ماهاتیر محمد متولد ۱۰ ژوئیه ۱۹۲۵، چهارمین و هفتمین نخست‌وزیر مالزی بوده است. وی از شخصیت‌های مطرح سیاسی جهان به شمار می‌آید از جمله او را به علت نقشش در مدرن‌سازی سریع مالزی و رشد رفاه در این کشور تحسین می‌کنند.

ماهاتیر محمد
ماهاتیر محمد.jpg
نام کاملمهاتیر محمد (محضیر بن محمد)
اطلاعات شخصی
سال تولد1925 م، ۱۳۰۳ ش‌، ۱۳۴۳ ق
محل تولد
دیناسلام، اهل‌سنت
آثارآینده‌ی اقتصاد مالزی
فعالیت‌ها
  • نخست وزیر
  • وزویر
  • نماینده مجلس
  • و ...

معرفی اجمالی

ماهاتیر محمد متولد ۱۰ ژوئیه ۱۹۲۵، یکی از ۹ فرزند یک مهاجر دو رگه هندی - مالزیایی و یک مادر مالایایی است. او بعدها پزشک شد و به مدت ۵ سال در زادگاه خود به مداوای بیماران پرداخت. همسرش همکلاسی دانشگاه پزشکی وی بود. وی ۳ پسر دارد که در تجارت و سیاست در مالزی فعالیت دارند و یکی از دو دخترش، نویسنده و فعال در زمینه بیماری ایدز است.. او نماینده پارلمان مالزی از حوزه لنکاوی در کداح است. او پیشتر از سال ۱۹۸۱ تا سال ۲۰۰۳ به عنوان چهارمین نخست‌وزیر مالزی فعالیت کرد که طولانی‌ترین دوره تصدی این مقام است. فعالیت سیاسی مهاتیر از بیش از ۷۰ سال پیش که او در سال ۱۹۴۶ به سازمان ملی متحد مالایی‌ها (UMNO) پیوست شروع شد و او در سال ۲۰۱۶ حزب خود را با نام حزب بومی متحد مالزی تأسیس کرد. مهاتیر محمد (Mahathir bin Mohamad) که تمام دنیا او را با این نام می‌شناسند و به او احترام می‌گذارند. مهاتیر در یک خانواد پرجمعیت 11 نفری چشم بر جهان گشود و درآمد معلمی پدرش کفاف برآوردن آرزوی پسرش مهاتیر، جهت خریدن دوچرخه برای رفت و آمد دبیرستان را نمی‌داد.

مهاتیر برای خرید دوچرخه و برآورده کردن آرزویش بعد از مدرسه در خیابان موز می‌فروخت. او بعد از پایان دبیرستان به کشور همسایه، سنگاپور، برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی رفت و در همانجا مسئول اتحادیه دانشجویان مسلمان سنگاپور شد. مهاتیر محمد در سال ۱۹۵۳، پس از فارغ التحصیل شدن به کشور خود بازگشت به‌عنوان جراح به جذب نیروهای انگلیسی که در آن موقع مالزی را اشغال کرده بودند، در آمد.

در سال ۱۹۵۷ با خروج نیروهای اشغالگر انگلیسی، مهاتیر مطبی را افتتاح کرد و بخشی از وقت خود را به معالجه افراد فقیر اختصاص داد. وی به مدت ۵ سال نماینده مجلس ملی بود و پس از آن مشغول نوشتن کتاب معروفش یعنی آینده‌ اقتصاد مالزی شد. مهاتیر محمد در سال ۱۹۷۴ در سمت سناتور وارد مجلس سنا شد و یک سال بعد به عنوان ویز آموزش و پرورش و پس از آن در سال ۱۹۸۱ نخست وزیر مالزی شد.

دیدگاه ماهاتیر محمد

وی که از سال ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۳ نخست‌وزیر کشور مالزی بود، با اندیشه‌ای منسجم و مبتنی بر آزادی‌های اقتصادی، توانست به جاودانه‌ترین نخست‌وزیر مالزی تبدیل شود. وی در یک سخنرانی گفت: ما به جای استراتژی جایگزینی واردات، استراتژی توسعه صادرات را پی گرفتیم و اجازه دادیم خارجی‌ها با تکنولوژی خود، کشور ما را صنعتی کنند. در حالی که اگر خودمان می‌خواستیم هر یک از این تکنولوژی‌ها را بسازیم، ۳۰ تا ۴۰ سال طول می‌کشید. یکی از پروژه‌های مورد علاقه او «پروژا استیل» بود که در حقیقت تلاش او برای الگو گرفتن از ژاپن و کره شمالی است. حاصل آن کارخانه ماشین سازی پروتون و خدمات تلویزیون ماهواره‌ای «آسترو» بود. رشد اقتصادی مالزی در بین سال‌های ۱۹۸۸ و ۱۹۹۷ بیشتر از ۱۰ درصد بود. آن زمان استانداردهای زندگی تا ۲۰ برابر رشد کرد و درصد فقر، بیسوادی، مرگ و میر نوزادان و دیگر شاخص‌های اجتماعی در حد کشورهای پیشرفته رشد کرد.

فعالیت‌ها و اقدامات ماهاتیر محمد در مالزی

پروژه‌های ملی که او در این سال‌ها انجام داد؛ تندراه شمال- جنوب، کریدور ابر رسانه‌ای، فرودگاه بین‌المللی کوالالامپور و شمار بسیاری از پروژه‌های بزرگ صنعتی و عمرانی است. سیستم آموزشی یکی دیگر از نقاط بنیادی در برنامه حرکت مالزی به جلو بود. با این حال ماهاتیر همچون بسیاری دیگر از مدیران اقتصادی و سیاسی از انتقادات اقتصادی و سیاسی در جامعه مالزی دور نبوده است. اما آنچه در فعالیت‌های او از اهمیت زیادی برخوردار است جهش اقتصادی مالزی از یک کشور فقیر و درمانده تازه از زیر یوغ استعمار درآمده با درصد بالای بیکاری، است.

سفر ماهاتیر محمد به ایران

ماهاتیر محمد بارها به ایران آمده و با بسیاری از اندیشمندان و مردان سیاسی کشورمان آشنایی دارد. وی در سال ۲۰۰۵ در کنفرانس پارک‌های فن‌آوری که در اصفهان برپا بود به ایران آمد و در آن کنفرانس سخنرانی کرد. وی در سخنرانی مهم خود گفت: ایران یکی از پیشگامان تمدن بوده است که مالزی در مقایسه با آن هیچ است، اما ما توانستیم (با اندیشه درست) بسیار سریع پیشرفت کنیم.

فعالیت سیاسی ماهاتیر محمد

زندگی سیاسی دکتر مهاتیر در سال ۱۹۴۶ و هنگامی که ۲۱ ساله داشت، آغاز شد. وی در این سال به سازمان ملی مالزیایی‌های متحد موسوم به UMNO (اومنو) پیوست. او در سال ۱۹۶۴ از سوی اومنو به عنوان نماینده پارلمان برگزیده شده بود. پنج سال بعد در سال ۱۹۶۹ کرسی نمایندگی خود را از دست داد و پس از انتقاد آشکار از دولت وقت (تونکو عبدالرحمان) به دلیل نادیده گرفتن قوم مالزیایی از حزب اخراج شد. وی عقاید خود را در کتابی با‌عنوان بی‌تکلیفی (قوم) مالزیایی ابراز کرد و نوشت که قوم مالی (مالزیایی) در کشور در خلال دوران استعمار به گوشه رانده شدند. این تفکرات زمینه را برای مهاتیر بن محمد برای حملات بعدی‌اش به غرب و حمله به آنهایی که به نظر مهاتیر محمد موفقیت مالزی را تهدید می‌کردند، آماده کرد. عقاید وی باعث شد که اومنو وی را دوباره دعوت به همکاری کند. در سال ۱۹۷۴ مهاتیر بن محمد وارد پارلمان شد و فعالیت‌اش را به عنوان وزیر آموزش و پرورش در کابینه آغاز کرد. او سپس معاون رهبر اومنو شد. در سال ۱۹۸۱ مهاتیر بن محمد به پست نخست‌وزیری مالزی رسید و توانست عقاید و باورهایش را به مرحله اجرا بگذارد. او با الگوگیری از ژاپن، مالزی را به کشوری تولیدکننده و صادرکننده فولاد، وسایل الکترونیکی و اتومبیل مبدل ساخت.

با این حال انتقادهای زیادی به عملکرد او در زمینه آزادی‌های اجتماعی وارد می‌شد. مهاتیر بن محمد سال ۱۳۹۵ در گردهم‌آیی مخالفان دولت مالزی گفته بود: می‌پذیرم که در دوران نخست‌وزیری‌ام یک دیکتاتور بوده‌ام، اما مردم علیه من قیام نکردند. وی دائماً ضمن دفاع از ارزش‌های آسیایی و مالزیایی از آنچه آن را سیاست دوگانه غرب می‌نامید، انتقاد می‌کرد. انتقادهای وی باعث شد در بین کشورهای در حال توسعه حامیانی به دست آورد. پس از آن دکتر مهاتیر محمد سیاست‌هایی را به مرحله اجرا درآورد که اقتصاد مالزی را عملاً از جهان خارج جدا کرده و در پی آن کشورش توانست بحران اقتصادی آسیا را از سر رفع کند. اما با این حال مهاتیر محمد انتقادهای خود از غرب را ادامه داد تا به آن جا که غربی‌ها و به‌طور دقیق‌تر اروپایی‌های آنگلوساکسون را مروج جنگ، همجنس‌گرایی و نسل‌کشی دانست. دکتر مهاتیر محمد قبل از کناره‌گیری از قدرت در اظهاراتی بیان داشت که یک دسته یهودی دنیا را می‌چرخاند. این گفته وی باعث خشم برخی از غربی‌ها و طرفداران غرب شد.

فعالیت سیاسی و نخست‌وزیری مجدد

  • مهاتیر ابن محمد در سال ۲۰۱۶ حزب خود را با نام حزب بومی‌تباران متحد مالزی تأسیس کرد.
  • او در سال ۲۰۱۸ با بازگشت به سیاست ائتلاف مخالفان را به پیروزی در انتخابات سراسری مالزی هدایت کرد و برای نخستین بار از سال ۱۹۵۷ باعث شد ائتلاف حاکم در انتخابات شکست بخورد.
  • در سال ۲۰۱۸ (دی‌ماه ۱۳۹۶) چهار حزب مخالف دولت، موسوم به اتحاد امید با پایان دادن به گمانه‌زنی‌ها، مهاتیر ابن محمد را به‌عنوان کاندیدای نخست‌وزیری انتخاب کرد.
  • مهاتیر بن محمد با ۹۴ سال سن در حال حاضر (۲۰۱۹)، پیرترین رهبر انتخابی جهان است. او توانست ائتلاف حاکم «باریسان ناسیونال» را که برای بیش از ۶۰ سال در قدرت بود، شکست دهد.

کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی

وی در سی و چهارمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با تاکید بر این نکته که مسلمانان نباید در کسب علم‌اندوزی خود را محدود کنند تا برای رفع نیازهای روزمره‌شان به دیگران وابسته نباشند، اظهار داشت: امت اسلامی و مسلمانان همواره باید آگاه باشند و جلو توطئه‌ها و نفوذ دشمنان را بگیرند تا با این راهکار برای دین پرشکوه خود بد‌نامی به بار نیاورند. نخست‌وزیر سابق مالزی و اندیشمند جهان اسلام در افتتاحیه سی و چهارمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی که به‌صورت وبینار برگزار شد ضمن قدردانی از برگزارکنندگان کنفرانس اظهار داشت: اوضاع امروز جهان اسلام نابسامان است، دشمنان از هیچ کوششی برای تخریب مسلمانان دست بر نمی‌دارند، همچنین برخی از مسلمانان افراطی از غیرمسلمانان طلب یاری کرده و اسباب نابودی را فراهم می‌کنند؛ وظیفه ما این است که آنان را نکوهش کنیم و با شناسایی راه‌های خطا و گناه‌آلود به اصلاح آنان بپردازیم و این تنها راهی است که می‌توانیم بر مشکلات و ناگواری‌های جهان اسلام فائق آییم.

جستارهای وابسته

منابع