مشایخ الازهر
| نام جریان | مشایخ الأزهر |
|---|---|
| نامهای دیگر | رؤسای الأزهر
شیخ الأزهر |
| آغاز | 1090 هـ / 1679 م |
| محل فعالیت | مصر |
| برجسته‌ترین شخصیت‌ها | شیخ مصطفی مراغی |
شیخ الأزهر
ریاست دانشگاه الازهر، از نیمه قرن یازدهم قمری، مطابق سده ی هفدهم میلادی نخستین بار توسط حکمرانان عثمانی به یکی از دانشمندان مشهور علوم دینی سپرده شد، که وی لقب «شیخ الازهر» را به خود گرفت.
نخستین متصدی این مقام، محمد بن عبدالله الخراشی مالکی بود که در سال 1100 ق، شیخ الازهر گردید. وی یک سال در این مقام ماند و بعد از یک سال درگذشت.
همچنین شیخ ابراهیم بن محمد برمادی، شیخ محمد نشرتی، از فقیهان به نام و از نخستین مشایخ الازهر در عصر عثمانی بودند.
در این دوره رئیس الازهر بر تمامی امور این جامع اشراف داشته و هر یک از واحدهای مسکونی الازهر را شیخی اداره می کرده است. شیخ الازهر در این هنگام چنان اعتباری داشت که افزون بر سرپرستی همه ی نهادهای آموزشی مصر، از مشاوران مورد اعتماد دولت در مسائل مهم این بخش از قلمرو عثمانی بود. چنین اعتباری باعث شده بود که در مبارزات ضد استعماری نیز برخی از مشایخ الازهر نقش فعال و بی بدیلی از خویش ایفا نمایند. وظیفه ی مهمی که انجام آن جز با اتکا بر چنین پشتوانه ای امکان نداشت.
مشایخ الأزهر
1.محمد الخرشی (از 1090 هـ / 1679 م تا 1101 هـ/1690 م)
2.إبراهیم البرماوی (از 1101 هـ/1690 م تا 1106 هـ/1695 م)
3.محمد النشرتی (1106 هـ/1695 م تا 1120 هـ/1709 م)
4.عبد الباقی القلینی (از 1120 هـ/1709 م تا 1120 هـ/1709 م)
5.محمد شنن (از 1120 هـ/1709 م تا 1133 هـ/1720 م)
6.إبراهیم الفیومی (از 1133 هـ/1720 م تا 1137 هـ/1724 م)
7.عبد الله الشبراوی (از 1137 هـ/1724 م تا 1171 هـ/1758 م)
8.محمد الحفنی (از 1171 هـ/1757 م تا 1181 هـ/1767 م)
9.عبد الرؤوف السجینی (از1181 هـ/1767 م تا 1182 هـ/1769 م)
10.أحمد الدمنهوری (از1183 هـ/1769 م تا 1192 هـ/1778 م)
11.أحمد العروسی (از1193 هـ/1793 م تا 1208 هـ/1793 م)
12.عبدالله شرقاوی (از1208 هـ/1793 م تا 1227 هـ/1812 م)
13.محمد الشنوانی (از1227 هـ/1812 م تا 1233 هـ/1817 م)
14.محمد بن أحمد العروسی (از1233 هـ/1818 م تا 1245 هـ/1829 م)
15.أحمد الدمهوجی (از1245 هـ/1830 م تا 1246 هـ/1831 م)
16.حسن العطار (از1246 هـ/1830 م تا 1250 هـ/1834 م)
17.حسن القویسنی (از1250 هـ/1834 م تا 1254 هـ/1838 م)
18.أحمد بن عبد الجواد السفطی (از1254 هـ/1838 م تا 1263 هـ/1847 م)
19.إبراهیم الباجوری (از1263 هـ/1847 م تا 1281 هـ/1864 م)
20.مصطفى العروسی (از1281 هـ/1864 م تا 1287 هـ/1870 م)
21.محمد المهدی العباسی (برای بار اول از1287 هـ/1870 م تا 1299 هـ/1881 م)
22.شمس الدین الأنبابی (برای بار اول از1299 هـ/1881 م تا 1299 هـ/1882 م)
23.محمد المهدی العباسی (برای بار دوم از1299 هـ/1882 م تا 1304 هـ/1886 م)
24.شمس الدین الأنبابی (برای بار دوم از1304 هـ/1886 م تا 1312 هـ/1895 م)
25.حسونة النواوی (برای بار اول از1313 هـ/1895 م تا 1317 هـ/1899 م)
26.عبد الرحمن القطب النواوی (از1317 هـ/1899 م تا 1317 هـ/1899 م)
27.سلیم البشری (برای بار اول از1317 هـ/1899 م تا 1320 هـ/1903 م)
28.علی الببلاوی (از1320 هـ/1903 م تا 1323 هـ/1905 م)
29.عبدالرحمن شربینی (از1323 هـ/1905 م تا 1324 هـ/1907 م)
30.حسونة النواوی (برای بار دوم از1324 هـ/1907 م تا 1327 هـ/1909 م)
31.سلیم البشری (برای بار دوم از1327 هـ/1909 م تا 1335 هـ/1916 م)
32.محمد أبو الفضل الجیزاوی (از1335 هـ/1917 م تا 1346 هـ/1927 م)
33.محمد مصطفى مراغی (برای بار اول از1346 هـ/1928 م تا 1347 هـ/1929 م)
34.محمد احمدی ظواهری (از1348 هـ/1929 م تا 1354 هـ/1935 م)
35.محمد مصطفى مراغی (برای بار دوم از1354 هـ/1935 م تا 1364 هـ/1945 م)
36.مصطفى عبد الرازق (از1365 هـ/1945 م تا 1366 هـ/1947 م)
37.محمد مأمون الشناوی (از1368 هـ/1948 م تا 1369 هـ/1950 م)
38.عبد المجید سلیم (برای بار اول از1369 هـ/1950 م تا 1370 هـ/1951 م)
39.إبراهیم حمروش (از1370 هـ/1951 م تا 1371 هـ/1952 م)
40.عبد المجید سلیم (برای بار دوم از1371 هـ/1952 م تا 1371 هـ/1952 م)
41.محمد الخضر حسین (از1371 هـ/1952 م تا 1373 هـ/1954 م)
42.عبد الرحمن تاج (از1373 هـ/1954 م تا 1378 هـ/1958 م)
43.محمود شلتوت (از1378 هـ/1958 م تا 1383 هـ/1963 م)
44.حسن مأمون (از1348 هـ/ 1964|1964 م تا 1389 هـ/ 1969م)
45.محمد الفحام (از1389 هـ/ 1969 م تا 1393 هـ/ 1973م)
46.عبد الحلیم محمود (از1393 هـ/ 1973م تا 1397 هـ/ 1978م)
47.محمد عبدالرحمن بیصار (از1399 هـ/ 1979 م تا 1402 هـ/ 1982م)
48.جاد الحق علی جاد الحق (از1402 هـ/ 1982م تا 1416 هـ|1416هـ/ 1996م)
49.محمد سید طنطاوی (از1416 هـ/ 1996م تا 1431 هـ/ 2010م)
50.أحمد الطیب (از1431 هـ/2010 م تا الآن)