زکات فطره

÷

نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در

نام	زَکات فِطره یا زکات فطر یا فِطریه•

زَکات فِطره یا زکات فِطریه از واجبات مالی اسلام است که به زکات بدن نیز معروف می باشد. و براساس آن باید حدود سه کیلوگرم از خوراکِ غالب مانند گندم، جو، خرما، برنج، کشمش و یا قیمت آن به‌ازای هر نان‌خور به مستحق پرداخت شود. مستحق یا موارد مصرف زکات فطره همان موارد هشتگانه زکات مال (فقیر، مسکین، آزادی بردگان، بدهکار، مؤلفة قلوبهم، مأموران جمع‌آوری زکات، فی سبیل‌الله و ابن سبیل) است؛ البته طبق نظر برخی مراجع تقلید، احتیاط واجب یا مستحب است که فطریه به فقیر پرداخت گردد.

زکات فطره چیست

فطره در لغت چند معنا دارد مهمترین آن خلقت و اسلام است. در اصطلاح: «زکاتی که هر مسلمان برای خود و هر کس که نان خور او محسوب می‌شود به مستحق می‌پردازد.» با توجه به اینکه پرداخت این نوع حق مالی، باعث سلامت جسم(خلقت) و روح می‌شود آن را زکات بدن هم می‌گویند. به معنای افطار هم هست چون روز عید فطر واجب می‌شود. «و هی واجبة اجماعاً من المسلمین».

شرایط وجوب فطریه

1. تکلیف؛ بر بچه و مجنون واجب نیست
3. غنی؛ بر فقیر واجب نیست
5. نیت قربت.

فلسفه و فایده پرداخت زکات فطره

2. مکمل و تمام‌کننده روزه است همان گونه که درود و صلوات بر پیامبر(ص) مکمل و تمام‌کننده نماز است.
4. باعث قبولی روزه ماه مبارک رمضان می‌شود.
6. موجب حفظ انسان از مرگ در آن سال می‌شود.
8. باعث سلامتی جسم و پاک‌سازی روح از رذایل اخلاقی است. در روایتی در تفسیر «قد افلح من زکیها» آمده است منظور از تزکیه زکات فطره است.
10. مکمل و تمام‌کننده زکات مال است.

تعلق و مقدار زکات فطره

گندم، جو، خرما، برنج، کشمش، ذرت یا پول یکی از آن‌ها. شهید ثانی می‌گوید: یجوز اخراج القیمة بسعر الوقت. مقدار آن برای هر نفر یک صاع که تقریبا ۳ کیلو می‌باشد. در این که کدام یک از محصولات را باید بپردازند اختلاف فتوی است:

برخی گفته‌اند قوت غالب منطقه‌ای که زندگی می‌کنیم.

برخی قوت غالب زکات‌دهنده و برخی قوت غالب را شرط نمی‌دانند.

مکارم: خوراک شخصی خود انسان ملاک نیست بلکه خوراک معمول اهل شهر و یا محل ملاک است.

طباطبایی یزدی: و الضابط فی الجنس القوت الغالب لغالب الناس.

آقا ضیاء عراقی: بل الاقوی الاکتفا بقوت غالب البلد لانصراف النص الیه.

خامنه‌ای: قوت غالب لازم نیست.

به چه کسی می‌شود زکات فطره داد؟

به یکی از هشت گروه زیر زکات داده شود:

1. فقیر
2. مسکین
3. مأمور جمع‌آوری زکات
4. کافر اگر سبب شود به دین اسلام تمایل یابند
5. خریداری بنده و آزاد کردن آن
6. بدهکاری که نمی‌تواند قرض خود را بدهد
7. فی سبیل الله مثل مسجد یا پل یا اصلاح راه
8. ابن سبیل(مسافری که در راه مانده است)

برخی گفته‌اند مستحب است به فقیر بلکه مسکین بدهند.

برخی گفته‌اند احتیاط واجب است به فقرا و مساکین.

طباطبایی یزدی: لا یشترط عدالة من یدفع الیه فیجوز دفعها الی فسّاق المؤمنین نعم الاحوط عدم دفعها الی شارب الخمر و المتجاهر بالمعصیه بل الاحوط العداله‌ ایضا و لا یجوز دفعها الی من یصرفها فی المعصیه. یجوز اعطائها للمستضعفین من اهل الخلاف عند عدم وجود المؤمنین و الاحوط الاقتصار علی فقراء المؤمنین و مساکینهم.

یستجب تقدیم الارحام، علی غیرهم ثم الجیران ثم اهل العلم و الفضل.

الاقوی جواز نقلها بعد العزل الی بلد الاخر و لومع وجود المستحق فی بلده الافضل اداءها فی بلد التکلیف بها.

امام خمینی: خویشان فقیر بر دیگران مقدم، بعد همسایگان فقیر بعد اهل علم فقیر. امام خمینی: زکات فطره را نمی‌شود به پدر و مادر داد چون واجب است خرج او را بدهیم.

در نیت قصد زکات کند ولی بگوید هدیه می‌دهم.

امام خمینی، خامنه‌ای، بهجت، فاضل، نوری همدانی: صرف زکات فطره در راه نشر معارف دین اشکال ندارد ولی بهتر است آن را به فقیر بدهند.

افراد زیر نمی‌شود فطریه داد

1. به پدر و مادر
2. فرزند و نوه
3. متجاهر به فسق
4. کسی که فقیر نیست
5. کسی که فطریه را در جهت معصیت مصرف می‌کند
6. غیر سید نمی‌تواند به سید فقیر فطریه بدهد.