سوره اسراء
سوره اسراء پنجاهمین سورهای است که به پیامبر(ص) نازل شده، ولی در مصحف هفدهمین سوره قرآن قرار گرفته است. این سوره ۱۱۱ آیه دارد و در مکه به پیامبر(ص) نازل شده است. نامگذاری این سوره به اسراء (سفر شبانه)، به مناسبت سخن گفتن از سفر شبانه پیامبر اسلام(ص)، از مسجدالحرام به بیت المقدس است. مفهوم کلی سوره اسراء درباره مفاهیمی مانند: مسئله معاد، کیفر، پاداش، نامه اعمال و نتایج آن، مسئله آزادی اراده و اختیار و بازگشت نتیجه عمل به خود انسان، احترام به پدر و مادر و بخشی از تاریخچه اسرائیل است. نام دیگر این سوره بنی اسرائیل است و به دلیل این در که بخشی از آن درباره تاریخ اسرائیل صحبت شده است.
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در
مفهوم کلی سوره
- توحيد گرايى و معاد باورى ؛
- اعجاز قرآن و معارج پيامبر(ص)؛
- حكمت هاى وحيانى[۱].
اسامی و علت نامگذاری سوره
إسراء، بني اسرائيل، سبحان[۲].
- «سوره إسراء»؛ نامگذارى آن به إسراء به سبب اولين آيۀ آن است كه به رخداد إسراء و معراج پيامبر(ص) اشاره دارد[۳].
- «سوره بني اسرائيل»؛ چون بخش قابل توجهى از اين سوره در آغاز و پايان به داستان بنى اسرائيل پرداخته است به سوره بنی إسرائيل شهرت يافته[۴] و در روايات به اين نام خوانده شده است[۵].
- «سوره سبحان»؛ اطلاق نام سبحان بر سوره إسراء به سبب كلمه آغازين آن است. در روايتى از اميرمؤمنان، امام على(ع) نيز از اين سوره به سوره «سبحان » ياد شده است[۶].
اهداف و آموزهها
هدف هاى اساسى سوره إسراء عبارت اند از:
محتوا و موضوعات
- بطور كلى مى توان گفت آيات سوره إسراء بر محور امور زير دور مى زند.
- دلائل نبوت مخصوصا قرآن و نيز معراج؛
- بحثهايى مربوط به معاد، مساله كيفر و پاداش و نامه اعمال و نتائج آن؛
- بخشى از تاريخ پر ماجراى بنى اسرائيل كه در آغاز سوره و پايان آن آمده است؛
- مساله آزادى اراده و اختيار و اينكه هر گونه عمل نيك و بد، نتيجه اش به خود انسان بازگشت مى كند؛
- مساله حساب و كتاب در زندگى اين جهان كه نمونه اى است براى جهان ديگر؛
- حق شناسى در همه سطوح، مخصوصا درباره خويشاوندان، و بخصوص پدر و مادر؛
- تحريم اسراف و تبذير، بخل، فرزندكشى، زنا، خوردن مال يتيمان، كم فروشى، تكبر و خونريزى؛
- بحثهايى در زمينه توحيد و خداشناسى؛
- مبارزه با هر گونه لجاجت در برابر حق و اينكه گناهان ميان انسان و مشاهده چهره حق پرده مى افكند؛
- شخصيت انسان و فضيلت و برترى او بر مخلوقات ديگر؛
- تاثير قرآن براى درمان هر گونه بيمارى اخلاقى و اجتماعى؛
- اعجاز قرآن و عدم توانايى مقابله با آن؛
- وسوسه هاى شيطان و هشدار به همه مؤمنان به راههاى نفوذ شيطان در انسان؛
- بخشى از تعليمات مختلف اخلاقى؛
- و سرانجام فرازهايى از تاريخ پيامبران به عنوان درس عبرت براى همه انسانها و شاهدى براى مسائل بالا[۸].
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابىبنكعب، از پيامبر گرامى نقل كرده است كه: «هر كس سوره بنىاسرائيل را قرائت كند و هنگام خواندن آيه اى كه درباره پدر و مادر است، دچار رقت قلب شود، در بهشت اجرى به او داده مى شود كه برابر دو هزاروچهارصد پيمانه و هر پيمانه اى از تمام نعمتهاى دنيا بهتر است».
حسنبنابى العلا از امام صادق(ع) روايت كرده است كه: «هر كس سوره بنىاسرائيل را در هر شب جمعه بخواند، نمى ميرد تا قائم(ع) را درك كند و از اصحاب و يارانش باشد[۹]».
محل و زمان نزول
تمام سوره إسراء مكى است، بجز، پنج آيه آن: «لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ ...»، «لا تَقْرَبُوا الزِّنى ....»، «أُولئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ ....»، «أَقِمِ الصَّلاةَ ...»، «وَ آتِ ذَا الْقُرْبى ...»اين قول از حسن است.
قتاده و معدل- بنقل از ابن عباس- گويند: آيات مدنى سوره از وَ إِنْ كادُوا لَيَفْتِنُونَكَ ... تا وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ ... (73 تا 80) يعنى هشت آيه است[۱۰].
سوره اسراء در سال يازدهم بعثت، يك سال و دو ماه قبل از هجرت در مكه بر پيامبر اسلام(ص) فرود آمد[۱۱].
پانویس
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 12، ص 21
- ↑ همان، ص 23.
- ↑ المنير، ج 15، ص 5.
- ↑ بصائر ذوى التمييز، ج 1، ص 288؛ المنير، ج 15، ص 5.
- ↑ ثواب الاعمال، ص 107؛ الدرالمنثور، ج 5، ص 181.
- ↑ بصائر ذوىالتمييز، ج 1، ص 288، 296
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 12، ص 24.
- ↑ تفسير نمونه، ج 12، ص 6-5
- ↑ ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 14، ص 75.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 12، ص 23
- ↑ همان