دیوبندیه حیاتی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دیوبندیه حیاتی''' گروهی از مسلمانان حنفی هستند که با تیعیت از برخی دانش آموختگان مدرسه دارالعلوم دیوبند و در ایالت پنجاب پاکستان، دیوبندی نامیده می‌شوند. دیوبندی‌ها بنابر اختلاف عقیده‌ای که در خصوص حیات پس از وفات پیامبر (ص) دارند به دو دسته [[دیوبندیه مماتی|مماتی]] و حیاتی تقسیم می‌شوند.

=دیوبندیه=

=چگونگی ایجاد گرایش حیاتی=

اکثر علمای دیوبند قائلند پیامبر اکرم(ص) در قبر شریفشان زنده و حیاتشان مثل حیات دنیوی، اما بدون تکلیف خاصّی است و این نوع از حیات مختصّ به حضرت نبی اکرم و جمیع انبیاء صلوات الله علیهم اجمعین است. بر خلاف حیات انسان‌های دیگر که به صورت حیات برزخی صرف می‌باشد. دیوبندیان، شاهد این مطلب را نماز حضرت موسی در قبرشان می‌دانند. زیرا نماز خواندن لازمه حیات جسمانی است. بنابر این؛ حیات پیامبر در عالم برزخ هم مثل حیات دنیوی است.<ref>خلیل احمد سهانپوری، المهنّد علی المفنّد، ص44</ref> به این گروه از علمای دیوبند که چنین اعتقادی دارند «حیاتی» اطلاق می‌گردد که می‌توان گفت اکثریت علمای دیوبند چنین رویکردی را دارا می‌باشند. درباره این مسأله بزرگان دیوبند همچون ملا محمّد قاسم نانوتوی کتابی به عنوان «آب حیات» در جهت اثبات چنین اعتقادی نگاشته است. رشید احمد گنگوهی هم در کتاب «هدایة الشیعة» و «رسالة الحج» تصریح به چنین حیاتی برای پیامبر اکرم کرده است<ref>حسین احمد مدنی، الشهاب الثاقب علی المسترق الکاذب، ص45</ref>.

به موجب چنین حیاتی برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم عملاً هیچ مشکلی برای سماع حضرت وجود نخواهد داشت و لذا دیوبندیان حیاتی همچون قاضی مظهر حسین دیوبندی حیات انبیاء را بگونه‌ای می‌دانند که سلام زائرین را می‌شنوند و خاک و دیوار مانع بر سماع آنان نمی‌شود.<ref>سید طالب الرحمن، الدیوبندیه تعریفها عقائدها، ص199</ref> حتّی اگر صدای زائرین ضعیف باشد پیامبر خدا می‌تواند آن را بشنود<ref>محمّد عاشق الهی میرتهی، تذکرة الخلیل، ص206، به نقل از: سید طالب الرحمن، الدیوبندیه تعریفها عقائدها، ص200</ref> و اگر سلام زائر از راه دور باشد ملائکه سلام زائرین را به ایشان می‌رسانند.<ref>أشرف علی تهانوی، نشر الطیب، ص147</ref>

این طیف از علمای دیوبند توسل را قبول داشته و خودشان دائماً به اولیاء کرام و انبیاء عظام متوسّل گشته و اتباعشان را به این امر ترغیب می‌نمودند.

مناظر احسن گیلانی شاگرد انور شاه کشمیری و شبیر احمد عثمانی، دیدگاه علمای دیوبند در مسأله استغاثه به ارواح اولیاء الهی بعد از ممات را همان دیدگاه علمای اهل سنّت می‌داند. به این خاطر که خداوند متعال همانطور که در قرآن کریم فرمودهاند ملائکه اش را برای یاری بندگانش می‌فرستد، پس چه مانعی دارد که قدرت الهیه بر این ارواح طیّبه تعلّق گیرد و به فریادرسی مومن مضطر برسد. هیچ آیه و حدیث نبوی منکر این مسأله نیست<ref>مناظر احسن، گیلانی، سوانح قاسمی، ج1 ص322، به نقل از: الدیوبندیه، سید طالب الرحمن، ص77</ref>. در الفتاوی الامدادیة هم آمده است: استعانت به ارواح مشایخ، امر ثابت نزد صاحب کشف ارواح است.<ref>الفتاوی الامدادیة، ج4، ص104، به نقل از: الدیوبندیه، سید طالب الرحمن، ص78</ref> مناظر احمد گیلانی استغاثه به ارواح اولیاء الهی را جایز می‌دانند<ref>مناظر احسن گیلانی، سوانح قاسمی، ج1 ص322، به نقل از: الدیوبندیه، سید طالب الرحمن، ص69</ref>. خلیل احمد سهارنپوری هم استفاده از ارواح مشایخ بزرگ و وصول به فیوض باطنیه آنها چه از صدور آنان و چه از قبور آنان را برای خواص و کسانی که اهلیت آن را دارند جایز دانسته ولی این‌گونه نباشد که بین عوام شایع شود.<ref>خلیل احمد سهارنپوری، المهند علی المفند، ص55</ref>

{{پانویس|2}}