالیتها نیز می‌توان به پژوهش و تألیف ، انتشار فصلنامه «سخن عشق» و خبرنامه زبان و ادبیات فارسی با عنوان «پژواک» ، تهیّه کتابهای آموزش زبان فارسی به منظور اهداء به کرسی‌ها و مراکز آموزش زبان فارسی اشاره کرد. تجهیز اتاق‌های ایران، کتابخانه‌های تخصصی و آزمایشگاه‌های زبان به ابزار نوین علمی و فن‌آوری، همکاری با مراکز و انجمن‌های مرتبط با زبان و ادبیات فارسی ، ایجاد بانک کتب و تهیّه بانک اطلاّعات زبان و ادبیات فارسی در تمامی کشورهای جهان و تاسیس کانون دانش آموختگان زبان و ادبیات فارسی که به منظور ارتباط گسترده با فارغ‌التحصیلان خارجی زبان و ادبیات فارسی، ایران‌شناسی، شرق‌شناسی و دانشجویان غیر ایرانی دانشگاه‌های داخل کشور شکل گرفته نیز از دیگر برنامه‌های این مرکز است .
مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی
مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی در سال 1386 به منظور گسترش ترجمه منابع ارزشمند فارسی و عربی در حوزه معارف اسلامی و علوم انسانی به زبانهای زنده دنیا و عرضه در خارج از کشور تأسیس شده است. این مرکز تلاش میکند تا با شناسایی نیازهای مخاطب در کشورهای مختلف نسبت به تأمین آنان از طریق هدایت و راهبری جریان ترجمه آثار برتر و ارتقاء کیفی و ترجمه این آثار اقدام نماید. همچنین این مرکز براساس نیازمخاطبان در خارج از کشور نسبت به سیاستگذاری ، هدایت و حمایت از نشر آثار ترجمه شده در خارج از ایران و تأمین دسترسی مخاطبان به این آثار اقدام می نماید.
کتابخانه مرکزی و آرشیو اسناد
کتابخانه مرکزی سازمان تنها کتابخانه تخصصی در حوزه روابط فرهنگی در سطح کشور است که حاوی مجموعه‌ای از کتاب‌ها و نشریات تخصصی به ویژه در موضوعات مطالعات کشورها، ادیان و ایران‌شناسی است. علاوه بر این، در آرشیو کتابخانه مجموعه‌ای از گزارش‌های فرهنگی تهیه شده توسط نمایندگیهای فرهنگی سازمان در خارج از کشور نگهداری می‌شود که حاوی اطلاعات ارزشمندی در زمینه فعالیتهای فرهنگی در خارج از کشور، مسایل اجتماعی و فرهنگی کشورهای مختلف و روابط فرهنگی ایران با سایر کشورها است.
کتابخانه مرکزی سازمان به عنوان کتابخانه مادر، حمایت و پشتیبانی از بیش از 52 کتابخانه اقماری سازمان در خارج از کشور را نیز برعهده دارد. ساماندهی ارسال کتاب به کتابخانه‌های خارج از کشور ، حمایت از تهیه کتاب شناسی‌های موضوعی آثار تالیف شده در خارج از کشور در زمینه اسلام، ایران و زبان و ادبیات فارسی و نیز حمایت از حفظ و ساماندهی نسخ خطی فارسی و اسلامی در خارج از کشور از جمله فعالیتهای کتابخانه است.