محسن قرائتی
محسن قرائتى روحانی شیعه و مفسر قرآن در سال ۱۳۲۴ شمسی در کاشان به دنیا آمد. وی از مبلغان برجسته در حوزۀ معارف و علوم دینی بوده و در برنامۀ درس‌هایی از قرآن که از صدا و سیمای ایران پخش می‌شود، به تفسیر قرآن می‌پردازد. ارائۀ مطالب عمیق به زبان ساده و قابل فهم، استفاده از تمثیل، از جمله ویژگی‌های سخنرانی و دروس او می‌باشد. اثر ارزشمند ۱۰ جلدی تفسیر نور از جمله آثار او به شمار می‌آید.
| نام | محسن قرائتی |
|---|---|
| تاریخ‌ولادت | 8 دی 1324 شمسی |
| محل ولادت | ایران - کاشان |
| محل‌تحصیل | کاشان - قم – نجف |
| محل زندگی | قم - تهران |
| مسئولیت‌ها و اشتغالات | رئیس ستاد اقامۀ نماز؛
رئیس پیشین سازمان نهضت سوادآموزی(1389–1361) تأسیس ستاد احیاء امر به معروف و نهی‌از منکر؛ تأسیس ستاد زکات و... |
| اساتید | آیت اللَّه گلپایگانى؛
آیت اللَّه میرزاهاشم آملى؛ آیت اللَّه ستوده؛ آیت اللَّه صلواتى. |
| برخی آثار | تفسیر نور در ده جلد؛
اصول عقائد اسلامی؛ شیوه‌ها و تجربه‌های تبلیغی؛ گناهشناسی؛ غدیر در قرآن و... |
| مذهب | شیعه |
| وبسایت | https://gharaati.ir |
زندگی‌نامه
محسن قرائتى در هشتم دى‌ماه 1324 شمسی در شهر کاشان دیده به جهان گشود. پدرش، علینقى، از بازاریان خوشنام و مذهبى شهر بود. شهرت قرائتى از این جهت به این خانواده داده شده بود که پدر علینقى در دورۀ رضاشاه با برگزارى مراسم قرائت قرآن در خانه‌ها به احیاى سنت‌ها و مفاهیم دینى همت مى‌گماشت. حاج علینقى نیز با وجود اشتغال در بازار، سیرۀ پدر را پى گرفت و علاوه بر آموزش قرآن، در احیاى مساجد و تکایاى مخروبه فعال بود. از همین‌رو وى علاقه‌مند بود محسن نیز به تحصیل علوم دینى بپردازد. بر این اساس محسن قرائتى در سن چهارده سالگى به‌رغم میل باطنى و به اصرار پدر وارد حوزۀ علمیۀ کاشان به ریاست آیت‌اللَّه‌حاج‌شیخ جعفر صبورى قمى شد. وى علاوه بر تحصیل مقدمات، در جلسات تفسیر قرآن توسط آیت‌اللَّه حاج‌شیخ‌على‌آقا نجفى شرکت مى‌کرد. جلساتى که موجب پیوند وى با قرآن شد. یک‌سال بعد (1339 شمسی) براى تکمیل تحصیلات خود به قم عزیمت کرد. در این شهر در مدارس دینى آیت‌اللَّه گلپایگانى و خان مشغول تحصیل شد. در مدت تحصیل، چندى به نجف اشرف رفت و به تحصیل رسائل و مکاسب پرداخت. مدتى هم در حوزۀ علمیه مشهد به فراگیرى علوم دینى مشغول شد. پس از طى دروس سطح عالى، در درس خارج فقه حاضر شد. محسن قرائتى از دوره تحصیل لمعه به مطالعه تفسیر مجمع‌البیان همت گماشت. از همان زمان، مطالعات و مباحثات تفسیرى خود را یادداشت مى‌کرد. افرادى چون آیت‌اللَّه قربانعلى درّى نجف‌آبادى و شهید نوراللَّه طباطبایى‌نژاد وى را در مباحثات تفسیرى همراهى مى‌کردند. توشۀ او در مطالعات تفسیرى موجب شد؛ چون از تصمیم آیت‌اللَّه ناصر مکارم شیرازى براى نگارش تفسیر به زبان فارسى آگاهى یافت، داوطلب همکارى در گروه نویسندگان آن شود. این همکارى به مدت پانزده سال ادامه یافت و حاصل آن تفسیر نمونه است. بعدها محسن قرائتى با تجربه‌اى که از نگارش تفسیر نمونه به دست آورده بود، به تدوین تفسیر نور همت گماشت. تفسیرى که با هدف فهم عامه نوشته شده‌است. محسن قرائتى پس از پایان تحصیل علوم دینى، به وعظ و تبلیغ مشغول شد. او اما در روش تبلیغ ابداعاتى به عمل آورد. بدین‌گونه که وى به جاى استفاده از منبر و روش سنتى تبلیغ بسان معلمان از گچ و تخته‌سیاه بهره برد. این شیوه، مورد توجه و تشویق عالمان برجسته‌اى چون آیت‌اللَّه على مشکینى و شهید مطهرى قرار گرفت. از همین‌رو پس از پیروزى انقلاب اسلامى به توصیه و پیشنهاد استاد مطهرى به اجراى برنامه «درس‌هایى از قرآن» در تلویزیون پرداخت. برنامه‌اى که بیش از سى سال به صورت هفتگى تداوم مستمر داشته است. اجراى موفق این برنامه و اقبال عامه مردم به آن موجب شد امام‌خمینى در سال 1361 شمسی وى را به نمایندگى خود به سمت سرپرستى سازمان نهصت سوادآموزى منصوب کند. سازمانى که در طول حیات خود به موفقیت شایانى دست یافته و جایزه‌هاى بین‌المللى فراوانى کسب کرده است. محسن قرائتى همواره دغدغه انتقال مفاهیم دینى به جامعه را داشته و معتقد به احیاى سنت‌هاى فراموش‌شده در جامعه اسلامى است. از همین رو در سال 1369 شمسی با پشتیبانى آیت‌اللَّه خامنه‌اى، به تأسیس ستاد اقامه نماز و در سال 1383 شمسی به ایجاد ستاد احیاى زکات همت گماشت. حجت‌الاسلام قرائتى همچنان خود را یک معلم قرآن مى‌داند و در مراکز دینى مختلف از جمله حوزۀ علمیۀ قم به انتقال تجربیات خود در امر وعظ و تبلیغ مى‌پردازد.
فعالیت‌های اجرایی
مسئولیت‌هایی که محسن قرائتی در طول دوران زندگی خود در ایران برعهده داشته است، عبارتند از:
- ریاست نهضت سوادآموزی: (وی در اردیبهشت سال ۱۳۶۱ باحکم سید روح الله خمینی به «نمایندگی ولی فقیه» در سازمان نهضت سوادآموزی منصوب شد و سپس ریاست این سازمان را تا اسفند سال ۱۳۸۹ شمسی بر عهده داشت)؛
- تأسیس ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منکر؛
- تأسیس ستاد اقامه نماز؛
- تأسیس ستاد زکات؛
- تأسیس ستاد تفسیر؛
- تأسیس ستاد ترویج فرهنگ قرآنی؛
- تأسیس بنیاد فرهنگی امام زمان(عج)؛
- تأسیس مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
آثار علمی
- آشنایی با نماز؛
- ۱۱۴ نکته دربارهٔ نماز؛
- تفسیر نماز؛
- پ‍رت‍وی از اسرار نماز؛
- پیوندهای نماز؛
- اصول عقاید اسلامی؛
- ت‍وح‍ی‍د؛
- عدل؛
- نبوت؛
- امامت؛
- م‍ع‍اد؛
- گناهشناسی؛
- ح‍ج؛
- جهان و ان‍س‍ان از دی‍دگ‍اه قرآن؛
- امر به معروف و نهی از منکر؛
- با قرآن در س‍رزم‍ی‍ن وح‍ی؛
- خ‍اطرات ح‍ج‍ه‌الاس‍لام و ال‍م‍س‍ل‍م‍ی‍ن قرائتی؛
- دقایقی با قرآن (برگرفته از تفسیر نور)؛
- پرسش و پاسخهای قرآنی؛
- پ‍رس‍ش‌ه‍ای م‍ه‍م، پاسخهای ک‍وت‍اه با استفاده از ت‍م‍ث‍ی‍لات؛
- تفسیر قرآن کریم (آیات برگزیده) ویژه دانشگاه‌ها؛
- تفسیر نور (تفسیر ۱۰ جلدی کامل قرآن کریم)؛