پیش‌نویس:سید محمد دهلوی
| سید محمد دهلوی | |
|---|---|
| نام کامل | سید محمد دهلوی |
| نام‌های دیگر | خطیب اعظم |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | پاکستان |
| روز درگذشت | ۲۹ جمادی‌الثانی |
| محل درگذشت | کراچی |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان |
|
| آثار |
|
| فعالیت‌ها | موسسه هیات مطالبات شیعه |
| وبگاه | jafariapress |
سید محمد دهلوی یکی از مصلحان اجتماعی و سیاسی و اولین رهبر شیعیان پاکستان بود. وی بعد از استقلال پاکستان به این کشور آمد و خدماتی زیادی در زمینه سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و رفاهی انجام داد.
زندگی‌نامه
سید محمد دهلوی در سال 1317ه ق، مطابق 1899م در پتین هیری، بلوک بجنور (یوپی) هند در خانوادۀ اهل علم متولد شد. وی بعد از تأسیس پاکستان به شهر کراچی آمد و به جای سخنرانی به تألیف و تصنیف پرداخت و برای این کار به کتابخانه‌ای نیاز پیدا کرد، چنانچه 8 هزار جلد کتاب‌های مهم و نادر را جمع آوری کرد و همه آنها را در زندگی خود به تولیت حسن علی پیر ابراهیم سپرد. وی در 29 جمادی الثانی 1391هق در گذشت و در باغ خراسان به خاک سپرده شد [۱].
نقش وی در اتحاد شیعیان
وی چون همیشه از عدم انسجام و اتحاد بین صفوف شیعیان نگران و دغدغه اتحاد و انسجام میان شیعیان داشت لذا در چند سال آخیر زندگی خود سعی کرد شیعیان را متحد کند و برای این منظور از 5تا 7 ژانویه 1965م جلسه‌ای مشتمل بر علمای شیعه از پاکستان در حسینیه شاه کربلا رضویه کالونی کراچی برگزار کرد که در آن جلسه هزاران نفر از علماء و دانشمندان از سراسر کشور شرکت کردند و یک مجلس اعلای شیعه به سرپرستی وی تشکیل شد و از حکومت پاکستان تقاضا کرد که:
- چون در نظام آموزشی پاکستان مواد درسی جداگانه‌ای برای دانش آموزان و دانشجویان شیعه نداشت و برای همه به طور یکسان مواد درسی فراهم می‌کرد لذا این مجلس شیعه از دولت پاکستان خواست که برای طلبۀ شیعه مواد درسی جداگانه دینی در مدارس تعیین شود.
- اوقات شیعه در دست دولت بود و شیعیان در آن هیچ دخالت نداشتند لذا این مجلس از دولت تقاضا نمود که برای نگهداری اوقاف شیعه، تحت نظارت دولت، هیأت نگهبان شیعه تعیین گردد.
- گرچه در استقلال کشور پاکستان شیعیان نقش اساسی داشتند و اما بعد از استقلال این کشور، کسانی که در زمان استقلال پاکستان مخالف سر سخت بنیانگذاران این کشور بودند، و پست های مهم و اساسی را بدست گرفتند و علیه شیعیان توطئه و نقش می کشیدند و برای مراسم و مناسک مذهبی محدودیت ایجاد می کردند لذا این مجلس از دولت خواست هیچ گونه محدودیتی در عزاداری ایجاد نکند.
- در نظام آموزشی دولت پاکستان مواد اختلاف انگیز و بعضا ضد مذهب شیعه وجود داشت و این مواد مورد اختلاف، زمینه مناقشات و درگیری فرقه‌ای در مدارس دولتی فراهم می‌نمود لذا این مجلس از دولت خواست که مواد مورد مناقشه و مورد اختلاف را از مواد درسی خارج نماید بنابر زحمت‌های وی و همکارانش این تقاضا مورد قبول دولت واقع شد، البته مدت پنج سال کوشش کرد تا تقاضا پذیرفته شد و چون بر اثر این کوشش‌ها قوایش به ضعف رفته بود [۲].
خدمات اجتماعی- رفاهی
سید محمد دهلوی قبل از تأسیس پاکستان، در چندین کار که جنبه رفاه عمومی داشت، شرکت کرده بود، از آن جمله :
- تأسیس خوابگاه شیعه در مظفر نگر.
- مرکز گردهمایی شیعه و دفتر اوقاف شیعه در دهلی.
- توانخانه شیعه در جهنگ.
- شرکت در راهپیمائی تبرا [۳].
آثار
وی آثاری زیادی در موضوعات مختلف داشته است که به برخی از آنها اشاره می گردد:
- نور العصر.
- مقدمۀ تفسیر قرآن که مشتمل بر 500 صحفه، ولی متأسفانه هنگام تقسیم هند از بین رفت.
- ترجمه مقتل ابی مخنف
- رسول (ص) و اهل بیت آن حضرت.
- ترجمه نماز جمعه.
- معجزات آئمه اطهار(ع) [۴].
پانویس
منابع
- نقوی، سید عارف حسین، تذکره علمای امامیه پاکستان، ترجمه دکتر محمد هاشم، اسلام‌آباد، مرکز تحقیقات ایران و پاکستان، ۱۹۸۴م.
- سعیدی، فرمان علی، تحلیل و نقد جریان اصلاح طلبان مذهبی شیعی در پاکستان، 1400ش.