عائض القرنی

عائض القرنی یا عایض بن عبدالله القرنی نویسنده، شاعر و واعظ اسلامی عربستان سعودی است. او کتاب‌ها، سخنرانی‌ها و مناظره‌های صوتی و تصویری زیادی دارد. او با کتاب «لاتحزن» شهرت فراوانی یافت که بیش از ده میلیون نسخه از آن به فروش رسیده بود، اما در حکمی دادگاهی و پس از شش سال تحقیق، انتساب این کتاب به خانم سلوی العضیدن نویسنده زن سعودی به اثبات رسید و قرنی محکوم شناخته شد. [۱].

عائض القرنی
نام عائض القرنی
القاب و سایر نام‌ها عایض بن عبدالله القرنی
زاده ۱ ژانویه ۱۹۵۹ مصادف با ۱۳۷۹ ه. ق

روستای آل‌شریح-استان بلقرن-عربستان سعودی

دین و مذهب اسلام-اهل‌سنت
آثار
  • مُلهِم العالم
  • الإسلام وقضایا العصر
  • تاج المدائح
  • ثلاثون سببا للسعادة
  • دروس المسجد فی رمضان.
  • ...
فعالیت‌ها تبلیغ و فعالیت رسانه‌ای دینی، تالیف

تولد و تحصیل

قرنی در ۱ ژانویه ۱۹۵۹ مصادف با ۱۳۷۹ ه. ق[۲] در روستای آل‌شریح در استان بلقرن به دنیا آمد. او مدرک دانشگاهی خود را از دانشکده اصول دین از دانشگاه اسلامی امام محمد بن سعود دریافت کرد. سپس در سال ۱۴۰۸ مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه امام در حدیث نبوی دریافت کرد و سپس در سال ۱۴۲۳ دکترای دانشگاه امام را با عنوان «المفهم لما اشکل من تلخیص صحیح مسلم للقرطبی» دریافت کرد. هفت سال در دانشگاه اسلامی امام محمد بن سعود تحصیل کرد. و به عنوان دبیرکل بنیاد رسانه‌ای و انتشاراتی «لاتحزن» فعالیت کرد[۳].

فعالیت علمی و تبلیغی

قرنی خود را وقف تبلیغ کرد، از بسیاری از کشورها بازدید کرد، در ده‌ها کنفرانس شرکت کرد و بیش از ۸۰ کتاب نوشت که مشهورترین آنها «لاتحزن» است که بیش از ۱۰ میلیون نسخه از آن فروخته شد. علاوه بر آن کتاب التفسیر المیسر، وأسعد امرأة فی العالم، ومقامات القرنی، والفقه المیسّر، وفقه الدلیل، وعاشق، والعظمة، وحدائق ذات بهجة، وقصة الرسالة، وأعظم سجین فی التاریخ، وإمبراطور الشعراء، وقصائد قتلت أصحابها، و دیوان شعر با عنوان القرار الأخیر و غیر آن را در موضوع حدیث، تفسیر، فقه، ادبیات و زندگی‌نامه نگاشته است. قرنی نوشتن دانشنامه اسلامی را در ۱۲ جلد به پایان رساند و در پنج برنامه تلویزیونی دائمی در تفسیر، مدرنیته، زندگی‌نامه، فرهنگ و ادبیات شرکت کرد. او بیش از ۱۰ حلقه آموزه‌های اسلامی در قالب سخنرانی‌ها، درس‌ها، شب‌های شعر و سمینارهای ادبی دارد.

تالیفات

قرنی در حدیث، تفسیر، فقه، ادبیات، سیره و زندگی‌نامه نوشته است و مشهورترین آثار او «لاتحزن» بود. از آثار او که به چاپ رسیده است عبارتند از[۴]:

  • مُلهِم العالم
  • الإسلام وقضایا العصر
  • تاج المدائح
  • ثلاثون سببا للسعادة
  • دروس المسجد فی رمضان.
  • فاعلم أنه لا إله إلا الله
  • مجتمع المثل.
  • ورد المسلم والمسلمة
  • فقه الدیل
  • نونیة القرنی
  • المعجزة الخالدة
  • اقرأ باسم ربک
  • تحف نبویة
  • مملکة البیان
  • خارطة الطریق
  • السمو
  • شخصیات من القرآن الکریم
  • حتى تکون أسعد الناس
  • سیاط القلوب
  • فتیة آمنوا بربهم
  • هکذا قال لنا المعلم
  • ولکن کونوا ربانیین
  • من موحد إلى ملحد
  • إمبراطور الشعراء
  • وحی الذاکرة
  • إلى الذین أسرفوا على أنفسهم
  • ترجمان السنة.
  • حدائق ذات بهجة
  • العظمة.
  • لا تحزن
  • فقهیات
  • قصائد قتلت أصحابها
  • ضحایا الحب
  • وجاءت سکرة الموت بالحق
  • مقامات القرنی
  • أحفظ الله یحفظک
  • أعذب الشعر
  • العظمة
  • التفسیر المیسر
  • على ساحل ابن تیمیة
  • أسعد امرأة فی العالم
  • عاشق
  • زاد من لا زاد له
  • اشکر حسادک
  • ابتسم
  • أبیات سارت بها الرکبان
  • شباب عادوا إلى الله
  • ثلاثون درسا للصائمین
  • کیف تطلب العلم

کتاب‌های شعر

آل ۲۰۱۲ تعدادی کتاب شعر دارد که از آن جمله می‌توان به:

  • لحن الخلود.
  • تاج المدائح.
  • هدایا وتحایا.
  • قصة الطموح.

درگیری‌های او

او در کار تبلیغ خود دچار مشکلاتی شد؛ از جمله دستگیری او در پی یک سری سخنرانی‌ها در (اَبها و سبت) مورد آزار و اذیت قرار گرفت و حضور نظامی خارجی را به دلیل حمله به کویت تقبیح کرد. او بعدها توسط مقامات آزاد شد اما فعالیت او محدود شد و از انتشار مقالات هفتگی در روزنامه المسلمون جلوگیری به عمل آمد. او در پی اتهامات متعدد در زندان ابها زندانی شد و حدود ۱۰ سال تعلیق و محدود شد و زادگاهش را ترک کرد و در ریاض زندگی کرد. پس از آن دوباره به تبلیغ روی آورد و اولین گفتگوی تبلیغی او محاضره‌ای با عنوان اما بعد و السلسلة من روائع السیره بود.

او در سال ۲۰۰۵ بر اثر آزار و اذیت‌ها و حملات بسیاری که از جامعه به دلیل شرکت در فیلم با هدف تایید گردهمایی‌های به سبک غربی به نام «زنان بدون سایه»، توضیح داد: «هیچ اشکالی ندارد که زنان بدون پوشاندن کف دست و صورت شان کار کنند، مهم این است که شایسته و با حجاب باشند. این موضوعی اختلافی بین علمای مسلمان است و قضاوت آن بستگی به ماهیت جامعه و تأثیر کشف چهره دارد.»[۵] در این فیلم، قرنی در مورد مصاحبه‌ای که با یک کانال ماهواره‌ای انجام داد صحبت کرد که در آن گفته بود یک زن می‌تواند در محدوده و کنترل رانندگی کند. نتیجه این گفتگو اتهامات و حملات زیادی از سوی مخالفان شد و باعث شد بازنشستگی خود را از کار تبلیغ و رسانه اعلام کند. او این موضوع را در شعری با نام «القرار الاخیر» اعلام کرد و جامعه را به خاطر جریان‌های مذهبی و مدرنیستی‌اش سرزنش کرد.

او پس از اعلام توقف فعالیت تبلیغی و رسانه‌ای، تعدادی تماس و پیام دریافت کرد که تلاش می‌کردند او را از تصمیم توقف منصرف کنند. با امیر وقت ریاض سلمان بن عبدالعزیز ملاقات کرد و تماسی از سلمان العوده و سعد البریک و از گروهی از هوادارانش دریافت کرد که از او دعوت کردند تا به عرصه تبلیغ و رسانه برگردد. او کمتر از یک سال پس از وقفه به عرصه فعالیت تبلیغی بازگشت[۶].

ترور نافرجام

در روز سه شنبه اول مارس ۲۰۱۶، قرنی هدف یک سوء قصد قرار گرفت و بر اثر سوء قصد با سلاح زخمی شد که توسط مهاجمان ناشناس در فیلیپین انجام شد. او پس از اصابت گلوله و مجروح شدن از ناحیه دست و شکم، مستقیماً برای تکمیل معاینات پزشکی به بیمارستانی در مانیل برده شد. این حادثه در حالی رخ داد که وی به دعوت یک موسسه خیریه در حال سخنرانی در شهر زامبوانگا فیلیپین با حضور بیش از ده هزار نفر بود که یک مهاجم ناشناس بر او آتش گشود که سه گلوله به دست و شکم او اصابت کرد. مأموران امنیتی عامل را کشته و همراهان او را دستگیر کردند و هیچ یک از همراهانش مجروح نشدند[۷].

واکنش به ترور او

اتحادیه جهانی علمای مسلمان در بیانیه‌ای که از سوی علی محیی الدین قره داغی دبیرکل این اتحادیه منتشر شد، این ترور را «تروریستی و جنایتکارانه» توصیف کرد. قره داغی از دولت فیلیپین خواست تا «در بیمارستان از شیخ قرنی حفاظت و مراقبت کند و جزئیات این جنایت را به سرعت فاش کند، عاملان آن و کسانی که پشت سر دارند را تحت پیگرد قانونی و محاکمه قرار دهد.»

شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی پراز مطالب در مورد این حادثه و یا دعا برای سلامتی القرنی شد و بیش از یک میلیون توییت در مورد قرنی منتشر شد[۸].

برنامه‌های تلویزیونی

  • برنامه المفتاح. در ماه رمضان 1428 در کانال الرسالة.
  • برنامه السلام علیکم. در ماه رمضان 1429 در کانال اقرأ.
  • برنامه ادخلوها بسلام. در ماه رمضان 1429 در کانال دبی.
  • برنامه أسعد امرأة. در ماه رمضان 1429 در کانال الرسالة.
  • برنامه السیرة المحمدیة در کانال اقرأ.
  • برنامه العظماء در کانال اقرأ.
  • برنامه الفجر الجدید در کانال اقرأ.
  • برنامه بصائر در کانال اقرأ.
  • برنامه تحف 2006 در کانال اقرأ.
  • برنامه دعوة للفرح در کانال اقرأ.
  • برنامه روائع القرنی در کانال اقرأ.
  • برنامه أحسن القصص در کانال اقرأ.
  • برنامه بشائر در کانال اقرأ.
  • برنامه تاریخنا در کانال اقرأ.
  • برنامه ثورة التجدید در کانال اقرأ.
  • برنامه غدًا أجمل در کانال اقرأ.
  • برنامه الأسطورة در کانال الساحة 1.
  • برنامه نبض الکلام: بث خلال شهر رمضان 2011 در کانال إم بی سی (توضیح)
  • برنامه أفی الله شک، کانال الرسالة، (أبریل 2013 - الآن)[۹]
  • برنامه سواعد الإخاء کانال الرسالة والمجد در ماه رمضان 1434 هـ 2013م.
  • برنامه حوار الأرواح: گفتگو با سعید بن مسفر و اجرای مسعود الغامدی. در چندین شبکه در رمضان سال 1437 هـ 2016م پخش شد.
  • مهمان در یکی از برنامه‌ها در کانال الرایة.

مسائل مربوط به مالکیت معنوی

برنامه «هذه حیاتهم»

او یک برنامه رادیویی به نام «هذه حیاتهم» داشت که در آن شیوه زندگی تعدادی از اصحاب حضرت محمد(ص) را بیان می‌کرد. وارثان دکتر عبدالرحمن رافت الباشا با عنوان سرقت محتوایی از کتاب پدرشان، به نام «صور من حیاة الصحابة» علیه عائض قرنی شکایت قضایی کردند. آنها ادعا کردند که قرنی در اجرای برنامه خود به معنای واقعی کلمه از کتاب پدرشان خوانده است. پس از پنج سال پیگیری، وارثان عبدالرحمن پاشا موفق به اثبات ادعای خود و کسب حکم بر علیه قرنی شدند. در این حکم آمده است: متهم به دلیل نقض حقوق مالکیت معنوی صادره از سوی کمیته حقوق معنوی وزارت اطلاعات در عربستان سعودی، موظف به پرداخت جریمه نقدی ۳۰ هزار ریالی به وارثان و پرداخت غرامت ۱۲۰ هزار ریال سعودی به دار الادب الاسلامی است و رادیوی پخش کننده برنامه موظف به متوقف کردن پخش مجدد این برنامه می‌باشد[۱۰].

کتاب «لاتحزن»

سلوی العضیدن نویسندۀ زن سعودی علیه عائض القرنی دادخواستی تشکیل داد و او را متهم کرد که با دزدیدن متون و محتویات کتابش به حقوق فکری‌اش حمله کرده است.

بررسی‌های قضایی شش سال به طول انجامید و پس از آن کمیته کپی رایت وزارت اطلاعات عربستان سعودی عائض را مجرم شناخته و او را موظف به پرداخت غرامت کل به مبلغ ۳۳۰ هزار ریال سعودی به شرح ۳۰ هزار ریال برای حق عمومی و ۳۰۰ هزار غرامت برای نویسنده العضیدان جریمه کرد و این حکم همچنین شامل خروج کتاب «لاتحزن» قرنی از بازارها و منع چاپ و فروش و وارد کردن آن از خارج به کشور سعودی است[۱۱].

پانویس

  1. عائض القرنی: مبیعات "لا تحزن" بلغت 10 ملایین نسخة وطُبع بـ30 لغة أخبار 24، 1 فبرایر 2013. وصل لهذا المسار فی 28 مایو 2016 نسخة محفوظة 30 أکتوبر 2016 على موقع وای باک مشین.
  2. عائض القرنی نسخة محفوظة 20 مارس 2019 على موقع وای باک مشین. مؤسسة جائزة عبد العزیز سعود البابطین للإبداع الشعری "نسخة مؤرشفة"، مؤرشف من الأصل فی 3 ینایر 2017، اطلع علیه بتاریخ 5 سبتمبر 2019.
  3. نقلا عن الصفحة الرسمیة عالفیسبوک نسخة محفوظة 9 ینایر 2020 على موقع وای باک مشین.
  4. قائمة کتب ومحاضرات - صید الفوائد نسخة محفوظة 17 فبرایر 2017 على موقع وای باک مشین.
  5. القرنی والسعودیات فی فیلم "نساء بلا ظل" نسخة محفوظة 12 مایو 2017 على موقع وای باک مشین.
  6. الشیخ عائض القرنی یعدل عن قرار اعتزال الدعوة نسخة محفوظة 02 أکتوبر 2016 على موقع وای باک مشین.
  7. السفیر السعودی بالفلبین لـ "سبق": الشیخ القرنی بصحة جیدة ولم یُقتل أحد من مرافقیه نسخة محفوظة 14 أبریل 2020 على موقع وای باک مشین.
  8. ملیون تغریدة فی "تویتر" عن القرنی واعتقال اثنین نسخة محفوظة 14 مایو 2020 على موقع وای باک مشین.
  9. جدید الرسالة فی ابریل الرسالة. نت، وصل لهذا المقال فی 27 أبریل 2013نسخة محفوظة 10 یونیو 2017 على موقع وای باک مشین.
  10. "تغریم القرنی 120 ألف ریال سعودی لـ "سطوه" على کتاب"، arabic.euronews، 20 فبرایر 2018، مؤرشف من الأصل فی 10 مایو 2019.
  11. "هل سرق القرنی أبیات ابن جَبَلة ؟!"، صحیفة الریاض، 01 مارس 2018، مؤرشف من الأصل فی 10 مایو 2019، اطلع علیه بتاریخ 10 مایو 2019.