سوره قدر
÷
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در
| نام | سوره قدر |
|---|---|
| شماره سوره | ۹۷ |
| جزء | ۳۰ |
| ترتیب نزول | ۲۵ |
| مکی/مدنی | مکی |
| تعداد آیات | ۵ |
| تعداد کلمات | ۳۰ |
| تعداد حروف | ۱۱۴ |
سوره قدر ازجمله سوره‌های کوتاه، ولی پرفضیلت قرآن است. از سوره‌های جزء ۳۰ قرآن است که آیات آن به بیان عظمت شب قدر پرداخته است. در روایات مختلف برای کسی که این سوره را بخواند ثواب فراوانی بیان شده است و آثار و برکات فراوانی هم برای این سوره ذکر شده است. نزول قرآن در شب قدر را بیان میکند، و آن شب را تعظیم نموده از هزار ماه بالاتر میداند، چون در آن شب ملائکه و روح نازل میشوند، و این سوره، هم احتمال مکى بودن را دارد، و هم میتواند مدنى باشد، و روایاتى که درباره سبب نزول آن از امامان اهل بیت(ع) و از دیگران رسیده خالى از تایید مدنى بودن آن نیست، و آن روایاتى است که دلالت دارد بر اینکه این سوره بعد از خوابى بود که رسول خدا(ص) دید، و آن خواب این بود که دید بنى امیه بر منبر او بالا میروند، و سخت اندوهناک شد، و خداى تعالى براى تسلیتش این سوره را نازل کرد(و در آن فرمود شب قدر بهتر از هزار ماه حکومت بنى امیه است).
قدر
تقدیر، اندازه گیری[۱].
مفهوم کلی سوره
زمان نزول قرآن ؛ تعيين سرنوشت انسان[۲].
اسامی سوره
- قدر،
- إِنَّا أَنْزَلْناه[۳].
علت نام‌گذاری
- «سوره قدر»؛ به خاطر وجود کلمۀ قدر در اولین آیۀ سوره مزبورمی باشد همچنین واژه «القدر» به جز این سوره در هیچ سوره دیگری تکرار نشده است[۴].
- «سوره إِنَّا أَنْزَلْناه »؛ به خاطر شروع سوره با این جمله به این اسم مشهور گشته است. و در لسان صحابه و مفسران استفاده شده است[۵].
تعداد آیات و کلمات و حروف=
- سوره قدر پنج آیه دارد[۶].
- سوره قدر سی کلمه دارد[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است).
- سوره قدر صدودوازده حرف دارد[۸]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است).
اهداف و آموزه‌ها
محور اصلى سوره قدر، نزول قرآن در شب قدر و بيان اهميت آن شبِ اندازه زنى است[۹].
محتوا و موضوعات
محتواى سوره قدر چنان كه از نامش نيز پيدا است بيان نزول قرآن مجيد در شب قدر است، و سپس بيان اهميت شب قدر و بركات و آثار آن.
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابى‌بن‌كعب از پيغمبر(ص) روايت نموده كه «كسى كه سوره قدر را قرائت كند به او اجر كسى كه ماه رمضان را روزه گرفته و شب قدر را احياء داشته است عطا شود».
حسين‌بن‌ابى‌العلاء از امام صادق(ع) روايت نموده كه آن حضرت فرمود: «هر كه قرائت كند سوره انا انزلناه فى ليلة القدر را در نماز واجبى از واجباتش منادى از طرف حق او را صدا زند كه اى عبداللَّه گناه گذشته تو بخشيده شد، عمل را از سر بگير».
سيف‌بن‌عميره از امام باقر(ع) روايت كرده كه فرمودند: «هر كس سوره انا انزلناه را آشكارا و بلند بخواند مانند كسى خواهد بود كه در راه خدا شمشيرش را كشيده باشد و كسى كه آن را در نهانى بخواند مثل آن است كه در خون خود در راه خدا طپيده باشد، و كسى كه ده مرتبه بخواند بر محو هزار گناه از گناهان خود گذشته و اقدام كرده است»[۱۰].
محل و زمان نزول
سوره قدر مکی است و بعضى هم گفته اند كه مدنى است[۱۱].
تاريخ نزول سوره قدر در ما بين هجرت مسلمين به حبشه و اسراء است و بعد از سوره عبس نازل شده است[۱۲].
فضای نزول
سوره قدر نزول قرآن در شب قدر را بيان مى كند، و آن شب را تعظيم نموده از هزار ماه بالاتر مى داند، چون در آن شب ملائكه و روح نازل مى شوند، نزول اين سوره، طبق روایات معصومین(ع) بعد از خوابى بود كه رسول خدا(ص) ديد، و آن خواب اين بود كه ديد بنی امیه بر منبر او بالا مى روند، و سخت اندوهناك شد، و خداى تعالى براى تسليتش اين سوره را نازل كرد (و در آن فرمود شب قدر بهتر از هزار ماه حكومت بنى‌اميه است)[۱۳].
ترتیب در مصحف
سوره قدر نودوهفتمين سوره در چينش كنونى قرآن به شمار می آید[۱۴].
ترتیب بر اساس نزول
سوره قدر بيست‌وپنجمين سوره در ترتيب نزول می باشد وبعد از سوره عبس نازل شده است[۱۵]. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره های قرآن مختلف است).
ارتباط با سوره قبلی
چون خداوند سبحان در پايان سوره اقراء به سجده و تقرب به سوى خدا امر کرد، سوره قدر را به ذكر ليلة‌القدر افتتاح کرد، و اینکه تقرب در آن شب به سوى خدا، زيادتر است از ساير شبها و روزها، پس مثل آن است كه فرموده: تقرب بجوى در ساير اوقات در شب قدر.
ابومسلم گويد: چون خدا در سوره علق پیامبر(ص) را به قرائت قرآن امر كرد، در سوره قدر بيان كرد كه نزول آن در شب قدر بود[۱۶].
ویژگی
سوره قدر از سور مفصلات می باشد[۱۷] ابن قتیبه می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند[۱۸].
روايتى است كه از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد[۱۹].
خداوند در سوره قدر به نزول قرآن در شب قدر و اهميت آن شب و نزول فرشتگان و اندازه زنى امور در آن اشاره مى كند[۲۰].
پانویس
- ↑ قاموس قرآن، جلد 5 ، ص 246.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 279.
- ↑ همان، ص 279.
- ↑ أسماء‌سورالقرآن و فضائلها، ص 533.
- ↑ همان.
- ↑ الكشف و البيان، ج 10، ص 247.
- ↑ همان.
- ↑ همان.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 280.
- ↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 190.
- ↑ همان.
- ↑ حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 35.
- ↑ ترجمه تفسير الميزان، ج 20، ص 560-559.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 279.
- ↑ همان.
- ↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 191.
- ↑ التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.
- ↑ جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
- ↑ همان.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 281.