فانیه

نسخهٔ تاریخ ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۱۵ توسط Salehi.m (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «فانیه از فرق مربوط به جهمیه اند. ==تقسیم بندی== در منابع آمده است که جهمیه 12 فر...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

فانیه از فرق مربوط به جهمیه اند.

تقسیم بندی

در منابع آمده است که جهمیه 12 فرقه اند که عبارت است از: معطله، مریسیه، ملتزمه، واردیه، زنادقه، حرقیه، مخلوقیه، فانیه، مغیریه، قبریه، واقفیه، لفظیه. [۱]

عقاید

فرقه فانیه معتقدند که نباید در باره بقای خداوند و نیز بهشت و جهنم سخنی گفت، زيرا اگر قايل به بقاى خداوند و بهشت و جهنم شویم، موجب شركت در اسم و معنا می گردیم، زیرا خداوند می فرماید: هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِيًّا. سوره مریم، آیه 65 يعنى آیا مثل و مانندی برای او می یابی؟ معناى اين آيه آن است كه همنامى براى خدا نيست. علاوه، پیامبر (ص) فرمود: تغلق ابواب‏ الجحيم. [۲] [۳] ‏يعنى درهاى دوزخ بسته مى‏شود و هرگاه زمان به درازا انجامد دوزخ خالى گردد و درهاى آن بسته شود.

وجه تسمیه

در برخی از منابع به وجه تسمیه این فرقه اشاره شده است از این جهت این فرقه را فانیه می نامند زیرا که قرآن می فرماید:‏ «وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ » سوره زمر، آیه 68. و در «صور» دميده مى‏شود، پس همه كسانى كه در آسمان ها و زمين اند مى‏ ميرند. در این حادثه کبرا و واقعه عظمی بهشت و دوزخ نیز نابود خواهد شد مگر خدا که حیّ و قیوم است. و نیز خدا فرمود: قوله تعالى: « كُلُّ شَيْ‏ءٍ هالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ » سوره قصص، آیه 88. همه چيز جز ذات (پاك) او فانى مى ‏شود. م[۴] [۵]

پانویس

  1. ابن جوزی، تلبیس ابلیس، ص 41
  2. بهقی احمد بن حسین، فضائل الأوقات ، بیروت، نشر دار العلمیه، ص 37-45،
  3. شیخ مفید، الامالی، قم، نشر کنگره شیخ مفید، سال 1413 قمری، ص 230
  4. شکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 349
  5. هفتاد و سه ملت يا اعتقادات مذاهب، كتابى بى‏نام مربوط به قرن ششم هجری قمری، با تصحيح دكتر محمد جواد مشكور، تهران، سال 1341 هجری شمسی، ص 68.