کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین
| استان خراسان شمالی | |
|---|---|
 | |
| نام | استان خراسان شمالی |
| کشور | ایران |
| استان | استان خراسان شمالی |
| تعداد جمعیت | ۸۶۳٬۰۹۲ نفر |
| پراکندگی دینی | |
استان خراسان شمالی به مرکزیت شهرستان بجنورد در شمال شرقی ایران واقع است. این استان در سال ۱۳۸۳ و پس از تقسیم استان خراسان به سه استان، ایجاد شد. اکثریت مردم خراسان شمالی شیعه و اقلیت قابل توجه آن اهل سنت هستند. گروه‌های قومی استان شامل کرمانجی، ترک، فارس، تات و ترکمن می‌باشد. مساحت این استان ۲۸٬۴۳۴ کیلومتر مربع بوده که رتبه پانزدهم را در کشور دارد. جمعیت استان خراسان شمالی طبق سرشماری در سال ۱۳۹۵، برابر با ۸۶۳٬۰۹۲ نفر در قالب ۲۰۹۸۵۰ خانوار بوده‌است. بجنورد و شیروان به ترتیب پرجمعیت‌ترین شهرستان‌های استان خراسان شمالی به حساب می‌آیند.
موقعیت جغرافیایی
استان خراسان شمالی با مساحتی حدود ۲۸۱۷۹ کیلومتر مربع، از ۸ شهرستان: بجنورد (مرکز استان)، شیروان، اسفراین، مانه و سملقان، راز و جرگلان، جاجرم، فاروج و گرمه تشکیل شده‌است. آثار کشف شده در این استان نشان از قدمت تاریخی کهن آن دارد. محوطه باستانی معروف به پهلوان و تپه حیدران جاجرم، قدمتی بیش از ۱۲ هزار سال دارند. قدیمی‌ترین اثر باستانی پابرجای قبل از اسلام (بنای سنگی اسپاخو) در غرب شهرستان مانه و سملقان در فاصله ۵ کیلومتری شمال شاهراه آسیایی در روستای اسپاخو نیز دلیل دیگری بر صحت این ادعا است. این استان، از نظر موقعیت جغرافیایی از شمال با کشور ترکمنستان (با ۲۸۱ کیلومتر مرز مشترک)، از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی، از جنوب غربی با استان سمنان و از غرب با استان گلستان هم‌مرز است.
اقوام و زبان‌ها
اقوام ساکن در استان خراسان شمالی شامل فارسی‌زبانان، تات‌زبانان، رازی زبانان، کرد‌های کرمانج، ترکمن‌ها و ترک‌ها می‌باشند. زبان‌های رایج نیز فارسی، تاتی، رازی، کردی کرمانجی، ترکمنی و ترکی خراسانی می‌باشد. به‌طور کل کرد‌های کرمانج ۴۶٫۱ درصد ترکیب جمعیت استان را تشکیل می‌دهند. فارسی‌زبان‌ها ۲۷٫۸ درصد، ترک‌ها ۲۰٫۱ درصد و ترکمن‌ها ۵ درصد و اقوام خاوری، عرب و بلوچ و لر نیز در این استان سکونت دارند. تات‌ها بومیان این استان هستند. تات‌زبانان در محلاتی از شهر بجنورد، در شهر سنخواست و پیرامون، شوقان و ... رواج دارد.
هم‌چنین مردم روستا‌های روئین، ارکان، کسرق، بیدواز، نیش‌کیش، گنجدان، کوران و قلعه‌نو در شهرستان اسفراین، ۱۴ درصد مردم شهر اسفراین، مردم روستا‌های گیفان، طبر، محمدآباد در شهرستان بجنورد، و روستا‌های مهرآباد، برزل‌آباد، حصار سه‌یک‌آب، فیض‌آباد، اسلام‌آباد، امان‌آباد، کارخانه قند، منصوران، امامزاده مشهد طرقی بالا و پایین، و گلیان و برزلی و ورک در شهرستان شیروان.
کرد‌های کرمانج (بادینی) بیشترین جمعیت را در این استان دارا می‌باشند. در دوران‌های بعد بعضی مانند مردم ترک‌زبان گرایلی (اویغورها) (گراییت_که در زمان حمله مغول به ایران آمده‌اند) نیز به این مناطق کوچیدند و بعداً در زمان شاه‌اسماعیل و شاه‌عباس صفوی گروهی از مردم کرمانج (شاخه‌ای از کردها) از غرب ایران و برخی از ترک‌زبان‌های آذربایجان نیز به خراسان شمالی کوچانده شدند. طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور، درصد اقوامی که در این نظر سنجی نمونه‌گیری شد در استان خراسان شمالی به قرار زیر بود:
- ٪۲۷٫۸ فارس (۲۴٫۱٪ مرد، ۳۰٫۸٪ زن)؛
- ٪۲۰٫۶ ترک (۱۹٫۵٪ مرد، ۲۰٫۹٪ زن)؛
- ٪۴۶٫۱ کرد (۴۹٫۴٪ مرد، ۴۴٪ زن)؛
- ٪۳٫۳ شمالی شامل ترکمن، گیلک، مازنی و تالشی (۴٫۶٪ مرد، ۲٫۲٪ زن) و ۲٫۲٪ سایر.