محمد بن عبدالله معن الاندلسی

محمدبن محمد بن عبدالله معن الاندلسی که در سال 978هـ شهر فاس متولد شد[۱].

نام محمدبن محمد بن عبدالله معن الاندلسی
محل تولد مغرب
اساتید ابوالمحاسن یوسف فاسی فهری
دین اسلام

زندگی

او در گذشته به معن و بعدها به ابن عبدالله معروف بود و از نسل سلطان یعقوب المنصور بن یوسف بن امیرالمؤمنین عبدالمؤمن بن علی الموحدی بود. علم را از شیخ خود عبدالرحمن الفاسی فهری گرفت و قاری او بود و قرآن را با دو روایت نافع از شیخ حسن بن محمد الدراوی آموخت[۲].سپس به کسب درآمد پرداخت و به دیدار اباعبدالله التاودی رفت. چون به سی سالگی رسید به شیخ ابی المحاسن یوسف الفاسی فهری روی آورد و از آن بهره فراوان برد و به دست او تربیت شد که حدود چهار سال تا سال وفات ابراهیم صیاد به طول انجامید. هنگامی که ابوالمحاسن یوسف فاسی فهری درگذشت، پس از او نزد برادر و وارثش عبدالرحمن الفاسی فهری رفت و با خود و اموالش به او خدمت کرد و تا زمان مرگش مدت 23 سال نزد او ماند.

پس از درگذشت استادش، او میراث دار استاد خود شد اما مدتی را به دلیل شرایط بد منطقه در خانه خود ماند و اجازه حضور در اجتماعات را نداشت. پس از زیارت عبدالسلام بن مشیش در گوشه شیخ خود یوسف الفاسی الفهری نشست پس مردم از هر سو به او متوجه شده و در آن هنگام با ارشاد و تعلیم مریدان اقدام کرد و او حدود 6 ماه در آنجا به این امر مشغول بود.

تاسیس خانقاه

گوشه خود را در شهر فاس بر کرانه دره زیتون در سال 1038 هجری قمری بنا کرد. پس با یاران خود به سوی آن تجمع می‌کردند و بندگان را راهنمایی و نصیحت می‌کرد و سنت رسول خدا و امور دین را احیا می‌کرد[۳].

درباره او

احوال، اوصاف، معارف و کرامات او در تألیفی از عبدالرحمن بن عبدالقادر الفاسی الفهری و نیز تالیفی از مهدی الفاسی الفهری تحت عنوان «عوارف المنه فی مناقب سیدی محمدبن عبدالله محیی السنه» آورده شده است. در المقصد الاحمدی و در همچون ممتع الاسماع وصفوة من انتشر والروضة المقصوده و نشر المثانی و الزهر الباسم وسلوة الانفاس ذکر او آمده است[۴].

درگذشت

وفات او حدود یک ساعت پس از طلوع آفتاب روز یکشنبه 3 جمادی الثانی 1062 هجری قمری بود و در ظهر در قبه‌های بیرون باب الفتوح نزدیک به گنبد یوسف الفاسی فهری در سمت راست آن به خاک سپرده شد. بر قبر او گنبدی (القبة العبدلاویة) به شکل گنبدش ساخته شده و مقبره او را افراد مشهوری در دربوز از او بازدید می‌کنند[۵].

پانویس