زکریا سلیمان بیومی
زكریا سلیمان بیومی در 12 اکتبر 1945 م، در منطقۀ منوفیه، مرکز آشمون، به دنیا آمد، پدرش با وجود شرایط سخت علاقه زیادی به ثبت‌نام او در مدرسه داشت تا اینکه او را ثبت‌نام نمود. وی پس از گذراندن دوران ابتدایی و متوسطه به دانشگاه رفت و از دانشکدۀ هنر دانشگاه عین شمس فارغ‌التحصیل شد.
| نام | زكریا سلیمان بیومی |
|---|---|
| زاده | 1945 میلادی / مصر |
| درگذشت | 2021 میلادی / مصر |
| دین و مذهب | اسلام، تسنن |
| فعالیت‌ها | همکاری با اخوان‌المسلمین |
مشکلات در مسیر دانش
او در زمانی که اطلاعات و منابع علمی مرتبط با رشته‌اش اندک بود برای علم و تحقیقات علمی تلاش کرد، به طوری که در دهۀ هفتاد موضوعی را انتخاب کرد که وارد موضوع‌های امنیتی شد، موضوعی درباره اخوان‌المسلمین که رژیم مصر در اختیار داشت. او تلاش کرد تا اینکه دانشگاه در مورد موضوع او موافقت کرد و عنوان آن "اخوان‌المسلمین و گروه‌های اسلامی در زندگی سیاسی مصر از 1928 م، تا 1948 م، بود، که تا حد زیادی برای اخوان‌المسلمین و تاریخ آن مفید بود.امری که توجه امنیت کشور را به او جلب کرد، به همین دلیل او را مورد آزار و اذیت قرار دادند، اما به نظر می‌رسید که این مرد به روش تحقیق خود اعتقاد داشته و در واقع پایان‌نامه خود را به پایان رسانده و در نوامبر 1978 م، در مورد افتخارات آن بحث کرده. اگرچه او از اخوان‌المسلمین دفاع کرد و بهای سنگینی برای آن پرداخت.
سفر او به خارج از کشور
توفان‌های بزرگی از طرف رژیم انور سادات در انتظار او بود تا اینکه از انتصاب، او جلوگیری کردند. و ایشان را آزار و اذیت و حتی تهدید به دستگیری کردند تا اینکه به توصیه یک نفر از مصر خارج شد وگرنه دستگیر می‌شد. و این امکان وجود نداشت که با مدرک تحصیلی در مصر کار کند، به همین دلیل به کشور عربستان سفر کرد و در کنار حرمین شریفین در دانشگاه اسلامی محمد بن سعود مشغول به کار شد و سال‌ها در آنجا زندگی کرد. و هنگامی که اوضاع آرام شد و رژیم مصر دگرگون شد و امنیت دولتی او را فراموش کرد، به‌عنوان استاد تاریخ در دانشکده تعلیم و تربیت در دانشگاه منصوره منصوب شد و ریاست گروه تاریخ مدرن و معاصر در دانشکده را برعهده داشت.
بیماری همسر
دکتر مصطفی رجب می‌گوید:
خداوند متعال او را با بیماری همسرش و نیاز او به معالجه آزمایش کرد؛ برای رفتن، جایگزینی برای استعفا نیافت؛ لکن با همسرش برای معالجه به انگلیس سفر کرد. با او در اروپا بود تا اینکه خداوند او را شفا داد و با او بازگشت. و او مجدداً در دانشگاه خود به فعالیت مشغول شد. ایشان در پنجاه و هشت سالگی تا زمان مرگش در خانه ماند و در کتابخانه‌اش محصور شد تا بهای دفاعش از اخوان‌المسلمین را بپردازد. من با او در مؤسسه بیناء برای آمادگی علما در زهرای المعادی که توسط استاد اسیر دکتر صلاح سلطان، تأسیس شده بود، آشنا شدم. جایی که او به دانشجویان مؤسسه فلسفه تاریخ آموزش می‌داد و من ناظر علمی مؤسسه بودم و او دانش‌پژوه تاریخ و فلسفه آن بود و از حامیان انقلاب ژانویه 2011 م، در مصر بود.
تألیفات
دکتر مصطفی رجب دربارۀ کتاب‌های ایشان چنین می‌گوید: که تألیفات او در جای خود بی‌نظیر و در کتابخانۀ تاریخی عرب مشابهی ندارد، از جمله آثار وی:
- الإخوان المسلمون والجماعات الإسلامیة فی الحیاة السیاسیة المصریة 1928 م - 1948 م.
- مصر الحدیثة بین الانتماء العقائدی والقومی.
- الصوفیة ولعبة السیاسة فی مصر الحدیثة والمعاصرة دراسة تاریخیة وثائقیة.
- الإخوان المسلمون بین عبد الناصر والسادات من المنشیة إلى المنصة 1952 م – 1981 م.
- التیارات السیاسیة والاجتماعیة بین المجددین والمحافظین دراسة تاریخیة فی فكر الشیخ محمد عبده.
- العرب بین القومیة والإسلام قراءة إسلامیة فی التاریخ الحدیث والمعاصر.
- العرب بین النفوذ الإیرانی والمخطط الأمریكی الصهیونی.
- قراءة جدیدة فی تاریخ العثمانیین التحالف الصلیبی الماسونی الاستعماری وضرب الاتجاه الإسلامی.
- قراءة إسلامیة فی تاریخ الدولة العثمانیة التحالف الاستعماری الیهودی وتمزیق الدولة الإسلامیة.
- الاتجاه الإسلامی فی الثورة المصریة سنة 1919 م.
- قضایا الفلاح فی البرلمان المصری 1924-1936 م.
- العرب بین القومیة والإسلام : قراءة إسلامیة فی التاریخ الحدیث والمعاصر.
- الحزب الوطنی ودوره فی السیاسة المصریة 1907-1953 م.
- الفكرة الإسلامیة والفكرة القومیة فی مصر الحدیثة.
درگذشت
ایشان در روز جمعه ۱۴ رجب ۱۴۴۲ هجری قمری مصادف با ۶ فوریه ۲۰۲۱ میلادی درگذشت.
منبع
- ر.ک: مدخل زكریا سلیمان بیومی در ویکی‌اخوان؛ ikhwanwiki.com..