اتحادیه

اتحادیه‏ به معنای یک مکتب یا مشرب و یا فرقه‌ای با مشی صوفیانه است.

اتحادیه
نام	اتحادیه
عقیده	صوفی‌گری

اعتقادات

پیروان این مکتب معقتقدند که چون روح آدمی خالص و به نور معرفت الهی منور شود، از خانه دوئی (افتراق خدا و انسان) بیرون می‌آید و از تو بودن و من بودن فاصله نمی‌گیرد و حقیقت کشف جز این نیست که عارف و معروف و عاشق و معشوق در هم می‌آمیزد و بنده بودن و خدا بودن به کنار می‌رود و هر دو یکی می‌شوند. غلاة اتحادیه‌، این افترا را بر برخی از امامان وارد کردند. محقق اردبیلی در باره مذاهب صوفیه که اتحادیه جزیی از آن است می‌نویسد: بدان که مذاهب صوفیه بسیار است که بنابر برخی از نقل‌ها، پایه آن بر چهار مذهب به نام حلولیه، اتحادیه، واصلیه و عشاقیه بنا شده است. وی می‌افزاید که در نظر برخی دیگر، اصول مذاهب صوفیه علاوه بر چهار مذهب بر شمرده شده، تلفیقیه و رزاقیه نیز می‌باشد و برخی دیگر وحدتیه را نیز افزوده و به هفت مورد رسانده‌اند. این شخصیت در ادامه، تمام اقوال را رد می‌کند و می‌نویسد که اصول مذهب صوفیه بر دو فرقه حلولیه و اتحادیه استوار است.

تفسیر مشارب اتحادیه و حلولیه

محقق اردبیلی در تفسیر مشارب این دو فرقه می‌نویسد که حلولیه معتقدند خدا در ما حلول کرده است. اما اتحادیه معتقدند که ما با خدا یکی می‌شویم و خداوند با همه عرفا یکی است. مرتضی رازی نیز صوفیه را به شش فرقه تقسیم و اولین آنها را اتحادیه معرفی می‌کند و می‌نویسد «اولین فرقه صوفیه اتحادیه هستند که ادعای اتحاد دارند و رییس آنها حلاج بود. حلاج ساحر بود و در سحر مهارت داشت. وی شاگرد عبدالله بن هلال کوفی بود و عبدالله شاگرد زرقاء الیمامه از کسانی بود که از سجاح سحر را آموخته بود و سجاح در زمان مسیلمه کذاب بود که مدعی پیامبری شد و حلاج مدعی خدایی شد. عبدالمنعم حفنی اتحادیه را از غلاة صوفیه دانسته است. لویی ماسینیون اتحادیه را زندقه معرفی می‌کند.