خابطیه

خابطیه شاخه‌ای از «قدریه» و از پیروان احمد‌بن‌خابط بودند.

شرح حال موسس

احمد‌بن‌خابط معتزلی از بزرگان معتزله در قرن سوم هجری‌قمری است. در برخی از منابع، نام پدر وی حائط ضبط شده است، ولی بنابر نقل عبدالقاهر بغدادی و محمد شهرستانی، نام وی خابط بوده است. چنان‌که برخی نیز نام او را حافظ دانسته‌اند. وی شاگرد نظّام، دانشمند بزرگ معتزلی بوده است.

اندیشه موسس

موسس این فرقه معتقد است که مسیح همان خداوند است که درع و زره جسمانی پوشیده است. همچنین معتقد است که همه انواع حیوانات اعم از خزنده و چرنده، مانند انسان‌ها دارای امت و رسولی هستند، زیرا خداوند فرمود: «و ما من دابة فی الأرض و لا طائر یطیر بجناحیه إلا أمم أمثالکم ...یعنی: هیچ جنبنده‌ای در زمین، و هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود پرواز می‌کند، نیست مگر اینکه امت‌هایی همانند شما هستند.» و باز فرمود:«... إن من أمة إلا خلا فیها نذیر. یعنی: ما تو را به‌حق برای بشارت و انذار فرستادیم؛ و هر امّتی در گذشته انذارکننده‌ای داشته است! » در نتیجه امتی نیست که در آن خداوند، پیامبری نفرستاده باشد.

اعتقادات کلی

خابطیه معتقدند که خداوند تدبیر کار جهان را در اختیار عیسی‌بن‌مریم ‌علیه‌السلام قرار داد و آن‌حضرت، دومین آفریدگار جهان است. معتقدند که مسیح بنابر اصل تبنّی( فرزند‌خواندگی) پسر خداوند است، ولی از وی تولد نیافته و او کسی است که در آخرت به اعمال مردم رسیدگی می‌کند. معتقدند که مسیح پدرش آدم را بیافرید. معتقدند که روح آدمی در هیاکل مختلف متناسخ می‌گردد و از بدنی به بدن دیگر منتقل می‌شود. معتقدند که نه قیامتی وجود دارد و نه بعث و حشری.