طهارت: تفاوت میان نسخه‌ها

۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ دسامبر ۲۰۲۲
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ی' به 'ه')
جز (تمیزکاری)
خط ۱۲: خط ۱۲:
همچنین خدای متعال در سوره مبارکه شمس پس از چندین سوگند عظیم می‌فرماید: به تحقیق رستگار شد آن کس که این نفس را پاکیزه نمود و جان خود را پاک ساخت و بی‌بهره گشت آنکه آن را آلوده نمود. این همه تأکید گویای این حقیقت است که طهارت قلب به‌ مراتب از طهارت بدن مهم‌تر است. <ref>ملکی تبریزی، میرزا جواد آقا؛ أسرار الصلاة، پیشین، ص ۱۱</ref>
همچنین خدای متعال در سوره مبارکه شمس پس از چندین سوگند عظیم می‌فرماید: به تحقیق رستگار شد آن کس که این نفس را پاکیزه نمود و جان خود را پاک ساخت و بی‌بهره گشت آنکه آن را آلوده نمود. این همه تأکید گویای این حقیقت است که طهارت قلب به‌ مراتب از طهارت بدن مهم‌تر است. <ref>ملکی تبریزی، میرزا جواد آقا؛ أسرار الصلاة، پیشین، ص ۱۱</ref>


همچنین مربیان اخلاق و سلوک، هفدهمین امر از ضروریات مورد توجه سالک را، دوام طهارت <ref> یعنی همواره با وضو باشد و غسل واجب را تاخیر نیفکند</ref> می‌دانند <ref>سید بحر العلوم؛ رساله سیر و سلوک (تحفة الملوک)، انتشارات علامه طباطبایی،چاپ چهارم، ۱۴۱۸ ق، ص ۵۲</ref> و نیز از نظر ایشان، شرط بسیار مهمّ تأثیر اذکار و ادعیه ، طهارت انسان است <ref>حسن زاده آملی، حسن؛ نور علی نور، انتشارات تشیّع، چاپ ششم، ۱۳۷۶، ص ۶۲</ref> تا آن‌جا که طهارت مکان ذکر را هم از ضروریات می‌دانند. <ref>سید بحر العلوم، پیشین، ص ۱۶۱</ref>
همچنین مربیان اخلاق و سلوک، هفدهمین امر از ضروریات مورد توجه سالک را، دوام طهارت <ref> یعنی همواره با وضو باشد و غسل واجب را تاخیر نیفکند</ref> می‌دانند <ref>سید بحر العلوم؛ رساله سیر و سلوک (تحفة الملوک)، انتشارات علامه طباطبایی، چاپ چهارم، ۱۴۱۸ ق، ص ۵۲</ref> و نیز از نظر ایشان، شرط بسیار مهمّ تأثیر اذکار و ادعیه، طهارت انسان است <ref>حسن زاده آملی، حسن؛ نور علی نور، انتشارات تشیّع، چاپ ششم، ۱۳۷۶، ص ۶۲</ref> تا آن‌جا که طهارت مکان ذکر را هم از ضروریات می‌دانند. <ref>سید بحر العلوم، پیشین، ص ۱۶۱</ref>


=طهارت در قرآن=
=طهارت در قرآن=


[[مسجد]]<ref>ر.ک:مقاله مسجد</ref> در [[اسلام]] ارزنده ترین و مناسبترین جاى عبادت است. [[قرآن مجید]] مسجد روندگان را انسان‌هاى خوش طینتى دانسته که براى تطهیر و تزکیه خویش وارد مسجد مى شوند و مورد عنایت الهى هستند: «فیهِ رِجالٌ یحِبُّونَ أَنْ یتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ یحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ» <ref>سوره توبه، آیه ۱۰۸</ref> ؛ در آن (مسجد) مردانى هستند که دوست دارند پاکیزه و طاهر باشند و خدا پاکیزگان را دوست دارد».
[[مسجد]]<ref>ر. ک:مقاله مسجد</ref> در [[اسلام]] ارزنده ترین و مناسبترین جاى عبادت است. [[قرآن مجید]] مسجد روندگان را انسان‌هاى خوش طینتى دانسته که براى تطهیر و تزکیه خویش وارد مسجد مى شوند و مورد عنایت الهى هستند: «فیهِ رِجالٌ یحِبُّونَ أَنْ یتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ یحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ» <ref>سوره توبه، آیه ۱۰۸</ref>؛ در آن (مسجد) مردانى هستند که دوست دارند پاکیزه و طاهر باشند و خدا پاکیزگان را دوست دارد».


همچنین قرآن پس از دستورهاى لازم براى انجام غسل، وضو و تیمم مى‌فرماید: «ما یریدُ اللهُ لِیجْعَلَ عَلَیکمْ مِنْ حَرَجٍ وَلکنْ یریدُ لِیطَهِّرَکمْ» <ref> سوره مائده، آیه ۶</ref> ؛ خداوند نمى خواهد دشوارى براى شما ایجاد کند، بلکه مى خواهد شما را پاکیزه سازد.  
همچنین قرآن پس از دستورهاى لازم براى انجام غسل، وضو و تیمم مى‌فرماید: «ما یریدُ اللهُ لِیجْعَلَ عَلَیکمْ مِنْ حَرَجٍ وَلکنْ یریدُ لِیطَهِّرَکمْ» <ref> سوره مائده، آیه ۶</ref>؛ خداوند نمى خواهد دشوارى براى شما ایجاد کند، بلکه مى خواهد شما را پاکیزه سازد.  


=طهارت در روایات=
=طهارت در روایات=


[[رسول خدا (ص)]] درباره اهمیت طهارت و پاکیزگى چنین فرموده است: بُنِىَ الدّینُ عَلَى النَّظافَةِ وَ قالَ: مِفْتاحُ الصَّلاةِ الطَّهُورُ <ref>محجة البیضا، ج ۱، ص ۲۸۱، بیروت</ref> ؛ دین بر نظافت و پاکى بنا شده و کلید قبولى نماز طهارت است.
[[رسول خدا (ص)]] درباره اهمیت طهارت و پاکیزگى چنین فرموده است: بُنِىَ الدّینُ عَلَى النَّظافَةِ وَ قالَ: مِفْتاحُ الصَّلاةِ الطَّهُورُ <ref>محجة البیضا، ج ۱، ص ۲۸۱، بیروت</ref>؛ دین بر نظافت و پاکى بنا شده و کلید قبولى نماز طهارت است.


در جاى دیگر فرمود: الطَّهُورُ شَطْرُ الْایمانِ <ref>میزان الحکمة، ج ۵، ص ۵۵۸</ref> ؛ طهارت نیمى از ایمان است.
در جاى دیگر فرمود: الطَّهُورُ شَطْرُ الْایمانِ <ref>میزان الحکمة، ج ۵، ص ۵۵۸</ref>؛ طهارت نیمى از ایمان است.


در شریعت مقدس اسلام، طهارت شرط صحت بعضى از [[عبادات]] است که بدون آن عمل باطل است و در برخى، شرط کمال است که نبود آن از ارزش عمل مى کاهد. از این رو، [[امام حسن (ع)]] به عنوان یک رهنمود کلى فرمود: إِنَّ مَنْ طَلَبَ الْعِبادَةَ تَزَکى لَها <ref>بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۱۱۲</ref> ؛ هر کس خواهان عبادت است، خود را براى آن پاکیزه مى کند.
در شریعت مقدس اسلام، طهارت شرط صحت بعضى از [[عبادات]] است که بدون آن عمل باطل است و در برخى، شرط کمال است که نبود آن از ارزش عمل مى کاهد. از این رو، [[امام حسن (ع)]] به عنوان یک رهنمود کلى فرمود: إِنَّ مَنْ طَلَبَ الْعِبادَةَ تَزَکى لَها <ref>بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۱۱۲</ref>؛ هر کس خواهان عبادت است، خود را براى آن پاکیزه مى کند.


از نظر روایات [[معصومین (ع)]] پاکیزگى لباس و بدن و طهارت که عبارت از وضو، غسل و تیمم است، رابطه مستقیم با تزکیه درونى دارد به طور مثال؛ [[امام کاظم (ع)]] مى‌فرماید: مَنْ تَوَضَّأَ لِلْمَغْرِبِ کانَ وُضُوءُهُ ذلِک کفَّارَةً لِما مَضى مِنْ ذُنُوبِه فى نَهارِهِ ما خَلَا الْکبائِرَ... <ref>ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص ۳۲، چاپ صدوق</ref> ؛ کسى که براى نماز مغرب وضو مى گیرد، این وضو کفاره گناهانى است که در آن روز مرتکب شده به جز گناهان کبیره.
از نظر روایات [[معصومین (ع)]] پاکیزگى لباس و بدن و طهارت که عبارت از وضو، غسل و تیمم است، رابطه مستقیم با تزکیه درونى دارد به طور مثال؛ [[امام کاظم (ع)]] مى‌فرماید: مَنْ تَوَضَّأَ لِلْمَغْرِبِ کانَ وُضُوءُهُ ذلِک کفَّارَةً لِما مَضى مِنْ ذُنُوبِه فى نَهارِهِ ما خَلَا الْکبائِرَ... <ref>ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص ۳۲، چاپ صدوق</ref>؛ کسى که براى نماز مغرب وضو مى گیرد، این وضو کفاره گناهانى است که در آن روز مرتکب شده به جز گناهان کبیره.


[[امام صادق (ع)]]<ref>ر.ک:مقاله امام صادق (ع)(</ref> نیز مى‌فرماید: غُسْلُ یوْمِ الْجُمُعَةِ طَهُورٌ وَ کفَّارَةٌ لِما بَینَهُما مِنَ الذُّنُوبِ مِنَ الْجُمُعَةِ الَى الْجُمُعَةِ <ref>وسائل الشیعه، ج۲، ص۹۴۵.</ref> ؛ غسل جمعه، پاک کننده و کفاره گناهان است از جمعه‌اى تا جمعه دیگر.
[[امام صادق (ع)]]<ref>ر. ک:مقاله امام صادق (ع)(</ref> نیز مى‌فرماید: غُسْلُ یوْمِ الْجُمُعَةِ طَهُورٌ وَ کفَّارَةٌ لِما بَینَهُما مِنَ الذُّنُوبِ مِنَ الْجُمُعَةِ الَى الْجُمُعَةِ <ref>وسائل الشیعه، ج۲، ص۹۴۵.</ref>؛ غسل جمعه، پاک کننده و کفاره گناهان است از جمعه‌اى تا جمعه دیگر.


بنابراین؛ طهارت ظاهرى، مقدمه طهارت روح و دستیابى به تقوا مى گردد که آن نیز مایه بالا رفتن اعمال و پذیرش آن در درگاه الهى است. حضرت امیر سلام الله علیه در‌این‌باره مى‌فرماید: ...فَانَّ تَقْوَى اللَّهِ دَواءُ داءِ قُلُوبِکمْ... وَ طَهُورُ دَنَس انْفُسِکمْ... <ref> نهج البلاغه، خطبه ۱۸۹، ص ۶۳۵</ref> ؛ تقواى الهى، دواى بیمارى دل و پاک کننده پلیدى جان شماست.
بنابراین؛ طهارت ظاهرى، مقدمه طهارت روح و دستیابى به تقوا مى گردد که آن نیز مایه بالا رفتن اعمال و پذیرش آن در درگاه الهى است. حضرت امیر سلام الله علیه در‌این‌باره مى‌فرماید: ...فَانَّ تَقْوَى اللَّهِ دَواءُ داءِ قُلُوبِکمْ... وَ طَهُورُ دَنَس انْفُسِکمْ... <ref> نهج البلاغه، خطبه ۱۸۹، ص ۶۳۵</ref>؛ تقواى الهى، دواى بیمارى دل و پاک کننده پلیدى جان شماست.


[[امام رضا (ع)]] درباره علت طهارت و وضو گرفتن فرمود: «...امر به وضو بدان سبب است که بنده، هنگام ایستادن در برابر خداى بزرگ و مناجات با او پاکیزه باشد... از پلیدى و نجاست پاک باشد، همچنین در وضو، نابودى کسالت و دورى از خواب آلودگى است و دل براى ایستادن در پیشگاه خدا تزکیه مى گردد». <ref> عیون اخبارالرضا علیه السلام، مترجم، محمدباقر ساعدى، ج۲، ص۴۲۷، اسلامیه</ref>
[[امام رضا (ع)]] درباره علت طهارت و وضو گرفتن فرمود: «...امر به وضو بدان سبب است که بنده، هنگام ایستادن در برابر خداى بزرگ و مناجات با او پاکیزه باشد... از پلیدى و نجاست پاک باشد، همچنین در وضو، نابودى کسالت و دورى از خواب آلودگى است و دل براى ایستادن در پیشگاه خدا تزکیه مى گردد». <ref> عیون اخبارالرضا علیه السلام، مترجم، محمدباقر ساعدى، ج۲، ص۴۲۷، اسلامیه</ref>


[[رسول اکرم (ص)]] واژه «غسل» و «طهارت» را در مورد طهارت و پاکیزگى درونى استعمال کرده، در دعا مى‌فرماید: اللَّهُمَّ اغْسِلْنى فیهِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ طَهِّرْنى فیهِ مِنَ الْعُیوبِ <ref>مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمى، دعاى بیست و سوم ماه رمضان</ref> ؛ خدایا در این روز، مرا از گناهانم بشوى و از عیب‌ها پاکم کن.  
[[رسول اکرم (ص)]] واژه «غسل» و «طهارت» را در مورد طهارت و پاکیزگى درونى استعمال کرده، در دعا مى‌فرماید: اللَّهُمَّ اغْسِلْنى فیهِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ طَهِّرْنى فیهِ مِنَ الْعُیوبِ <ref>مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمى، دعاى بیست و سوم ماه رمضان</ref>؛ خدایا در این روز، مرا از گناهانم بشوى و از عیب‌ها پاکم کن.  


=طهارت در فقه=
=طهارت در فقه=
خط ۴۶: خط ۴۶:
اسباب پاک شدن از نجاسات، مطهِّرات نام دارند و عبارتند از: آب، زمین، آفتاب، استحاله، انتقال، انقلاب، اسلام، تبعیت، برطرف شدن عین نجاست، [[استبراء]] حیوان نجاست خوار، غائب شدن [[مسلمان]] و خارج شدن خون متعارف از حیوان ذبح شده. صحت نماز و [[طواف]]، مشروط به این قسم از طهارت نیز مى باشد، هر چند در حصول آن قصد قربت لازم نیست.
اسباب پاک شدن از نجاسات، مطهِّرات نام دارند و عبارتند از: آب، زمین، آفتاب، استحاله، انتقال، انقلاب، اسلام، تبعیت، برطرف شدن عین نجاست، [[استبراء]] حیوان نجاست خوار، غائب شدن [[مسلمان]] و خارج شدن خون متعارف از حیوان ذبح شده. صحت نماز و [[طواف]]، مشروط به این قسم از طهارت نیز مى باشد، هر چند در حصول آن قصد قربت لازم نیست.


۲- طهارت از حدث -که با انجام وضو، غسل یا تیمم بدست مى‌آید، همچون نماز، طواف و...- شرط صحت برخى عبادات است؛ و در انجام آن قصد قربت معتبر است. این طهارت حالتى روحانى و معنوى است که به سبب وضو، [[غسل]] و [[تیمم]] حاصل مى شود. <ref>کلیات فقه اسلامى، علیرضا على نورى، ص۸۸</ref>
۲- طهارت از حدث -که با انجام وضو، غسل یا تیمم بدست مى‌آید، همچون نماز، طواف و... - شرط صحت برخى عبادات است؛ و در انجام آن قصد قربت معتبر است. این طهارت حالتى روحانى و معنوى است که به سبب وضو، [[غسل]] و [[تیمم]] حاصل مى شود. <ref>کلیات فقه اسلامى، علیرضا على نورى، ص۸۸</ref>


=تفاوت مطهرات در فقه شیعه با فقه اهل سنت=
=تفاوت مطهرات در فقه شیعه با فقه اهل سنت=
خط ۱۲۵: خط ۱۲۵:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده: واجبات]]
[[رده:واجبات]]
   
   
[[رده: فقه ]]
[[رده:فقه]]
۴٬۹۳۳

ویرایش