محمد امین شهیدی

محمد امین شهیدی

راهکارهای عملی اتحاد بین امت اسلامی

براساس آیۀ کریمۀ "وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا"، خداوند انسان را بدون حکمت خلق نکرده است. خلقت او با حکمت و برنامه ریزی است، خدا وند وقتی مخلوقات را خلق می‌کند، برای مخلوقش هم برنامه‌ای دارد، افضل‌ترین مخلوق خداوند هم انسان است، پس خدا برای انسان هم یک برنامه ریزی کرده و طبق آن برنامه ریزی، هم مخلوق و هم انسان را خلق کرده و هم برای رسیدن به آن اهدافی که خدا در نظر دارد، برای او راهکارهایی را تعیین کرده است.

لذا وقتی از حضرت آدم (ع) تا حضرت خاتم (ص) ملاحظه می‌کنیم، همه انبیا وقتی تشریف آوردند، هدفشان تعالی انسان، ارتقای فکر و تربیت انسانی بوده است. اگر انسان تربیت شود، در آن صورت از همه مخلوقات می‌تواند افضل باشد؛ اگر تربیت نشود، از همه بدتر می شود، لذا راه تربیتی را خدا نشان داده و انبیا را هم فرستاد که در نتیجه کتاب‌های آسمانی، ادیان آسمانی و انبیای الهی را داریم. خاتم الادیان، اسلام است. خاتم الکتب هم قرآن کریم است و خاتم الانبیا هم پیامبر گرامی (ص) است، وقتی ما از این دیدگاه نگاه کنیم، پس اسلام خلاصه و روح همه ادیان گذشته است. قرآن هم روح همه کتاب‌های آسمانی گذشته است و راهی را که به صورت اسلام، خدا به ما نشان داده، این راه هم ادامه راه انبیا و هم جامع همه آن تعالیم انبیا است. لذا به این نتیجه می رسیم که اسلام جامع‌ترین دین است، قرآن جامع‌ترین کتاب هدایت است و امت اسلامی هم جامع‌ترین امتها هستند.

قرآن می‌گوید اِن کُنتم خَیرَ اُمتین، شماها بهترین امت هستید، برای چه؟ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَر، چون امر به معروف و نهی از منکر می‌کنید، امر به معروف و نهی از منکر از لحاظ علم جامعه شناسی و انسان شناسی اگر نگاه کنید، اگر در جامعه‌ای باشد، آن جامعه احیا می‌شود، اگر نباشد، به ظاهر جامعه زنده است، اما بدنش زنده است، روحش از بین می‌رود، روح جامعه انسانی اگر از بین برود، چه می‌ماند؟ زندگی حیوانی، با زندگی حیوانی اگر انسان در جامعه انسانی زندگی کند، روش، کار و هدفش همه حیوانی می‌شود، چون روح انسانی را از دست داده است. بنابراین وقتی اسلام را از این دیدگاه نگاه می‌کنیم، اسلام می‌خواهد انسان تعالی پیدا کند و به آن مرتبه و مرحله‌ای که باید برسد، می‌رسد. راه‌هایی را که پیامبر اسلام و اهل بیت نشان داده اند آن راه‌ها ما را به همان نقطه می‌رساند که خدا در نظر داشته باشد.

قرآن کریم محور اصلی اتحاد مسلمانان

قرآن کریم وقتی به یهودی‌ها، به مسیحی‌ها خطاب می‌کند، همه آنها را دعوت به اتحاد و وحدت می‌کند، قرآن وقتی می‌گوید تَعالَوا إِلیٰ کَلِمَةٍ سَواءٍ بَینَنا وَبَینَکُم، یعنی به آن کلمه‌ای که بین همه این ادیان الهی و آسمانی مشترک است، دعوت می‌کند، چون آن شما را مثل نخ تسبیح دُور یک حقیقت نگاه می‌ دارد اگر ما در بین فرَق اسلامی نگاه کنیم، همین روحیه در فرقه‌های اسلامی هم بایستی به وجود بیاید. وقتی قرآن حتی از اهل کتاب- وقتی می گوئیم اهل کتاب یعنی مسیحی‌ها و یهودی‌ها- نام می بَرد و از آنها دعوت می‌کند که بیایید روی این موضوع با هم بنشینیم و نقطه وحدت ما نقطه اشتراک ما همان کلمه توحید باشد.

شما وقتی یک مقدار تنزل کردید در بین فرقه‌های اسلامی و مسلک‌ها و راه‌های مختلف اسلامی به طریق اولی باید انجام شود و اینها دُور هم باشند. لذا راه تعالی جوامع اسلامی، اتحاد اسلامی و وحدت مسلمین با عمل به قرآن به نتیجه می‌رسد، برای اتحاد باید به خود قرآن برگشت، اگر ما قرآن را برای همه فرقه‌ها به عنوان نقطه مرکزی و نقطه اشتراک قرار بدهیم، در آن صورت قرآن هم شما را نمی‌گذارد متفرق شوید و هم نمی‌گذارد دست به اختلافات بزنید، هم نمی‌گذارد زندگی حیوانی داشته باشید، چون نشأت تفرقه از زندگی حیوانی است، اتحاد و وحدت از زندگانی ملکوتی و آسمانی است، لذا خیلی راحت است، اگر به قرآن برگشتیم، خود به خود زندگی مان، زندگی الهی، اسلامی می‌شود و شعارمان، شعار وحدت بین انسان‌ها می‌شود، چه رسد به ادیان، چه رسد به مسلمان‌ها.

زمینه های اتحاد بین مسلمانان

الان مسلمانان با چالش‌های بسیار بزرگی از طرف قدرت‌های مختلف شیطانی دارند، از این جهت تمرکزمان باید به مشترکات دینی ما باشد، مشترکات دینی ما یعنی مشترکاتی که همه فرقه‌ها روی آن مشترکات هم ایمان دارند و هم آن را به عنوان علامت ایمان خودشان می‌پذیرند، مثلاً توحید در همه این فرقه‌ها مشترک است، کتاب آسمانی بین همه فرقه‌ها مشترک است، پیامبر خاتم (ص) بین همه این فرقه‌ها مشترک است. عقیده معاد بین همه این فرقه‌ها مشترک است، ارزش‌های اخلاقی بین همه این فرقه‌ها مشترک است، مبارزه با دشمنان خدا بین همه این فرقه‌ها مشترک است، حتی از لحاظ فردی و اجتماعی، عبادات و معاملات هم در حد بیش از ۹۰ درصد بین همه این فرقه‌ها مشترک است، آن طرف عقیده مشترک دارند، این طرف راه عمل مشترک دارند، وقتی این طور باشد، پس خیلی راحت است اگر به این مشترکات برگردیم، در کنار همدیگر بایستیم، خیلی راحت است و اگر در کنار یکدیگر بایستیم، یک امت اسلامی می‌شویم.

چالش‌های موجود بین مسلمانان

اصلِ هدف اسلام است. غرب می‌خواهد که اسلام هویت محمدی و علوی نداشته باشد. آنها اسلامی را می‌خواهند که آدمی با مشروب وضو بگیرد و نماز بخواند. اسلامی را می‌خواهند که گوشت خوک را بخورد و در کنارش نماز بخواند و به این صورت فرهنگ اسلامی را عادی سازی کنند. حضرت امام (ره) نکته‌ای را فرمودند که اسلام ناب و اسلام آمریکایی. اسلام آمریکایی اسلامی است که بی خاصیت بوده و اسلامی که در حد زبان است. اسلامی که در زندگی انسان‌ها در جوامع اسلامی نقشی نداشته باشد. چه در فرهنگ و چه در عقاید و چه در زندگی شخصی. آنها می‌خواهند این فرهنگ را عوض کنند.

زمانی که این فرهنگ را عوض کردند، روح جهاد، آزادی خواهی، عدالت خواهی و مبارزه با ظلم از بین می‌رود. اسرائیلی‌ها و غربی‌ها، کشورهای عربی را هیچ جای دموکراسی نمی‌بینید و همه شعارهای غربی دموکراسی است اما بین دوستان نزدیک شأن هم اصلاً دموکراسی وجود ندارد. اما در جایی مثل ایران یا کشور دیگری که به جهت دموکراسی جلوی اهداف شأن ایستاد، آن زمان بله؛ این جمهوریت و دموکراسی بد می‌شود. پس شعارهای غرب پوشالی بوده و اهداف آنها صرفاً تأمین منافع خودشان است ۔