اسکافیه

اسكافیه از فرق كلامى معتزله بغداد و پیروان ابو جعفر محمد بن عبد الله اسكافى (م 240) هجری قمری هستند.

زندگی نامه

اسکافی در اصل از سمرقند بود. وی مردی ادیب و متکلم بود و دانش و هوش سرشاری داشت وهم چنین مورد توجه و اعتماد حاکمان عباسی خصوصا شخص معتصم عباسی بود وی در ابتدا خیاط بود و خانواده اش او را از تحصیل باز مى داشتند. آشنائى اسكافى با جعفر بن حرب راه تحصیل او را فراهم ساخت . جعفر مخارج خانواده اسكافى را تامین نمود و وى را با خود برد.

عقاید

اسكافى مانند معتزله بغداد به شیعه امامیه متمایل بود و دیدگاه هائى معتدل در كلام داشت. وى خداوند تعالى را در ستم به كودكان و دیوانگان به «توانایى» وصف می كند، ولى می گوید خداوند در ستم بر خردمندان به «توانایى» وصف نمی شود و قادر بر ظلم ایشان نخواهد بود. همچنین مى‏ گوید كه رواست اگر بگوییم خداوند با بندگان سخن مى ‏گوید و روا نیست كه بگوئیم وى تكلم مى‏ كند و باید او را «مكلم» نامید نه «متكلم».زیرا در «متكلم» گمان شود كه كلام قائم به اوست ولى در «مكلم» چنین گمانى نرود، همان طور كه متحرك مقتضى قیام حركت به آن باشد، متكلم نیز اقتضاى كلام به او دارد. ابن المرتضى نام او را در طبقه هفتم از معتزله آورده از قول ابن یزدان گوید كه «اسكافى» مردى عالم و فاضل بود و هفتاد كتاب در كلام تألیف كرد و نیز از قول ابو القاسم بلخى از ابو الحسین خیاط روایت كرده كه گفت اسكافى نخست خیاط بود و عمو و مادرش وى را از طلب علم بازمى ‏داشتند و او را ناچار به كسب كرده بودند، ولى جعفر بن حرب كه از علماى «معتزله» بود وى را در كنف حمایت خود گرفت و به او علم آموخت و هر ماه بیست درهم براى مادرش مى ‏فرستاد. اسكافى در سال 240 هجرى در گذشت.