حماریه (معتزله)

نسخهٔ تاریخ ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۳۲ توسط Hadifazl (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

حماریه از فرق «معتزله» بودند که در عسکر‌مکرم (از نواحی شوشتر خوزستان) زندگی می‌کردند.

حماریه (معتزله)
موسسمنسوب به مروان حمار
عقیدهتناسخ ؛ مسخ

موسس فرقه

پایه‌گذار این فرقه دقیقاً مشخص نیست؛ ولی ظاهرا این فرقه به مروان بن محمد ملقب به مروان حمار آخرین خلیفه بنی‌امیه منسوب است. محمد‌بن‌اسحاق الندیم در «الفهرست ص 338» نوشته است که: مروان‌بن‌محمد، زندیق و شاگرد جعد‌بن‌درهم- نقش بزرگی در ایجاد این فرقه داشته است[۱]. البته می‌توان گفت که افرادی چون سلیمان ضمیری و خالد‌بن‌عبدالله نیز در تاسیس این فرقه نقش داشتند.

تاریخچه

در منابع مورد دسترس مذاهب‌اسلامی، فقط به بیان نام این فرقه بدون اشاره به‌دلیل آن، اکتفا شده است[۲]. با این‌حال، اشخاصی چون شهرستانی ، ابن حزم و ابن جوزی در آثار خود نامی از این فرقه نیاوردند.

اعتقادات

حماریه نیز چون دیگر فرقه‌ها دارای اعتقادات مختلفی بودند. از جمله به تناسخ اعتقاد داشتند و این اعتقاد را از احمد‌بن‌خابط (خابطیه) و نیز عباد‌بن‌سلیمان الضمری فراگرفتند و گفتند خداوند بعضی از افراد را مسخ کرده و به شکل میمون و خوک در‌آورده و آنان پس از مسخ صورت آدم درآمدند. علاوه باور داشتند که اگر مقداری گوشت را در خاک دفن کنند و آن گوشت به کرم تبدیل شود، کرم‌هایی که به‌وجود می‌آید، آفریننده‌اش انسان است نه خداوند! [۳][۴][۵][۶].

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان‌قدس‌رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165
  2. مقریزی تقی‌الدین، الخطط، جلد 2 صفحه 347
  3. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165 با ویرایش و اصلاح عبارات.
  4. بغدادی عبدالقاهر، مختصر کتاب الفرق بین الفرق، اختصار عبدالرزاق بن رزق الله بن ابی بکر بن خلف الرسعنی، به اهتمام فیلیپ حتی، چاپ مصر، سال 1924 میلادی، ص 167
  5. بغدادی عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، به اهتمام محمد زاهد بن حسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1948 میلادی، ص 142
  6. اسفرایینی شهفور، التبصیر فی الدین، تحقیق شیخ محمد زاهد بن الحسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1940 میلادی، ص 82