کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین

ابراهیم بن عبدالصمد خزاز کوفی
نام کامل	حسن بن ابراهیم بن عبدالصمد خزاز کوفی
اطلاعات شخصی
محل تولد	کوفه
روز درگذشت	337ق.
دین	اسلام، شیعه
شاگردان	شیخ تلعکبری
فعالیت‌ها	محدث شیعی

حسن بن ابراهیم بن عبدالصمد خزاز کوفی، محدث شیعی. شیخ تلعکبری از او حدیث شنیده است. وی در کوفه مسکن داشت و ظاهراً در همان‌جا نشو و نما پیدا کرده و به حد کمال رسیده است.

معرفی اجمالی

حسن بن ابراهیم بن عبدالصمد خزاز کوفی، محدث شیعی. کنیه او در منابع ذکر نشده است. در سال 337هجری شیخ تلعکبری از او حدیث شنیده، بنابراین وی تا این تاریخ زنده بوده است. از زندگی و چگونگی تحصیلات او اطلاعی در دست نیست. از لقب کوفی بر می‌آید که وی در کوفه مسکن داشت و ظاهراً در همان‌جا نشو و نما پیدا کرده و به حد کمال رسیده است. چنان‌که از لقب «خزاز» نیز چنین بر می‌آید که وی یا یکی از پدران او به تجارت پوست خز اشتغال داشته‌اند.

وی در کوفه از محدثان بزرگ و از شیوخ اجازه(بالاترین مرتبه در علم حدیث) بود و همین باعث شد تا صاحب‌نظران، احادیث و شنیده‌های او را درست و قابل قبول تلقی نمایند. تلعکبری که تنها شاگرد شناخته‌شده او در منابع است، ضمن این‌که از او حدیث شنیده، او را ستایش کرده است و این مطلب، دلیل دیگری بر راست‌گویی و وثاقت اوست. اکنون به دلیل این‌که احادیث و روایات او از بین رفته و در منابع، اثری از آنها نیست، شناسایی اساتید و شاگردان متعددی که او داشته ممکن نمی‌باشد. هم‌چنین از او کتاب یا رساله‌ای نیز معرفی نشده است.

منابع

1. تهذیب الاحکام، ج10ص21؛
2. رجال طوسی، ص423 شماره6100؛
3. جامع الرواه، ج1ص188؛
4. لسان المیزان، ج2ص192 شماره‌های 872 و873؛
5. معجم رجال الحدیث، ج5ص259 شماره2680.

حسن بن ابوالحسن دیلمی
اطلاعات شخصی
محل تولد	گیلان، دیلم
روز درگذشت	355ق.
آثار	ارشادالقلوب کتاب التفسیر
فعالیت‌ها	مفسر

حسن بن ابوالحسن دیلمی، از مفسران امامیه در قرن چهارم. نام او با «حسن بن ابی الحسن دیلمی» صاحب کتاب ارشادالقلوب مشترک است، اما زمان آن‌دو بیش از پنج سده با یکدیگر فاصله دارد. وی صاحب «کتاب التفسیر» است که «ابوالفتح کراجکی» در کنز الفوائد، و «ابن‏‌شهرآشوب» در مناقب از او نقل می‏‌کنند. وی در منابع رجالی فردی ناشناخته است اما در همین منابع تصریح به امامی‏‌ بودن او شده است. از ولادت و وفات او اطلاعی در دست نیست، تنها از احادیث او می‌‏توان یقین کرد که وی از رجال نیمه دوم قرن چهارم بوده است، زیرا «شیخ کراجکی» به‏ طور مستقیم از او نقل حدیث می‏‌کند، اما این‌که وی در کجا پرورش یافته و نزد چه کسانی درس خوانده، بر ما مجهول است، زیرا نام پدر و هم‌چنین نام سلسله اساتید او ناشناخته است. از نسبت «دیلمی» می‏‌توان استنباط کرد که وی اصالتاً اهل «دیلم» از دیار گیلان بوده است اما قطعاً مسافرت‏‌هایی به عراق داشته و با بزرگان کوفه و بغداد ملاقات کرده و مدتی در آنجا به استماع حدیث مشغول بوده است. وی در موارد متعددی از پدرش نیز نقل حدیث می‏‌کند و این، نشان می‏‌دهد که پدرش از عالمان عصر خود بوده و در حیات علمی نامبرده سهیم بوده است. از اساتید و شاگردان او اطلاعی در دست نیست اما از آنجا که «کراجکی»(م449ق) بدون هیچ واسطه‌‏ای از او نقل حدیث می‏کند چنین استنباط می‌‏شود که یکی از شاگردان او «شیخ کراجکی» بوده است. از کتاب‏‌های او تنها «کتاب التفسیر» مورد شناسایی قرار گرفته که به شیوه روایی تألیف شده و در تأویل و تفسیر آیات قرآنی، از احادیثی که در مناقب امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و سایر اهل‏‌بیت (علیه‌السلام) وارد شده، بهره گرفته شده است.

منابع

1. کنزالفوائد، کراجکی، صفحات متعدد؛
2. الذریعه، ج1ص517 شماره 2527، وج4ص271 شماره 1257؛
3. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص84؛
4. مرآه الکتب، تبریزی، ص489 شماره 145.

ادریس بن احمد اشعری قمی
نام کامل	حسن بن احمد بن ادریس بن احمد اشعری قمی
اطلاعات شخصی
روز درگذشت	345ق.
فعالیت‌ها	محدث شیعی

حسن بن احمد بن ادریس بن احمد اشعری قمی، محدث شیعی. كنیه او در منابع ذكر نشده است. وی فرزند فقیه و محدث مشهور «احمد بن ادریس قمی»(م306ق) و استاد «شیخ صدوق»(م381ق) است و در باره وفات او این اندازه روشن است كه بعد از پدرش و قبل از شیخ صدوق وفات یافته است، بنابراین دوران زندگی و حیات علمی او تماماً در سده چهارم بوده و احتمالاً در اواسط این سده حدود 345هجری زندگی را به انجام رسانده است. وی در قم پرورش یافت و تحت تربیت پدرش رشد كرد و به تدریج به حد كمال رسید. پدرش یكی از دانشمندان برجسته شیعه است كه حتی صاحبنظران اهل‌سنت نیز، از پدرش به نیكی یاد كرده و او را «بزرگ مصنفین رافضیه» معرفی كرده‌اند. برادرش «حسین بن احمد بن ادریس» از اساتید «شیخ تلعكبری»(م385ق) و «شیخ صدوق» بود كه در منابع حدیثی، نام این‌دو با یكدیگر خلط می‌شود، اما تحقیقات نشان می‌دهد آنها دو شخصیت جدا از هم و با یكدیگر برادر بوده‌اند. وی در كنار برادرش، بیشترین بهره‌ها را از پدر برد و چنین می‌نماید كه تا آخر عمر در قم اقامت داشت زیرا از رابطه او با اساتید و شاگردان شهرهای دیگر گزارشی دیده نشده است. وی در قم تمام آموخته‌هایی را كه از پدرش داشت به دیگران انتقال داد و از او احادیث متعددی بر جای مانده كه محتوای آنها غالباً عبادی و اخلاقی هستند. بعضی از این احادیث نیز در باره فضیلت امام رضا(ع) نقل شده است. در بعضی از روایات او آمده است كه امام رضا(ع) به «ابی نصر بزنطی»(م221ق) فرمود: «به شیعیان من ابلاغ كن كه ثواب زیارت من برابر با هزار حج تمتع است». از شاگردان او تنها شیخ صدوق است كه شنیده‌های او را برای آیندگان بازگو كرده است، مگر در یك مورد كه «محمد بن احمد بن داود قمی»(استاد شیخ طوسی) نیز از او نقل حدیث كرده است. ظاهراً وی در زمان خود از شخصیت‌های مورد اعتماد بود و شیخ صدوق در هنگام نقل حدیث از او با جمله «رضی الله عنه» تجلیل كرده است، و این مطلب، گویای آن است كه وی از حسن سابقه برخوردار بوده و احادیث او می‌بایست قابل قبول انگاشته شود. از او اثر تألیفی بر جای نمانده است. منابع: (تهذیب الاحكام، ج6ص85 حدیث169، وص109 حدیث194؛ الخصال، خصلت‌های سه‌گانه، ص110 حدیث80 و82؛ طرائف المقال، ج1ص164 شماره 841؛ عیون اخبار الرضا(ع)، ج1ص233 حدیث24؛ كمال الدین و تمام التعمه، ص325، باب 33، وص388 باب42؛ مسند الامام الرضا(ع)، ج1ص144)