آمرلی یا امرلی شهری در شهرستان توزخرماطو در استان صلاح‌الدین در شمال عراق و در نزدیکی مرز با استان دیاله است و با مرز ایران حدود ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد. جمعیت این شهر را بیشتر ترکمان‌های شیعه مذهب تشکیل می‌دهند. در جریان حمله داعش به عراق، این شهر از ماه ژوئن تا آخر اوت سال ۲۰۱۴ در محاصره تروریست‌های داعش بود[۱]. در ۸ شهریور ۱۳۹۳ (۳۰ اوت ۲۰۱۴) ارتش عراق با همراهی گروه‌های مسلح شیعه به فرماندهی سردار سلیمانی و پیشمرگه‌های کرد عملیات مشترکی را علیه نیروهای تکفیری داعش آغاز کردند که به شکست حصر این شهر در روز بعد انجامید[۲].

موقعیت جغرافیایی آمرلی

موقعیت محاصره

محاصرهٔ آمرلی اشاره به محاصرهٔ شهر شیعه‌ مذهب ترکمان‌نشین آمرلی به‌دست نیروهای تروریست داعش در جریان حمله آنها به عراق دارد. آمرلی شهری شیعه‌نشین و ترکمن با جمعیت حدودا 20 هزار نفری می‌باشد که در استان صلاح‌الدین عراق و در 160 كیلومتری بغداد قرار دارد. تیرماه سال 93 آمرلی توسط داعش از چهار جهت جغرافیایی محاصره شد. تروریست‌ها برای درهم شکستن مقاومت مردم جریان آب و برق شهر را قطع کردند. داعش روغن سوخته داخل لوله‌های آب ریخته بود تا مردم دست از مقاومت بردارند، بیش از هشتاد روز وضعیت این بود، اگر امداد هلیکوپترها نبود همه شهر از تشنگی جان ‌می‌دادند[۳].

 
بخشی از محاصره

آزادسازی

در تاریخ یکشنبه ۹ شهریور 93 ارتش عراق با کمک مستشاری جمهوری اسلامی ایران توانست محاصره این شهر را در هم بشکند. روایت هادی العامری دبیر کل سپاه بدر از این واقع در ادامه می‌آید: با عملیات نیروهای عراقی علیه تروریست‌های داعش محاصره این شهر پس از گذشت بیش از 70 روز شکسته شد. این عملیات با پشتیبانی نیروهای داوطلب مردمی به سرانجام رسید.ارتش عراق و نیروهای داوطلب برای آزاد سازی منطقه آمرلی از تروریست‌ها، از روش‌های کلاسیک استفاده نکردند بلکه نقشه‌های جدیدی را ابتکار کردند. وی افزود: آزادسازی آمرلی بخشی مهم و بزرگ از عملیات پایان دادن به حضور گروه‌های تروریستی در عراق است.

یکی از نیروهای داوطلب مردمی هم که در این عملیات حضور داشت، تأکید کرد: کسانی که تا پیش از این ارتش را تهدید می‌کردند و خواستار نفوذ تروریست‌ها به شهر آمرلی و کشتار مردم بودند، امروز و پس از ورود نیروهای عراقی به آمرلی و مناطق اطراف آن، از فرار تروریست‌های داعش خبر می‌دهند.

وی افزود: عناصر داعش به وسیله بلندگو درخواست کردند که به آنها امان دهیم تا بتوانند فرار کنند؛ ولی فرماندهان با این موضوع مخالفت کردند؛ به همین دلیل تروریست‌ها پس از به هلاکت رسیدن شمار قابل توجهی از همقطارانشان به دست نیروهای ارتش و داوطلبان مجبور شدند به سوی کوه حمرین بگریزند.

عملیات پاکسازی آمرلی و مناطق اطراف آن از وجود تروریست‌های داعش با حمله هوایی ارتش عراق به مواضع این گروه تروریستی آغاز شد.

نیروهای ارتش و داوطلبان نیز پس از آزاد سازی روستاهای جردغلی و السلام در محدوده آمرلی، توانستند وارد این شهر شوند[۴].

نقش شهید حاج قاسم سلیمانی در آزاد سازی

 
شهید حاج قاسم سلیمانی در آمرلی

سردار سلیمانی در حالی که شهر در محاصره کامل داعش بود، در اقدامی شجاعانه شبانه با بالگرد از بالای سر نیرو‌های داعش گذشت، خود را به شهر رساند و به سازماندهی نیرو‌های مدافع شهر پرداخت و با تجدید روحیه مقاومت در بین مردم و نیروها، مانع از سقوط شهر و قتل عام فجیع مردم شد. مقام معظم رهبری پس از شهادت حاج قاسم در نماز جمعه مورخ ۲۷ دی ماه ۱۳۹۸، به ماجرای محاصره ۳۶۰ درجه‌ای آمرلی و نقش شجاعانه و متهورانه حاج قاسم در شکستن این محاصره اشاره فرمودند. در پی شکست داعش در آمرلی و مناطق شرقی استان صلاح‌الدین با فرماندهی مستقیم «سرلشکر سلیمانی»، تروریست‌های داعشی روحیه خود را از دست دادند و در موصل پایتخت خودخوانده خود نیز فرار را بر قرار ترجیح دادند.[۵]. اتفاق آمرلی یک سری ویژگی‌های خاص داشت، از جمله این که به یک معنا، اولین عملیات حاج‎ قاسم در عراق علیه داعش و اولین شکست داعش در عراق بود. شکست حصر آمرلی اولین و آخرین عملیاتی بود که تمام گروه‌های عراقی در آن همکاری کردن[۶].

پانویس