بکتاشیه

نسخهٔ تاریخ ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۲۷ توسط Salehi.m (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «بكتاشيه‏ پيرو شخصى به نام حاج بكتاش هستند كه پيشواى طريقه‏اى مذهبى و تصوّفى...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

بكتاشيه‏ پيرو شخصى به نام حاج بكتاش هستند كه پيشواى طريقه‏اى مذهبى و تصوّفى بود. گويند: او در نيشابور زائيده شد و در نزد على احمد يسوى درس خواند و در سال 738 هجرى در گذشت. طريقه «بكتاشيه» در قرن شانزدهم ميلادى در اناتولى يعنى آسياى صغير رواج فراوان يافت و عقايد ايشان شبيه «قزلباشيه» و «شبك» و «على الهيان» كرد است. با اين كه بيشتر «بكتاشيه» خود را از اهل سنت و جماعت مى‏دانند ولى اعمال و رفتار ايشان بر خلاف آن طايفه است و بيشتر به «غلاة» شيعه‏

                       فرهنگ فرق اسلامى، متن، ص: 106

شباهت دارد چنان كه ابو بكر و عمرو عثمان را دشنام مى‏دهند و به امامت ائمه اثنى عشر بخصوص امام جعفر صادق (ع) و چهارده معصوم (ع) را به بزرگى مى‏ستايند. در عين حال عقايد مسيحيان نيز در ايشان تأثير كرده است و معتقد به تثليث اللّه و محمد (ص) و على (ع) هستند. مانند مسيحيان غشاى ربّانى به جاى مى‏آورند و بر سر سفره خود شراب و نان و پنير مى‏گذارند. ايشان در پيش شيخ خود كه او را «بابا» مى‏خوانند به گناهان خويش اعتراف مى‏نمايند و از او طلب آمرزش مى‏كنند. نوشيدن شراب در نزد ايشان حرام نيست و زنانشان حجاب ندارند. ايشان معتقد به اسرار اعداد و حروفند و فضل اللّه حروفى را كه پيشواى «حروفيان» بود محترم مى‏شمارند و كتاب «جاويدان‏نامه» او را از كتب مقدس مى‏شمارند و اين كتاب را به فارسى «عشقنامه» و به تركى «فرشته اوقلى» مى‏نامند. جامه «بكتاشيه» عبايى سفيد و كلاهى سياه چند گوش مثلث شكل است كه گاهى عدد اضلاع آن به احترام ائمه اثنى عشر به دوازده ترك مى‏رسد و شيخ ايشان داراى عمامه‏اى سبز است.

«بكتاشيه» بر گردن خود گردنبندى از سنگ دارند كه آن را تسليمتاش يعنى: سنگ تسليم خوانند و تبرزينى دو دم و عصايى دراز دارند.

جوانان بى‏زن ايشان گوشواره‏هايى به گوش مى‏آويزند تا از زن داران تميز داده شوند. حاج بكتاش را پير اوّل خوانند و پيروان او فرزند حاج بكتاش را «اوغلرى» يعنى پسران حاج بكتاش نامند. ايشان عبادات شريعت اسلام را كه نماز و روزه و حج و زكات باشد به جاى نمى‏آورند. دايرة المعارف اسلاميه، ج 4، بكتاشيه. الشبك، ص 45 و 49.