بربهاری‏ به اصحاب حسن بن علی بن خلف ابومحمد ابر بهاری گفته می‌شود که در سال 329 هجری قمری درگذشت.

تاریخچه

«بر بهار» به معنی میوه ایالت بیهار در هند است که به صورت ادویه از آن کشور می‏‌آورند و ظاهرا خانواده بربهاری یکی از فروشندگان این ادویه در بغداد بوده‏‌اند. [۱]

شرح حال موسس

بربهاری از فقها و محدثان بزرگ حنابله بود که در بغداد نقش بزرگی را بر ضد داعیان «شیعه» ایفا می‌کرد و در زمان خود بزرگ‌ترین مروج مذهب «حنبلی» به شمار می‌‏رفت. او می‌خواست که عقاید اهل سنت و جماعت را به زمان رسول خدا صلوات الله علیه و روزگار سه خلیفه ابوبکر، عمر و عثمان یعنی به قول خودش به «دین عشق» پیش از قتل عثمان و پیدا شدن فتن در زمان حضرت علی (ع) بازگرداند. دیگر عالم مسلمان که مشهور به این نسبت است، می‌توان به ابوبحر محمد بن حسن بن کوثر بن علی بربهاری از محدثان مشهور اشاره کرد که در سال 362 هجری قمری درگذشت.[۲]

آراء و عقاید

بربهاریه همچون سایر فرقه یا گروه‌ها دارای عقاید خاصی هستند که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.

۱. معتقدند که اسلام به معنای سنت است و از لوازم سنت، همراهی با جماعت می‌باشد که پایه اصلی آن صحابه پیامبر صلوات الله علیه است که به نام اهل سنت و جماعت نامیده می‌شوند. پس اگر کسی به آنها تمسک نکند، گمراه و بدعت گزار و اهل آتش خواهد شد. نیاز قرآن به سنت نیز بیش از نیاز سنت به قرآن است.[۳] [۴]

2.معتقدند که خداوند در قیامت با چشم سر دیده می‌شود و بدون هیچ واسطه‌ای اعمال بندگانش را محاسبه خواهد کرد. اما اگر کسی گمان کند که خداوند در این دنیا دیده می‌شود، کافر است. اولین کسانی که خداوند را در بهشت با چشم سر می‌بینند، نابینایان، سپس مردان و بعد زنان‌اند. در روز قیامت ترازویی چون ترازوی دنیا برای وزن کردن خیر و شر وجود دارد که دو کفه و یک زبانه دارد.[۵]

[۶] [۷]

3. معتقدند که رسول خدا صلوات الله علیه در روز قیامت شفیع گناه‌کاران می‌شود. این شفاعت به سه نوع تقسیم می‌شود.

  • 1.بعضی در آغاز روز قیامت،
  • 2. عده‌ای در همان روز اما هنگام عبور از پل صراط،
  • 3.و گروهی پس از ورود به جهنم و تحمل مقداری عذاب مورد شفاعت قرار می‌گیرند. علاوه، همه پیامبران، صدیقین، شهدا و صالحان می‌توانند شفیع گناه‌کاران باشند.

4.معتقدند که روح در قبر به بدن مرده بر می‌گردد تا بتواند بنشیند و پاسخ نکیر و منکر را درباره دین و ایمانش بدهد. سپس روح بدون هیچ دردی از بدن جدا می‌شود. در ضمن مرده‌گان از کسانی که به زیارت‌شان می‌روند آگاه می‌شوند. اگر مومن باشند، مستحق پاداش می‌شوند و اگر فاجر باشند، مورد عذاب الهی قرار می‌گیرند.

5. معتقدند که علم کلام و فهم متکلمان، منشأ زندقه، کفر، شرک و موجب بدعت، حیرت و گمراهی در دین می‌شود. [۸]

6. معتقدند که از زمان وفات پیامبر صلوات الله علیه تا زمان قتل عثمان، دین عتیق بود، اما بعد از کشته شدن وی، اولین تفرقه و اختلاف میان امت اسلامی به وجود آمد. [۹] [۱۰]

7. معتقدند که سنی شخصی است که بر خلاف شیعیان؛ ابوبکر، عمر، عثمان و علی را بر دیگر صحابه مقدم می‌کند.[۱۱] [۱۲]

8.بر خلاف مرجئه معتقدند که ایمان مرکب از قول و عمل است و زیاده و نقصان‌پذیر هست.

۹. برخلاف برخی دیگر از فرق معتقدند که نماز به امامت هر صالح و فاجری صحیح است و نباید در برابر حاکمی که اقدام به جهاد کند، خروج کرد، بلکه باید در کنار او قرار گرفت و برایش دعای خیر نمود.

۱۰. بر خلاف قدریه معتقدند که همه امور اعم از خیر و شر از خداوند است و اوست که هر کسی را بخواهد هدایت یا گمراه می‌کند.[۱۳]

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 99
  2. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 99 با ویرایش و اصلاح عبارات
  3. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص۶۷. با ویرایش و اصلاح عبارات
  4. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص89. با ویرایش و اصلاح عبارات
  5. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص89. با ویرایش و اصلاح عبارات
  6. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص84. با ویرایش و اصلاح عبارات
  7. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص94 با ویرایش و اصلاح عبارات
  8. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپاول، ص۹۴.
  9. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص 106
  10. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص 111.
  11. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص 75 .
  12. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص 76.
  13. بربهاری، ابومحمد حسن بن علی، شرح السنة، تحقیق ابی یاسر الردادی، مدینه منوره، نشر مکتبة الغرباء الاثریة، سال ۱۴۱۴ هجری قمری، چاپ اول، ص 132 و 133.