حربیه
حربیه از فرقه‌های کیسانیه و پیروان عبداللّه بن عَمرو بن حرب کندی است. این فرقه یکی از فرقه‌های غالیان نیز شناخته شده است. آن ها پس از مرگ ابوهاشم فرزند محمد بن حنفیه، عبداللّه بن عمرو بن حرب را به وصیت ابوهاشم جانشین او می‌دانستند.
نحوه شکل گیری
پس از مرگ ابوهاشم گروهی از مردم با روی آوردن به شخصی به نام عبدالله بن عمرو بن حرب کندی او را به جانشینی ابوهاشم انتخاب کردند و معتقد بودند که روح ابوهاشم به عبدالله منتقل شده و با این تفکر برای رهبر خویش، چهره‌ای ملکوتی ترسیم کردند و برای فرقه خود جایگاه ویژه ای در نظر گرفتند. پیروان عبدالله قایل بودند که از طرف ابوهاشم به وصایت و امامت عبدالله بن عمرو بن حرب کندی تصریح شده از این رو برای رهبر فرقه چهره ای موجه قایل شده و فرقه خود را آسیب ناپذیر جلوه دادند. [۱] [۲] و بدین سان، فرقه حربیه که یکی از منشعبات از فرقه هاشمیه محسوب می‌شود، تشکیل شد.
شخصیت شناسی ابن حرب
ابن حرب را از جمله افرادی بر شمرده اند که قایل به نص بر امامت علی امیرالمومنین (علیه‌السّلام) است و همچنین باید امامت را به محمد بن الحنفیه و فرزندش ابوهاشم برساند و معتقد به کیسانیه و نیز هاشمیه باشد. همچنین او با ادعای وصایت و امامت خود از رهبرانی محسوب می‌شود که امامت را از بنی‌هاشم خارج نمود.[۳]
اعتقادات
حربیه معتقد بودند که ابو هاشم عبد الله بن محمد بن حنفيه وى را جانشين خود کرده و معتقد به حلول روح ابو هاشم در عبد الله بن عمرو بن حرب شدند. اين طايفه بعد از وقوف بر دروغ بودن ادعاى عبد الله بن عمرو بن حرب از او بازگشتند و به عبد الله بن معاويه گرويدند. آنان مانند بيانيه مى گفتند كه: روح خداوند در بدن پیامبران و امامان حلول می کرد تا آن که این حلول نصیب ابو هاشم عبد الله بن محمد بن حنفيه شد.[۴] [۵] [۶] [۷] ابن حزم اندلسى مى نويسد: عبد الله بن عمرو بن حرب كندى كوفى قايل به «تناسخ ارواح» بود و بر پيروان خود نوزده نماز در شب و روز واجب كرد که هر نماز او پانزده ركعت داشت، تا اين كه مردى از متكلمان صفريه كه از خوارج بود، با وى مناظره و او را قانع كرد كه عقیده ای بیهوده دارد پس از آن از گفته های خویش بازگشته یاران خویش را از این تصمیم آگاه كرد. سپس جميع يارانش كه او را مى پرستيدند از وى تبرى جسته و از او بازگشتند و قايل به امامت عبد الله بن معاويه بن عبد الله بن جعفر بن أبي طالب شدند.اما عبد الله بن عمرو بن حرب همچنان بر دين اسلام و مذهب صفريه باقى ماند، تا اين كه درگذشت. طايفهاى كه امروز معروف به حربيه هستند همان سبائيهاند كه قايل به الوهيت حضرت على (ع) مى باشند. [۸] [۹] [۱۰] [۱۱] [۱۲]
پانویس
- ↑ شهرستانی, عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دارالمعرفه، سال 1404 هجری قمری، ج1 ص175.
- ↑ اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلامیین، بیروت، دارالاحیاء الثراث العربی، ص 6
- ↑ اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلامیین، بیروت، نشر دارالاحیا الثراث العربی، ص ۱۳
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 151 با ویرایش و اصلاح عبارات
- ↑ اشعری سعد بن عبدالله، کتاب المقالات و الفرق، چاپ محمد جواد مشکور، تهران، سال 1361 شمسی، ج1، ص26
- ↑ بغدادی عبدالقاهر بن طاهر، الفرق بین الفرق، بیروت، نشر دار المعرفه، ج1، ص28
- ↑ بغدادی عبدالقاهر بن طاهر، الفرق بین الفرق، بیروت، نشر دار المعرفه، ج1، ص234
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 151 با ویرایش و اصلاح عبارات
- ↑ اشعری، مقالات الاسلاميين، ج 1، ص 21- 22.
- ↑ الحمیری ابو سعید نشوان، الحور العين، تحقيق كمال مصطفى، چاپ مصر، سال 1948 میلادی، ص 160
- ↑ ابن حزم اندلسی، الفصل فى الاهواء و النحل، ج 4، ص 143.
- ↑ بغدادی عبد القاهر، الفرق بین الفرق، به اهتمام محمد زاهد بن حسن الكوثرى، چاپ قاهره، سال 1948 میلادی ص 149