سوره قدر
| نام | سوره قدر |
|---|---|
| شماره سوره | ۹۷ |
| جزء | ۳۰ |
| ترتیب نزول | ۲۵ |
| مکی/مدنی | مکی |
| تعداد آیات | ۵ |
| تعداد کلمات | ۳۰ |
| تعداد حروف | ۱۱۴ |
سوره قدر ازجمله سوره‌های کوتاه، ولی پرفضیلت قرآن است. از سوره‌های جزء ۳۰ قرآن است که آیات آن به بیان عظمت شب قدر پرداخته است. در روایات مختلف برای کسی که این سوره را بخواند ثواب فراوانی بیان شده است و آثار و برکات فراوانی هم برای این سوره ذکر شده است. نزول قرآن در شب قدر را بیان می‌کند، و آن شب را تعظیم نموده از هزار ماه بالاتر می‌داند، چون در آن شب ملائکه و روح نازل میشوند، و این سوره، هم احتمال مکى بودن را دارد، و هم می‌تواند مدنى باشد، و روایاتى که درباره سبب نزول آن از امامان اهل بیت(علیه السلام) و از دیگران رسیده خالى از تایید مدنى بودن آن نیست، و آن روایاتى است که دلالت دارد بر اینکه این سوره بعد از خوابى بود که رسول خدا(صلی الله علیه) دید، و آن خواب این بود که دید بنى‌امیه بر منبر او بالا میروند، و سخت اندوهناک شد، و خداى تعالى براى تسلیتش این سوره را نازل کرد (و در آن فرمود شب قدر بهتر از هزار ماه حکومت بنى‌امیه است).
قدر
تقدیر، اندازه گیری[۱].
ئمفهوم کلی سوره
زمان نزول قرآن؛ تعيين سرنوشت انسان[۲].
اسامی سوره
- قدر،
- إِنَّا أَنْزَلْناه[۳].
علت نام‌گذاری
تعداد آیات و کلمات و حروف
اهداف و آموزه‌ها
محور اصلى سوره قدر، نزول قرآن در شب قدر و بيان اهميت آن شب است[۹].
محتوا و موضوعات
محتواى سوره قدر چنان که از نامش نيز پيدا است بيان نزول قرآن مجيد در شب قدر است، و سپس بيان اهميت شب قدر و برکات و آثار آن.
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابى‌بن‌کعب از پيغمبر(صلی الله علیه) روايت نموده که «کسى که سوره قدر را قرائت کند به او اجر کسى که ماه رمضان را روزه گرفته و شب قدر را احياء داشته است عطا شود».
حسين‌بن‌ابى‌العلاء از امام صادق(علیه السلام) روايت نموده که آن حضرت فرمود: «هر که قرائت کند سوره انا انزلناه فى ليلة القدر را در نماز واجبى از واجباتش منادى از طرف حق او را صدا زند که اى عبداللَّه گناه گذشته تو بخشيده شد، عمل را از سر بگير».
سيف‌بن‌عميره از امام باقر(علیه السلام) روايت کرده که فرمودند: «هر کس سوره انا انزلناه را آشکارا و بلند بخواند مانند کسى خواهد بود که در راه خدا شمشيرش را کشيده باشد و کسى که آن را در نهانى بخواند مثل آن است که در خون خود در راه خدا طپيده باشد، و کسى که ده مرتبه بخواند بر محو هزار گناه از گناهان خود گذشته و اقدام کرده است»[۱۰].
محل و زمان نزول
سوره قدر مکی است و بعضى هم گفته‌اند که مدنى است[۱۱].
تاريخ نزول سوره قدر در ما بين هجرت مسلمين به حبشه و اسراء است و بعد از سوره عبس نازل شده است[۱۲].
فضای نزول
سوره قدر نزول قرآن در شب قدر را بيان مى کند، و آن شب را تعظيم نموده از هزار ماه بالاتر مى‌داند، چون در آن شب ملائکه و روح نازل مى‌شوند، نزول اين سوره، طبق روایات معصومین(علیه السلام) بعد از خوابى بود که رسول خدا(صلی الله علیه) ديد، و آن خواب اين بود که ديد بنی امیه بر منبر او بالا مى‌روند، و سخت اندوهناک شد، و خداى تعالى براى تسليتش اين سوره را نازل کرد (و در آن فرمود شب قدر بهتر از هزار ماه حکومت بنى‌اميه است)[۱۳].
ترتیب در مصحف
سوره قدر نودوهفتمين سوره در چينش کنونى قرآن به شمار می‌آید[۱۴].
ترتیب بر اساس نزول
سوره قدر بيست‌وپنجمين سوره در ترتيب نزول می‌باشد وبعد از سوره عبس نازل شده است[۱۵]. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره‌های قرآن مختلف است).
ارتباط با سوره قبلی
چون خداوند سبحان در پايان سوره اقراء به سجده و تقرب به سوى خدا امر کرد، سوره قدر را به ذکر ليلة‌القدر افتتاح کرد، و اینکه تقرب در آن شب به سوى خدا، زيادتر است از ساير شبها و روزها، پس مثل آن است که فرموده: تقرب بجوى در ساير اوقات در شب قدر.
ابومسلم گويد: چون خدا در سوره علق پیامبر(صلی الله علیه) را به قرائت قرآن امر کرد، در سوره قدر بيان کرد که نزول آن در شب قدر بود[۱۶].
ویژگی
سوره قدر از سور مفصلات می‌باشد[۱۷] ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يکديگر جدا شده‌اند[۱۸].
روايتى است که از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره‌هاى مئين را به جاى انجيل و سوره‌هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌هاى مفصّل فزونى بخشيد[۱۹].
خداوند در سوره قدر به نزول قرآن در شب قدر و اهميت آن شب و نزول فرشتگان و اندازه زنى امور در آن اشاره مى‌کند[۲۰].
پانویس
- ↑ قاموس قرآن، جلد 5، ص 246.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 279.
- ↑ همان، ص 279.
- ↑ أسماء‌سورالقرآن و فضائلها، ص 533.
- ↑ همان.
- ↑ الكشف و البيان، ج 10، ص 247.
- ↑ همان.
- ↑ همان.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 280.
- ↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 190.
- ↑ همان.
- ↑ حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 35.
- ↑ ترجمه تفسير الميزان، ج 20، ص 560-559.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 279.
- ↑ همان.
- ↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 191.
- ↑ التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.
- ↑ جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
- ↑ همان.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 281.
منابع
برگرفته از سایت معرفی سوره قدر - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir