احمدیه (قادیانیه)

احمدیه یا قادیانیه فرقه‏ ای تجدید نظر طلب در عقاید و احکام اسلامی و منسوب به غلام احمد قادیانی است.

موسس

موسس این فرقه غلام احمد قادیانی است. غلام احمد در سال 1839م در روستایی به نام قادیان از شهرستان گرداس پور پنجاب از ایالت‏ های هند متولّد شد و در سال 1908م در شهر لاهور در پاکستان از دنیا رفت و جسد او به قادیان منتقل و در آنجا به خاک سپرده شد.[۱]

تاریخچه

نوشته اند: خاندان غلام احمد از بازماندگان امیر برلاس عموى امیر تیمور گورگانى هستند. هنگامى كه امیر تیمور ایالت كش را كه در تحت حكومت عمویش بود به تصرف خویش در آورد این خاندان به خراسان مهاجرت كردند و تا اواخر قرن دهم هجرى یا 16 میلادى در خراسان بسر مى‏ بردند. در این قرن آن سرزمین را ترك کرده وارد هندوستان شدند. رئیس این خانواده كه هادى بیك نام داشت دهكده‏ اى به نام اسلامپور (اسلام شهر) بنا نهاد.اجداد غلام احمد در دربار پادشاهان مغول هند مقام و منزلتى یافتند، این خاندان در شهرستان قادیان واقع در ناحیه گورداس‏پور در پنجاب اقامت گزیدند. پدر غلام احمد، میرزا غلام مرتضى نام داشت.غلام احمد در حدود سال 1255 ه (1839 م) در قادیان متولد شد، ظاهرا حرفه پدرش طبابت بود. غلام احمد پس از تحصیلات اسلامى به جاى آن كه حرفه پدر را دنبال كند و حكیم (طبیب) گردد وارد خدمت دولت انگلیس شد و از سال 1860 تا 1865 در شهر سیالكوت مشغول كار بود، از آن پس از خدمت دولتى كناره گرفت و در زادگاه خود قادیان گوشه ‏گیرى اختیار كرد و در حدود چهل سالگى (1880 م) كتاب مذهبى خود را كه «براهین احمدیه» نام دارد منتشر كرد كه با حسن استقبال مردم روبرو شد.در حدود پنجاه سالگى به دعوت بشارت خود پرداخت و دعوى كرد كه از جانب خدا به او وحى مى ‏رسد و اجازه دارد بیعت بپذیرد.در سال 1904 كه خود را مسیح و مهدى موعود و تاراكریشنا خواند.وى مى‏ گفت كه حضرت مسیح را به دار نیاویختند، بلكه او از دست دشمنان گریخته و به هند سفر كرد و در كشمیر اقامت نمود و به تعلیم انجیل پرداخت و پس از صد و بیست سال عمر در گذشت و در «سرى‏ناگر» به خاك سپرده شد و مرقد او امروز به قبر یوذاسف مشهور است.غلام احمد در سال 1326 (1908 م) درگذشت و پیروان او شخصى را به نام مولوى نور الدین به جانشینى او برگزیدند و پس از چندى پسر بیست و پنج‏ساله‏ اش میرزا بشیر الدین محمود احمد را بعنوان خلیفه المسیح الثانى انتخاب كردند. وى چهل سال خلافت كرد و نظام نوینى بدان مذهب داد.

عقاید

عقاید احمدیه با عقاید دیگر مسلمانان اختلاف بسیارى ندارد جز در سه اصل: اول- طبیعت مسیح یافتن. دوم- دعوى مهدویت غلام احمد. سوم- انكار جهاد اسلامى. غلام احمد مى‏ گوید كه جهاد در زمان ما نباید به جنگ و شمشیر باشد، بلكه جهاد كوششى است كه پیروان آن مذهب در گسترش آن عقیده با صلح و آرامش به جاى مى ‏آورند. قادیانیه خود را جماعت احمدیه نیز مى ‏خوانند كه گاهى آنان را میرزایى مى ‏نامند. بر طبق آمار خود ایشان، نزدیک به نیم میلیون مؤمن احمدى وجود دارد كه در حدود نیمى از آن ها در پاكستان و بقیه بطور یكسان میان هندوستان و دیگر نقاط تقسیم شده‏ اند، به ویژه در افریقا و اندونزى.اعضاى جماعت احمدیه باید حد اقل یك چهارم درصد در آمد خود را به صندوق انجمن بپردازند. مركز جدید جماعت در «ربوه» در پاكستان واقع است یك مجلس مشاورت هم دارند كه اعضاى آن بیشتر انتخابى هستند و دبیر خانه مركزى هم دارند. ربوه در حدود صد و چهار كیلومترى واقع در جنوب غربى لاهور است و در آنجا مشغول ساختن شهرى هستند كه هنوز به علت اختلافات مذهبى با دولت پاكستان، پایان نیافته است.كسانى كه مذهب «احمدیه» را مى‏ پذیرند باید احمدى زاده باشند یا رسما اظهار ایمان كنند. ایمان ‏نامه ایشان چنین است: گواهى مى ‏دهم تنها خداوند بزرگ را باید پرستید. او كسى است كه انباز و شریك ندارد.من مى‏ كوشم تا به همه قوانین اسلام عمل كنم. من محمد (ص) پیغمبر اكرم را خاتم پیغمبران مى ‏دانم و نیز به تمام دعوی هاى میرزا غلام احمد قادیانى اعتقاد دارم.پس از چندى، گروهى از جماعت احمدیه منشعب شده و غلام احمد را به نام «مجدد» خواندند نه پیغمبر و تأكید مى‏ كنند كه او هرگز ادعاى پیغمبرى نكرد.این فرقه از گروه نخستین كوچك تر ولى در فعالیت مذهبى خود پرشور هستند و مى ‏كوشند مردم را به دین اسلام تبلیغ كنند و نه به آیین خود و در كشورهاى انگلیسى زبان براى اشاعه مذهب خویش انتشارات فراوانى دارند.این دسته را انجمن اشاعه اسلام احمدیه مى ‏خوانند. مركز تبلیغات انجمن در لندن و برلین و جاكارتا است.[۲]

پانویس

  1. روحانی خزائن، حقیقة الوحی، ج22، ص703.
  2. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی ، مشهد ، انتشارات آستان قدس رضوی ، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 39 با ویرایش و دخل و تصرف اندک در واژگان و جملات