شرعی‌های داعش
واژه‌ی «شرعی» در فضای رایج در میان کشورهای عربی ـ اسلامی به معنای مبلغانی است که در میان گروه‌های مختلف و از جمله در میان گروه‌های سلفی ـ جهادی مانند [[داعش، جبهة النصرة، احرار الشام و ... فعالیت می‌کنند. چنان‌که، کمیته‌هایی نیز که عهده‌دار فعالیت‌های مذهبی و دینی هستند، با نام «هیأت شرعی» خوانده می‌شوند.
داعش در ادوار مختلف شرعی‌های مختلفی داشته است که نقش برخی از آنان نزدیک به نقش مفتیان بوده است. برخی از مهم‌ترین شرعی‌های داعش عبارتند از:
ابوانس الشامی
عمر یوسف جمعه با کنیه‌ی ابو انس الشامی زاده‌ی اردن در 1969م و اصالتاً فلسطینی بود. او پس از جنگ دوم خلیج فارس در اردن مستقر شد. چنان‌که، برای شرکت در جنگ بوسنی به عنوان معلم به آنجا رفت. او در اردن به عنوان امام مسجد فعالیت می‌کرد. مدتی نیز مدیر مرکز امام بخاری وابسته به جمعیت کتاب و سنت بود.
در نیمه‌ی سال 2003م به ابومصعب الزرقاوی پیوست و او را قانع کرد تا تأسیس جماعتی با عنوان «جماعة التوحید و الجهاد» را در اواخر سپتامبر 2003م اعلام کند. با تأسیس این جماعت ابوانس الشامی عهده‌دار ریاست کمیته‌ی شرعی آن شد.
او که همواره مورد توجه و اشاره‌ی داعشیان بود، سرانجام در 16 سپتامبر / ایلول 2004م در خلال تلاشی تهاجمی به زندان ابوغریب کشته شد.
ترکی بنعلی
أبو همام بكر بن عبدالعزيز الأثری مشهور به ترکی بنعلی را می‌توان مشهورترین شرعی و مفتی داعش دانست. او نوشته‌های متعدّدی در تثبیت خلافت داعش به نگارش درآورد. چنان‌که، در میان داعشیان نیز به لحاظ مسئولیت بالای خود در مناصب رسمی داعش و نیز به لحاظ ویژگی‌های فردی ـ تبلیغی اهمیت خاصی داشته است.
ترکی بنعلی جوانی بحرینی بود که به خاطر فعالیت‌های گسترده سلفی نام و آوازه‌ای یافته و با پیوستن به داعش و فعالیت به عنوان یکی از اعضای هیأت شرعی داعش شهرت جهانی یافت.
ترکی بنعلی که در 1404ق / 1984م در شهر محرق در شرق منامه به دنیا آمده بود، اسامی مختلفی را برای خود به‌کار می‌گرفت. عناوینی چون: "أبو هَمّام بن بكر الأثري"، "أبوسفيان السلمي" و "أبوحذيفة البحريني]]".
ترکی بنعلی یک سال در دانشکده‌ی مطالعات اسلامی در دبی پایتخت امارات متحده تحصیل کرد. پس از سپری کردن یک سال در زندان امارات متحده از آنجا خارج شد. سپس از دانشکده امام اوزاعی در بیروت فارغ التحصیل شد و به عنوان امام جماعت مسجدی در بازار محرق و نیز امام مسجد عمال در بحرین به فعالیت پرداخت. فعالیت‌های او منجر به کنار گذاشتن او از امامت جماعت شد. پس از آن مدتی در مدرسه عمر بن عبدالعزیز در شهر حاله به تدریس مشغول شد. اما از این کار نیز کنار گذاشته شد.
گفته شده است کنار گذاشتن او از امامت جماعت به این خاطر بود که او بر فتوای شیخ مصری ابو اشبال احمد محمدشاکر (م1958م) درباره حکم یاری کنندگان کفار علیه مسلمانان ملاحظه‌ای را ابراز کرد.
بنعلی پس از فعالیت‌های مختلف در بحرین و دیگر کشورهای خلیج فارس و برخی دیگر از کشورهای عربی در سال 2013م و پس از شکل‌گیری جنگ داخلی در سوریه، با اعلان ضرورت پیوستن به مجاهدین در سوریه ابتدا به آنجا رفت. او سپس در 28 فوریه 2014م پیوستن خود به داعش را اعلان کرد. پس از آن، در میان رسانه‌های عمومی به عنوان مهم‌ترین شخصیت دینی و عضو هیأت شرعی در این سازمان سلفی ـ نظامی شناخته شده است. در حالی که در آن زمان، سن این مفتی داعش از سی سال تجاوز نمی‌کرد. در آن زمان، آثار قلمی او در حمایت از داعش و ابوبکر بغدادی اهمیت خاصی یافت.
دو سال بعد، درگیری‌های داخلی جایگاه ترکی بنعلی را در میان داعش تضعیف کرد. جریان حازمی یعنی پیروان ابوعمر الحازمی مبلغ تندرو سعودی با او تقابل شدیدی پیدا کردند. چه‌آن‌که، دیدگاه او بر خلاف دیدگاه جریان حازمی بود که جاهل را معذور نمی‌دانستند و به تکفیر جاهل می‌پرداختند. ترکی بنعلی سرانجام در دوشنبه 3 رمضان 1438ق / 29 می 2017م در اوج شکست‌های داعش و در بمباران نیروهای داعش توسط نیروهای متحد به رهبری امریکا در دیر الزور یا رقه کشته شد.
تألیفات ابوهَمّام اثری (ترکی بنعلی)
1. رساله مشهور «مدّ الأیادی لبیعة البغدادی». این رساله نخستین رساله‌ای است که در حمایت از ابوبکر بغدادی و پس از اعلان خلافت او ـ در 1رمضان 1434ق موافق با 29 ژوئن 2014م ـ انتشار یافت.
5. رساله‌ای در ردّ شبهه خارجی بودن داعش با عنوان «تبصیر المحاجج بالفرق بین رجال الدولة الإسلامیة و الخوارج؛ دراسة شرعیة و مختصرة».
3. «الكوكب الدري المنير في إبطال حُقن التخدير عن تكفير كل حاكم شرير»
4. «الورطة القویة للمرجئة الغویة»
5. «القیافة فی عدم اشتراط التمکین الکامل للخلافة».
6. «مختصر العبارة في حكم طلب الإمارة».
7. «القلادة فی ترجمة أبی‌قتادة».
8. «الإفادة فی الرد علی أبی قتادة».
9. «شیخی السابق هذا فراق بینی و بینک».
10. «اللفظ اللساني في ترجمة العدناني: منجنيق الدولة الإسلامية».
11. «الثمر الداني في الرد على خطاب الجولاني».
منبع
ذبیح الله نعیمیان، شرعی‌های داعش، مندرج در: وبلاگ ذبیح الله نعیمیان: http://naimiyan.blogfa.com/