۸۷٬۱۹۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'روح الله' به 'روحالله') |
جز (جایگزینی متن - 'زمینه ساز' به 'زمینهساز') |
||
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۳: | خط ۳: | ||
=چکیده= | =چکیده= | ||
نسل مبارک حضرت [[امام حسن]] | نسل مبارک حضرت [[امام حسن]] علیهالسلام از طریق اولاد ذکور، تنها از دو پسرشان یعنی [[زید بن حسن]] و [[حسن مثنّی]] است. نسل زید بن حسن علیه السلام؛ از پسرش حسن و نسل او هم از هفت فرزند ایشان به نامها ی؛ قاسم، علی، اسماعیل، ابراهیم، زید، عبدالله، و اسحاق است. | ||
دراین میان، قاسم از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ چرا که تعداد زیادی از سادات حسنی از دو فرزند وی به نامها ی: عبدالرحمن شجری و محمد بطحانی یا بطحایی به وجود آمدهاند. | دراین میان، قاسم از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ چرا که تعداد زیادی از سادات حسنی از دو فرزند وی به نامها ی: عبدالرحمن شجری و محمد بطحانی یا بطحایی به وجود آمدهاند. | ||
نسل حسن مثنی نیز از 5 پسر است: عبدالله محض ف ابراهیم غمر، حسن مثلث، داود و جعفر. | نسل حسن مثنی نیز از 5 پسر است: عبدالله محض ف ابراهیم غمر، حسن مثلث، داود و جعفر. | ||
یکی از ویژگیهای خاص جناب حسن مثنّی این است که مادر سه فرزند نخست یاد شده، فاطمه دختر امام حسین | یکی از ویژگیهای خاص جناب حسن مثنّی این است که مادر سه فرزند نخست یاد شده، فاطمه دختر امام حسین علیهالسلام است. | ||
سرسلسله سادات طباطبایی، جناب «ابراهیم الغمر» پسر جناب حسن مثنّی و از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) است. نسل جناب ابراهیم غمر که وی را به سبب جود و کرمش، به این نام خواندهاند، تنها از اسماعیل دیباج و او هم از دو پسر به نامها ی حسن التجّ و ابراهیم طباطبا است. ابراهیم طباطبا که پدر قاسم رسی، احمد و حسن است، جد سادات طباطبایی محسوب میگردد. این خاندان به عنوان شاخهای از سادات حسنی از قرن دوم بنا به دلایل سیاسی، فرهنگی و غیره به مناطق مختلف اسلامی هجرت کردند و در برخی از نقاط و مناطق از تمرکز بیشتری برخوردار شدند. آنان در گذر زمان با توجه به کثرت نسلشان به تیرهها و خاندانها یی با شهرتها ی گوناگون شناخته شدند. از مهمترین کانونهای سادات طباطبایی در جهان، یمن، ایران، عراق و مصر میباشد. | سرسلسله سادات طباطبایی، جناب «ابراهیم الغمر» پسر جناب حسن مثنّی و از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) است. نسل جناب ابراهیم غمر که وی را به سبب جود و کرمش، به این نام خواندهاند، تنها از اسماعیل دیباج و او هم از دو پسر به نامها ی حسن التجّ و ابراهیم طباطبا است. ابراهیم طباطبا که پدر قاسم رسی، احمد و حسن است، جد سادات طباطبایی محسوب میگردد. این خاندان به عنوان شاخهای از سادات حسنی از قرن دوم بنا به دلایل سیاسی، فرهنگی و غیره به مناطق مختلف اسلامی هجرت کردند و در برخی از نقاط و مناطق از تمرکز بیشتری برخوردار شدند. آنان در گذر زمان با توجه به کثرت نسلشان به تیرهها و خاندانها یی با شهرتها ی گوناگون شناخته شدند. از مهمترین کانونهای سادات طباطبایی در جهان، یمن، ایران، عراق و مصر میباشد. | ||
این مقاله متکفل پرداختن به گستره ی جغرافیایی شاخص ترین چهرههای این دسته از سادات در طول تاریخ بلند اسلام در مناطق مختلف جهان اسلام است. | این مقاله متکفل پرداختن به گستره ی جغرافیایی شاخص ترین چهرههای این دسته از سادات در طول تاریخ بلند اسلام در مناطق مختلف جهان اسلام است. | ||
روش تحقیق در این اقدام پژوهشی «توصیفی ـ تحلیلی» و روش | روش تحقیق در این اقدام پژوهشی «توصیفی ـ تحلیلی» و روش گردآوری اطلاعات به شیوهی کتابخانهای است. برآیند تحقیق حاکی از آن است که خاندانها ی برجسته سادات طباطبایی بیشتر در ایران، عراق و یمن متمرکز بودهاند که این مناطق از ظرفیتها و قابلیتهای بالایی برخوردار بودهاند و سادات طباطبایی با بهره گیری از آنها در برخی از این مناطق موفق به تشکیل حکومت نیز شدند. از میان ایشان در طول تاریخ، چهرهها و خاندانها ی شاخصی برخاست که در تحولات علمی و سیاسی جهان اسلام نقش چشمگیری ایفا کردند. | ||
کلید واژهها: ابراهیم الغمر، سادات طباطبایی، کانونهای سادات، ایران، یمن، عراق | کلید واژهها: ابراهیم الغمر، سادات طباطبایی، کانونهای سادات، ایران، یمن، عراق | ||
سادات طباطبایی به آن دسته از سادات گفته میشود که از نسل ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم الغمر پدید آمدهاند. ابراهیم معروفترین فرزند اسماعیل و ملقب به طباطبا بود. او جد سادات طباطبایى است. در قرن دوم هجری، ابراهیم الغمر نیای اعلای سادات طباطبایی پس از دستگیری به همراه برخی دیگر از سادات حسنی در کوفه به دستور منصور عباسی به شهادت رسیدند. پس از آن نیز بسیاری از نسل او به سبب مبارزات و قیام بر ضد عباسیان به شهادت رسیدند. دسته دیگری از آنان نیز تحت شرایط سخت در حجاز و عراق به مناطق دیگر هجرت کرده و در اقصی نقاط جهان اسلام منتشر شدند. خاندان طباطبا از دیرباز تا امروز معروفیت ویژهای در بین تاریخنگاران و نسب شناسان داشتهاند. از | سادات طباطبایی به آن دسته از سادات گفته میشود که از نسل ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم الغمر پدید آمدهاند. ابراهیم معروفترین فرزند اسماعیل و ملقب به طباطبا بود. او جد سادات طباطبایى است. در قرن دوم هجری، ابراهیم الغمر نیای اعلای سادات طباطبایی پس از دستگیری به همراه برخی دیگر از سادات حسنی در کوفه به دستور منصور عباسی به شهادت رسیدند. پس از آن نیز بسیاری از نسل او به سبب مبارزات و قیام بر ضد عباسیان به شهادت رسیدند. دسته دیگری از آنان نیز تحت شرایط سخت در حجاز و عراق به مناطق دیگر هجرت کرده و در اقصی نقاط جهان اسلام منتشر شدند. خاندان طباطبا از دیرباز تا امروز معروفیت ویژهای در بین تاریخنگاران و نسب شناسان داشتهاند. از عمدهترین کانونهای سادات طباطبایی میتوان به ایران، عراق، یمن و بخشی از شمال آفریقا اشاره کرد. در طول تاریخ از این گروه سادات شخصیت سیاسی، دینی و علمی بسیاری برخاست و آنان در این مناطق، منشأ اقداماتی شدند و در تحولات سیاسی ـ اجتماعی به ایفای نقش پرداختند. در این مقاله به عمدهترین کانونهای سادات طباطبایی در جهان اسلام پرداخته شده و شاخص ترین چهرههای آنان معرفی میشود. درباره پیشینه موضوع، قابل یادآوری است که با استقصا در پایگاهها و مراکز علمی، موضوعی با عنوان این مقاله یافت نشد. البته افزون بر منابع نسبی، کتبی درباره سادات به نگارش در آمده که برخی به سادات طباطبایی پرداختهاند. ابراهیم الغمر جد سادات طباطبایی اثر سید محمود سامانی و رساله خانم خزعلی درباره سادات طباطبایی یمن از آن جمله است. از خاندانهای مشهور سادات طباطبایی میتوان موارد زیر را برشمرد: آل بحرالعلوم، آل حکیم، آل مدرسی، آل خاتمی، آل فهری، آل صراف، آل بروجردی، آل طباطبایی، آل رُسّی، آل تبریزی. آل شیخالاسلامی، آل اردستانی و آل نائینی که شمار آنان را قریب به ده میلیون نفر دانستهاند. از میان خانواده بزرگ سادات طباطبایی فقها، ادبا، مورخین و دانشنمدان زیادی برخاستند و کارنامه درخشانی برای این خاندان رقم زدند. این خاندان در شهرها و کشورهای مختلف پراکنده اند. | ||
== مهمترین | == مهمترین کانونهای سادات طباطبایی در جهان اسلام :== | ||
===1.یمن:=== | ===1.یمن:=== | ||
این سرزمین در جنوب جزیره العرب از دیر باز مأمن و خاستگاه برخی قیامهای سادات حسنی بوده است. سادات طباطباییها در یمن از آن جملهاند که طی قرون متمادی در عرصههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نقش آفرین بودند. از شاخصترین چهرههای سادات طباطبایی در یمن میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | این سرزمین در جنوب جزیره العرب از دیر باز مأمن و خاستگاه برخی قیامهای سادات حسنی بوده است. سادات طباطباییها در یمن از آن جملهاند که طی قرون متمادی در عرصههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نقش آفرین بودند. از شاخصترین چهرههای سادات طباطبایی در یمن میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
-. یحیی بن حسین بن قاسم بن اسماعیل بن ابراهیم طباطبا: وی ملقب به الهادی الی الحق المبین و مؤسس سلسله امامان زیدی در یمن است و نزد زیدیه با عنوان الامام یحیى الهادى شهرت و عظمت به سزایى دارد. یحیی در سال 245 هـ. ق در مدینه متولد شد وی در نیمه قرن سوم هجری هنگامی که سرزمینهای اسلامی دست خوش حوادث شده بودند و حکومت عباسیان رو به ضعف نهاده بود، در یمن قیام کرد ولی اندکی بعد به دلیل عدم استقبال مردم به حجاز بازگشت. او بار دیگر به سال 280 هـ. ق به یمن بازگشت و بر ضد معتضد عباسى، قیام کرد و به عنوان امام زیدیه مردم را به دعوت کرد و از مردم بیعت گرفت. برخی سال ورود او به یمن را در سال 284 هـق دانستهاند. او توانست در این مرحله سلسله امامان زیدی یمن را پایهگذاری کند. سرانجام یحیی در سال 298 هـ. ق در صعده(از شهرهاى یمن) مسموم شد و به شهادت رسید. وى داراى تألیفاتى در فقه و کلام است و فتاواى منحصر به فردى هم از وى نقل گردیده است. یحیی الهادی مؤسس مکتبها دویه این مکتب فقهی کلامی، نامش با نام امام هادی الی الحق، یحیی بن حسین بن قاسم رسیّ پیوند خوردهاست. سلسله حکومتی که یحیی تأسیس کرد، تا بیش از ده قرن با فراز و نشیبهایی دوام یافت و حدود پنجاه امام در رأس آن قرار گرفتند. هادی الی الحق، صعده را مرکز فعالیت خود قرار داد. شهری که تا به امروز مرکز زیدیه با | -. یحیی بن حسین بن قاسم بن اسماعیل بن ابراهیم طباطبا: وی ملقب به الهادی الی الحق المبین و مؤسس سلسله امامان زیدی در یمن است و نزد زیدیه با عنوان الامام یحیى الهادى شهرت و عظمت به سزایى دارد. یحیی در سال 245 هـ. ق در مدینه متولد شد وی در نیمه قرن سوم هجری هنگامی که سرزمینهای اسلامی دست خوش حوادث شده بودند و حکومت عباسیان رو به ضعف نهاده بود، در یمن قیام کرد ولی اندکی بعد به دلیل عدم استقبال مردم به حجاز بازگشت. او بار دیگر به سال 280 هـ. ق به یمن بازگشت و بر ضد معتضد عباسى، قیام کرد و به عنوان امام زیدیه مردم را به دعوت کرد و از مردم بیعت گرفت. برخی سال ورود او به یمن را در سال 284 هـق دانستهاند. او توانست در این مرحله سلسله امامان زیدی یمن را پایهگذاری کند. سرانجام یحیی در سال 298 هـ. ق در صعده(از شهرهاى یمن) مسموم شد و به شهادت رسید. وى داراى تألیفاتى در فقه و کلام است و فتاواى منحصر به فردى هم از وى نقل گردیده است. یحیی الهادی مؤسس مکتبها دویه این مکتب فقهی کلامی، نامش با نام امام هادی الی الحق، یحیی بن حسین بن قاسم رسیّ پیوند خوردهاست. سلسله حکومتی که یحیی تأسیس کرد، تا بیش از ده قرن با فراز و نشیبهایی دوام یافت و حدود پنجاه امام در رأس آن قرار گرفتند. هادی الی الحق، صعده را مرکز فعالیت خود قرار داد. شهری که تا به امروز مرکز زیدیه با گرایشهادویه است. البته تذکر این نکته ضروری است که امام هادی و جانشینان او تا قرنها موفق نشدند بر تمام یمن تسلط پیدا نمایند. دوران امامت آنان معمولا با کشمکشها و درگیری با سایر حکومتها و رقیبان اعم از داخلی و خارجی همراه بود. | ||
-.سیّد ابوالحسن احمد الناصر: وی از جمله سادات طباطبایی است که در سال 301 هـ. ق. به حکومت یمن رسید و رسماً با او به امامت زیدیه و خلافت اسلامى بیعت کردند و حدود 24 سال با عدل و داد بر یمن حکومت کرد و عاقبت در سال 324 هـ. ق. در صعده یمن وفات یافت. او افزون بر این که یک چهره سیاسى بود، عالمى فرزانه، قهرمانى بى بدیل و از فقها و مفسران و متکلمان عصر خود به شمار مى رفت و تألیفات زیادى داشت. قابل یادآوری است که در مقطعی بنى سلیمان بن داود بن حسن المثنى از مکه به یمن آمده و با تسلط بر صعده بر سادات طباطبایی یمن یا همان بنی الرسی غلبه یافتند اما مجددا امامان صعده به امارت خود بازگشتند. | -.سیّد ابوالحسن احمد الناصر: وی از جمله سادات طباطبایی است که در سال 301 هـ. ق. به حکومت یمن رسید و رسماً با او به امامت زیدیه و خلافت اسلامى بیعت کردند و حدود 24 سال با عدل و داد بر یمن حکومت کرد و عاقبت در سال 324 هـ. ق. در صعده یمن وفات یافت. او افزون بر این که یک چهره سیاسى بود، عالمى فرزانه، قهرمانى بى بدیل و از فقها و مفسران و متکلمان عصر خود به شمار مى رفت و تألیفات زیادى داشت. قابل یادآوری است که در مقطعی بنى سلیمان بن داود بن حسن المثنى از مکه به یمن آمده و با تسلط بر صعده بر سادات طباطبایی یمن یا همان بنی الرسی غلبه یافتند اما مجددا امامان صعده به امارت خود بازگشتند. | ||
سلسله امامان زیدی یمن، جز در مدتی کوتاه که تحت سلطه امپراتوری عثمانی قرار گرفت، تداوم یافت و در سال 1962 م با کودتای عبدا... سلال و اعلان جمهوری، منقرض شد. قابل یادآوری است که حسین بدرالدین حوثی (سید حسین طباطبایی حوثی)، رهبر شیعیان یمن تا سال ۲۰۰۳ م. نیز از سادات طباطبایی است. بیتردید در یمن نسل سادات طباطبایی فراوان هستند اما آمار و ارقام دقیقی در آنان در دست نیست. | سلسله امامان زیدی یمن، جز در مدتی کوتاه که تحت سلطه امپراتوری عثمانی قرار گرفت، تداوم یافت و در سال 1962 م با کودتای عبدا... سلال و اعلان جمهوری، منقرض شد. قابل یادآوری است که حسین بدرالدین حوثی (سید حسین طباطبایی حوثی)، رهبر شیعیان یمن تا سال ۲۰۰۳ م. نیز از سادات طباطبایی است. بیتردید در یمن نسل سادات طباطبایی فراوان هستند اما آمار و ارقام دقیقی در آنان در دست نیست. | ||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
-.سید مهدی بحر العلوم (۱۳۰۲-۱۳۳۵ق) فرزند سید محسن، از عالمان مشهور آل بحرالعلوم بود. در نجف پا به جهان جهان نهاد. مقدمات علوم را نزد استادان مربوط خواند و سطوح عالی فقه و اصول را در حوزه درس سیدمحمد بحرالعلوم، شیخ عبدالهادی همدانی و آخوند ملاکاظم خراسانی (د ۱۳۲۹ق/۱۹۱۱م) آموخت. او از عالمان پرکار و اهل نقد و نظر و تألیف بود. شاگردان بسیاری در حوزه درس او تربیت یافتند و را عالمان زمان خود شدند. از آثار او حاشیه بر معالم الاصول و منظومهای در اصول است. وی در نجف درگذشت. | -.سید مهدی بحر العلوم (۱۳۰۲-۱۳۳۵ق) فرزند سید محسن، از عالمان مشهور آل بحرالعلوم بود. در نجف پا به جهان جهان نهاد. مقدمات علوم را نزد استادان مربوط خواند و سطوح عالی فقه و اصول را در حوزه درس سیدمحمد بحرالعلوم، شیخ عبدالهادی همدانی و آخوند ملاکاظم خراسانی (د ۱۳۲۹ق/۱۹۱۱م) آموخت. او از عالمان پرکار و اهل نقد و نظر و تألیف بود. شاگردان بسیاری در حوزه درس او تربیت یافتند و را عالمان زمان خود شدند. از آثار او حاشیه بر معالم الاصول و منظومهای در اصول است. وی در نجف درگذشت. | ||
-.سید محمدعلی بحرالعلوم(۱۲۸۷ـ۱۳۵۵): وی از مشاهیر روحانیون خاندان بحرالعلوم بود در نجف تولد یافت و نزد پدر و دیگر عالمان، ادبیات و دیگر علوم را فراگرفت. وی در مبارزههای سیاسی مردم عراق با استعمار انگلیس و سپس قیام مردم عراق (قیام ۱۳۴۰ معروف به ثورة العشرین) شرکت و رهبری داشت، از این رو دستگیر و به اعدام محکوم شد که ظاهراً از ترس شورش مردم، حکم اجرا نشد. بعدها رهبران جنبش و علمای عراق او را به عضویت مجلس سنا(مجلس اعیان) برگزیدند. | -.سید محمدعلی بحرالعلوم(۱۲۸۷ـ۱۳۵۵): وی از مشاهیر روحانیون خاندان بحرالعلوم بود در نجف تولد یافت و نزد پدر و دیگر عالمان، ادبیات و دیگر علوم را فراگرفت. وی در مبارزههای سیاسی مردم عراق با استعمار انگلیس و سپس قیام مردم عراق (قیام ۱۳۴۰ معروف به ثورة العشرین) شرکت و رهبری داشت، از این رو دستگیر و به اعدام محکوم شد که ظاهراً از ترس شورش مردم، حکم اجرا نشد. بعدها رهبران جنبش و علمای عراق او را به عضویت مجلس سنا(مجلس اعیان) برگزیدند. | ||
-.سیدعلی (۱۳۱۴-۱۳۸۰ق) فرزند هادی:او در نجف پا به جهان گذاشت. پس از فراگیری مقدمات علوم ادبی، منطق و سطوح عالی فقه و اصول را نزد نایینی و سید ابوالحسن اصفهانی خواند. وی پس از درگذشت عمویش سیدمحمدعلی بحرالعلوم به امور اجتماعی پرداخت و به ریاست دینی دست یافت. در جنگ جهانی اول (۱۹۱۴-۱۹۱۸م) و در نبردهای ملی سالهای پس از آن، در کنار عالمانی چون حبوبی، شیخ الشریعه، سید محمدعلی بحرالعلوم و میرزای شیرازی به پیکار با استعمار انگلیس پرداخت. او از اندیشمندان بزرگ و | -.سیدعلی (۱۳۱۴-۱۳۸۰ق) فرزند هادی:او در نجف پا به جهان گذاشت. پس از فراگیری مقدمات علوم ادبی، منطق و سطوح عالی فقه و اصول را نزد نایینی و سید ابوالحسن اصفهانی خواند. وی پس از درگذشت عمویش سیدمحمدعلی بحرالعلوم به امور اجتماعی پرداخت و به ریاست دینی دست یافت. در جنگ جهانی اول (۱۹۱۴-۱۹۱۸م) و در نبردهای ملی سالهای پس از آن، در کنار عالمانی چون حبوبی، شیخ الشریعه، سید محمدعلی بحرالعلوم و میرزای شیرازی به پیکار با استعمار انگلیس پرداخت. او از اندیشمندان بزرگ و صاحبنظر و مؤثر در پیشرفتهای علمی حوزه نجف به شمار میآمد. در بغداد درگذشت و در نجف به خاک سپرده شد. | ||
-.سیدمحمّدتقی (۱۳۱۸ـ۱۳۹۶): وی فرزند سیدحسن، فقیه و اصولی بود. از اساتید او میتوان به میرزامحمّدحسین نائینی، آقاضیاءالدین عراقی، شیخ محمّدحسین اصفهانی، و سیّدابوالحسن اصفهانی اشاره کرد. کتابهای حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری، واقعه طف، حاشیه بر بلغة الفقیه از آثار اوست. | -.سیدمحمّدتقی (۱۳۱۸ـ۱۳۹۶): وی فرزند سیدحسن، فقیه و اصولی بود. از اساتید او میتوان به میرزامحمّدحسین نائینی، آقاضیاءالدین عراقی، شیخ محمّدحسین اصفهانی، و سیّدابوالحسن اصفهانی اشاره کرد. کتابهای حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری، واقعه طف، حاشیه بر بلغة الفقیه از آثار اوست. | ||
-.سید محمّدصادق بحرالعلوم فرزند سیدحسن (۱۳۱۵ـ۱۳۹۹)، ادیب، شاعر، محقق و کتابشناس معروف شیعی بود. تحصیلات خود را نزد میرزای نائینی، میرزا ابوالحسن مشکینی، سید ابوالحسن اصفهانی فراگرفت و در تفسیر شاگرد بلاغی و در علم درایه و حدیث شاگرد شیخ ابوتراب خوانساری بود. | -.سید محمّدصادق بحرالعلوم فرزند سیدحسن (۱۳۱۵ـ۱۳۹۹)، ادیب، شاعر، محقق و کتابشناس معروف شیعی بود. تحصیلات خود را نزد میرزای نائینی، میرزا ابوالحسن مشکینی، سید ابوالحسن اصفهانی فراگرفت و در تفسیر شاگرد بلاغی و در علم درایه و حدیث شاگرد شیخ ابوتراب خوانساری بود. | ||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
===3.سادات آل طبا طبا در ایران:=== | ===3.سادات آل طبا طبا در ایران:=== | ||
ایران از | ایران از کانونهای مهم حضور سادات علوی بود. دلایل بسیاری برای هجرت آنان به ایران میتوان برشمرد. دوری برخی مناطق ایران از مرکز خلافت، نارضایتی مردم ایران از سیاستهای دستگاه خلافت، سادات علوی را برای مهاجرت به ایران ترغیب میکرد. از این رو سادات چند موج مهاجرت به ایران داشتند و در شهرهای مختلف ایران سکونت اختیار کردند. از آن جملهاند: | ||
==== استان اصفهان:==== | ==== استان اصفهان:==== | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
یا من یسر لى العداوه ابدهاو اعمد لمکروهى بجهدک اوذر | یا من یسر لى العداوه ابدهاو اعمد لمکروهى بجهدک اوذر | ||
لله عندى عاده مشکوره فیمن یعادینى فلا تتحیر انا واثق بدعاء جدى المصطفى ابى غداه " غدیر خم " فاحذرو الله اسعدنا بارث دعائه فیمن یعادى او یوالى فاصبر" اى کسانى که در نهان به دشمنى ام پردازى، یا اظهار کن و تا مى توانى به آزارم برخیز، یا مرا رها کن ".سوگند به خدا من با دشمنانم خوى پسندیده اى دارم، شما از آن به شگفت نیفتید ""من به دعاى جدم مصطفى نسبت به پدرم، روز غدیر خم، اطمینان دارم، شما هشیار باشید "" خداوند ما را از میراث دعایش درباره دشمنان و دوستان او سعادتمند کند، شما باید تحمل کنید " | لله عندى عاده مشکوره فیمن یعادینى فلا تتحیر انا واثق بدعاء جدى المصطفى ابى غداه " غدیر خم " فاحذرو الله اسعدنا بارث دعائه فیمن یعادى او یوالى فاصبر" اى کسانى که در نهان به دشمنى ام پردازى، یا اظهار کن و تا مى توانى به آزارم برخیز، یا مرا رها کن ".سوگند به خدا من با دشمنانم خوى پسندیده اى دارم، شما از آن به شگفت نیفتید ""من به دعاى جدم مصطفى نسبت به پدرم، روز غدیر خم، اطمینان دارم، شما هشیار باشید "" خداوند ما را از میراث دعایش درباره دشمنان و دوستان او سعادتمند کند، شما باید تحمل کنید " | ||
-. سیدابوالحسن محمد (ع): بارگاه امامزاده سید ابوالحسن (ع) در روستای کَچورُستاق از توابع شهرستان اردستان در استان اصفهان واقع شده است. مردم اردستان و مناطق پیرامونی آن، احترام خاصی برای این امامزاده جلیلالقدر قائلند و مرتب به زیارت آن میروند. بنای بقعه متبرکه این امامزاده (ع)، به همت اهالی خود روستا، در حال مرمت و بازسازی میباشد. بنای قدیم ساختمان با مصالح خشت و گل بوده که طبق شواهد قدمتی 1000 ساله داشته که روی سنگ مزار نام امام زاده روی آن نوشته شده است. این بنا در تاریخ 1380 توسط هییت امناء و اداره اوقاف شهرستان اردستان و مهندسین اوقاف استان اصفهان بازسازی و در حال ساخت میباشد. این بنا در حال حاضر گنبدی به ارتفاع 30 متر داشته و در اینده دارای گلدستهها یی به ارتفاع 50 متر خواهد گردید. زیربنای ساخت این زیارتگاه نیز بالغ بر 2000 متر خواهد بود که شامل 2 رواق و حرم و شبستانهای اطراف آن میباشند. در داخل حرم ضریحی فلزی به در ابعاد 3×3 روی سنگ مزار قرار دارد که در طرح جدید ساختمان، تعویض خواهد گردید. بقیه فوق هم اکنون فاقد هرگونه تزیینات گچ بری، کاشیکاری و یا آیینه کار میباشد. اَلسَّلامُ عَلَیکَ اَیِّهَا الشَّخصُ الشَّریفُ اَلطّاهِرُ الکَریمِ اَلعالِمُ اَلعارِفُ العابِدُ الشَّهیدُ ؛السَیِّد ابُوالحَسَن، مُحَمَّدِ بنِ اَحمَدِ بنِ حَسَنِ بنِ عَلِیِّ بنِ اَبِی طالِب (عَلَیهِمُ اَلسَّلامُ)همانگونه که در | -. سیدابوالحسن محمد (ع): بارگاه امامزاده سید ابوالحسن (ع) در روستای کَچورُستاق از توابع شهرستان اردستان در استان اصفهان واقع شده است. مردم اردستان و مناطق پیرامونی آن، احترام خاصی برای این امامزاده جلیلالقدر قائلند و مرتب به زیارت آن میروند. بنای بقعه متبرکه این امامزاده (ع)، به همت اهالی خود روستا، در حال مرمت و بازسازی میباشد. بنای قدیم ساختمان با مصالح خشت و گل بوده که طبق شواهد قدمتی 1000 ساله داشته که روی سنگ مزار نام امام زاده روی آن نوشته شده است. این بنا در تاریخ 1380 توسط هییت امناء و اداره اوقاف شهرستان اردستان و مهندسین اوقاف استان اصفهان بازسازی و در حال ساخت میباشد. این بنا در حال حاضر گنبدی به ارتفاع 30 متر داشته و در اینده دارای گلدستهها یی به ارتفاع 50 متر خواهد گردید. زیربنای ساخت این زیارتگاه نیز بالغ بر 2000 متر خواهد بود که شامل 2 رواق و حرم و شبستانهای اطراف آن میباشند. در داخل حرم ضریحی فلزی به در ابعاد 3×3 روی سنگ مزار قرار دارد که در طرح جدید ساختمان، تعویض خواهد گردید. بقیه فوق هم اکنون فاقد هرگونه تزیینات گچ بری، کاشیکاری و یا آیینه کار میباشد. اَلسَّلامُ عَلَیکَ اَیِّهَا الشَّخصُ الشَّریفُ اَلطّاهِرُ الکَریمِ اَلعالِمُ اَلعارِفُ العابِدُ الشَّهیدُ ؛السَیِّد ابُوالحَسَن، مُحَمَّدِ بنِ اَحمَدِ بنِ حَسَنِ بنِ عَلِیِّ بنِ اَبِی طالِب (عَلَیهِمُ اَلسَّلامُ)همانگونه که در زیارتنامه حضرت امامزاده سید ابوالحسن (ع) هم میخوانیم؛ این امامزاده بزرگوار (ع)، یکی از نوادگان حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) ـ دومین امام شیعیان جهان ـ میباشند. | ||
براساس اسناد موجود در کتاب «عمدة الطالب» و همچنین عیناً؛ نوشته بر روی سنگ قبر (اَلعالِمُ اَلعارِفُ العابِدُ الشَّهیدُ؛ السَیِّد ابُوالحَسَن، مُحَمَّدِ ...)، این بزرگوار، از فرزندان حسن به حسن معروف به حسن مثنی ـ که در واقع کربلا در عاشورای سال 61 هجری قمری، مجروح گردیده ـ میباشند. | براساس اسناد موجود در کتاب «عمدة الطالب» و همچنین عیناً؛ نوشته بر روی سنگ قبر (اَلعالِمُ اَلعارِفُ العابِدُ الشَّهیدُ؛ السَیِّد ابُوالحَسَن، مُحَمَّدِ ...)، این بزرگوار، از فرزندان حسن به حسن معروف به حسن مثنی ـ که در واقع کربلا در عاشورای سال 61 هجری قمری، مجروح گردیده ـ میباشند. | ||
احمد رئیس، پسر دیگر ابراهیم که جد اعلای سادات طباطبایی ایران و از اجداد دودمان مدرسی به شمار میرود به ایران راه سپرد و چون چراغی روشنیافزا آسمان ایران را روشنی افزود. نویسنده عمدة الطالب مینویسد: احمد رئیس فرزند ابراهیم طباطبا دو پسر داشت، نام فرزندان او محمد و ابراهیم بود و از نظر این نسابه دانشور، تمام بازماندگان احمد رئیس، به ابوالحسن، شاعر اصفهانی یعنی محمد بن احمد بن محمد بن احمد باز میگردند. ابوالحسن شاعر اصفهانی از نیاکان دودمان مدرسی و از نوادگان ابراهیم طباطبا است که با هفت واسطه به امام حسن مجتبی(ع) نسبت به هم میرسانند. | احمد رئیس، پسر دیگر ابراهیم که جد اعلای سادات طباطبایی ایران و از اجداد دودمان مدرسی به شمار میرود به ایران راه سپرد و چون چراغی روشنیافزا آسمان ایران را روشنی افزود. نویسنده عمدة الطالب مینویسد: احمد رئیس فرزند ابراهیم طباطبا دو پسر داشت، نام فرزندان او محمد و ابراهیم بود و از نظر این نسابه دانشور، تمام بازماندگان احمد رئیس، به ابوالحسن، شاعر اصفهانی یعنی محمد بن احمد بن محمد بن احمد باز میگردند. ابوالحسن شاعر اصفهانی از نیاکان دودمان مدرسی و از نوادگان ابراهیم طباطبا است که با هفت واسطه به امام حسن مجتبی(ع) نسبت به هم میرسانند. | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
فرزندان طاهر و فاطمه را سادات زوارهای نامند. سادات زوارهای در شهر زواره که به خاطر مرکزیت آن برای سادات به«مدینة السادات» نیز معروف شدهبود و تا اوایل قرن هفتم هجری به آسودگی، امنیت و آرامش میزیستند. اما این آسایش دیری نپایید و آن روشناندیشان که کوهی از دشواری را پشت سر نهادهبودند دیگربار مصیبتی سهمگین را پیش رو داشتند. چرا که این شهر چون دیگر شهرهای ایران در اثر حمله مغول در اوایل قرن هفتم رو به ویرانی نهاد و به ناچار ساکنان آن در اطراف زواره و نایین پراکنده شدند، همچنین حمله افاغنه از عوامل اساسی دیگری بود که سادات آن دیار را به دیگر شهرهای ایران کوچ داد، ازجمله شهر یزد. | فرزندان طاهر و فاطمه را سادات زوارهای نامند. سادات زوارهای در شهر زواره که به خاطر مرکزیت آن برای سادات به«مدینة السادات» نیز معروف شدهبود و تا اوایل قرن هفتم هجری به آسودگی، امنیت و آرامش میزیستند. اما این آسایش دیری نپایید و آن روشناندیشان که کوهی از دشواری را پشت سر نهادهبودند دیگربار مصیبتی سهمگین را پیش رو داشتند. چرا که این شهر چون دیگر شهرهای ایران در اثر حمله مغول در اوایل قرن هفتم رو به ویرانی نهاد و به ناچار ساکنان آن در اطراف زواره و نایین پراکنده شدند، همچنین حمله افاغنه از عوامل اساسی دیگری بود که سادات آن دیار را به دیگر شهرهای ایران کوچ داد، ازجمله شهر یزد. | ||
- سید بهاءالدین حیدر در زواره: آرامگاه سید بهاءالدین حیدر هنوز در نزدیک حسینیه بزرگ زواره یعنی در همان منزلش قرار دارد و به مناسبت اینکه سادات زواره خود را از اولاد و احفاد او میدانند، مورد احترام مردم میباشد. اینک چند قرن است که در پایان هر هفته عده بی شماری از مردم زواره به پاس قدر دانی از مردی که حماسه بشری شور انگیزی را آفرید، بر مزار آن سید بزرگوار حاضر میشوند و بر روح پر فتوحش درود میفرستند وبرای شادی روح او فاتحه میخوانند. | - سید بهاءالدین حیدر در زواره: آرامگاه سید بهاءالدین حیدر هنوز در نزدیک حسینیه بزرگ زواره یعنی در همان منزلش قرار دارد و به مناسبت اینکه سادات زواره خود را از اولاد و احفاد او میدانند، مورد احترام مردم میباشد. اینک چند قرن است که در پایان هر هفته عده بی شماری از مردم زواره به پاس قدر دانی از مردی که حماسه بشری شور انگیزی را آفرید، بر مزار آن سید بزرگوار حاضر میشوند و بر روح پر فتوحش درود میفرستند وبرای شادی روح او فاتحه میخوانند. | ||
-.میرزا ابوالحسن جلوه: وی یکى از دانشوران جهان تشیع است که در عصر قاجار چون ستاره اى فروزان در آسمان حکمت درخشید و با تلاشى ارزشمند و کوششى وافر مشعل حکمت را در این عصر روشن نگاهداشت. حکیم جلوه از لحاظ نسب به سلسله اى از سادات طباطبا انتساب دارد که از طریق پدر به امام حسن مجتبى(علیه السلام) و از طریق مادر به حضرت امام حسین(علیه السلام)مى رسد و یکى از اجداد او سید بهاءالدین حیدر است که در قرن هفتم در زواره مى زیست و زمانى که قوم وحشى مغول به این شهر یورش آوردند این سید وارسته چون شیر شجاع رهبرى دفاع مردم این شهر در مقابل مهاجمان را | -.میرزا ابوالحسن جلوه: وی یکى از دانشوران جهان تشیع است که در عصر قاجار چون ستاره اى فروزان در آسمان حکمت درخشید و با تلاشى ارزشمند و کوششى وافر مشعل حکمت را در این عصر روشن نگاهداشت. حکیم جلوه از لحاظ نسب به سلسله اى از سادات طباطبا انتساب دارد که از طریق پدر به امام حسن مجتبى(علیه السلام) و از طریق مادر به حضرت امام حسین(علیه السلام)مى رسد و یکى از اجداد او سید بهاءالدین حیدر است که در قرن هفتم در زواره مى زیست و زمانى که قوم وحشى مغول به این شهر یورش آوردند این سید وارسته چون شیر شجاع رهبرى دفاع مردم این شهر در مقابل مهاجمان را عهدهدار گردید و سرانجام به دست خونخواران مغول به شهادت رسید و در خانهاش دفن گردید و مرقدش اکنون زیارتگاه مردم مى باشد. | ||
نسب جلوه پس از شش واسطه به متکلم و حکیم مشهور میرزا رفیعاى نائینى مى رسد و جلوه خود در نامه دانشوران ناصرى ذیل شرح زندگانى خویش به این نکته اشاره دارد. رفیع الدین طباطبایى یکى از حکماى معروف شیعه است که با استفاضه از محضر علمایى چون شیخ بهائى، میرفندرسکى و شیخ شوشترى در اقیانوس اندیشه به غواصى پرداخت و ثمره تلاشهاى علمى او تألیفات ارزشمندى چون حاشیه بر صحیفه سجادیه، شرح اصول کافى و ثمره شجره الهیه مى باشد که از عمق تفکرش حکایت دارد. علامه مجلسى از او به عنوان سوّمین استاد اجازه، حدیث ذکر مى کند. | نسب جلوه پس از شش واسطه به متکلم و حکیم مشهور میرزا رفیعاى نائینى مى رسد و جلوه خود در نامه دانشوران ناصرى ذیل شرح زندگانى خویش به این نکته اشاره دارد. رفیع الدین طباطبایى یکى از حکماى معروف شیعه است که با استفاضه از محضر علمایى چون شیخ بهائى، میرفندرسکى و شیخ شوشترى در اقیانوس اندیشه به غواصى پرداخت و ثمره تلاشهاى علمى او تألیفات ارزشمندى چون حاشیه بر صحیفه سجادیه، شرح اصول کافى و ثمره شجره الهیه مى باشد که از عمق تفکرش حکایت دارد. علامه مجلسى از او به عنوان سوّمین استاد اجازه، حدیث ذکر مى کند. | ||
دوران کودکى و نوجوانى جلوه: سید محمد مظهر» پدر جلوه از شعرا و حکماى دوره قاجاریه است که براى تکمیل دانستههاى طبى و ادبى خویش راهى هندوستان گردید و | دوران کودکى و نوجوانى جلوه: سید محمد مظهر» پدر جلوه از شعرا و حکماى دوره قاجاریه است که براى تکمیل دانستههاى طبى و ادبى خویش راهى هندوستان گردید و مدتها در این سرزمین اقامت داشت و در سال 1238 ق. در احمدآباد گجرات هند صاحب فرزندى شد که او را ابوالحسن نامید، همان شخصى که بعدها به میرزا ابوالحسن جلوه مشهور گردید. | ||
«مظهر» به تقاضاى برادرش میر محمدحسین دوم که انسانى فاضل و پروا پیشه بود همراه خانواده از هند به اصفهان آمد و غالباً در مولد و موطن خود یعنى زواره اقامت داشت تا آنکه به سال 1252 ق. در این شهر دار فانى را وداع گفت و در جلو بقعه پدرش - فقیه نامدار میر محمدصادق طباطبایى مدفون گردید. در این هنگام جلوه دوران نوجوانى را سپرى مى نمود و چهارده سال داشت. او تحصیلات مقدماتى، قرائت و ادبیات فارسى و بخشى از علوم عربى و حتى خط و کتابت را در زواره فراگرفت و با وجود آنکه در این دوران از دست دادن پدر روانش را آزرده ساخته بود از کسب دانش دست برنداشت. | «مظهر» به تقاضاى برادرش میر محمدحسین دوم که انسانى فاضل و پروا پیشه بود همراه خانواده از هند به اصفهان آمد و غالباً در مولد و موطن خود یعنى زواره اقامت داشت تا آنکه به سال 1252 ق. در این شهر دار فانى را وداع گفت و در جلو بقعه پدرش - فقیه نامدار میر محمدصادق طباطبایى مدفون گردید. در این هنگام جلوه دوران نوجوانى را سپرى مى نمود و چهارده سال داشت. او تحصیلات مقدماتى، قرائت و ادبیات فارسى و بخشى از علوم عربى و حتى خط و کتابت را در زواره فراگرفت و با وجود آنکه در این دوران از دست دادن پدر روانش را آزرده ساخته بود از کسب دانش دست برنداشت. | ||
خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
در سال 1273 ق. در حالى که جلوه 35 بهار را پشت سر نهاده بود اصفهان را ترک کرد و به قصدتهران عزیمت نمود. مدرسه اى که در تهران جلوه به منظور اقامت در آن برگزید دارالشفا نام داشت که نخست به دستور فتحعلى شاه براى بیمارستان ساخته شد ولى بعدها به صورت مدرسه درآمد. | در سال 1273 ق. در حالى که جلوه 35 بهار را پشت سر نهاده بود اصفهان را ترک کرد و به قصدتهران عزیمت نمود. مدرسه اى که در تهران جلوه به منظور اقامت در آن برگزید دارالشفا نام داشت که نخست به دستور فتحعلى شاه براى بیمارستان ساخته شد ولى بعدها به صورت مدرسه درآمد. | ||
جلوه در این مدرسه به مدت 41 سال به تدریس حکمت و فلسفه و ریاضیات مشغول بود و در عصر نامبرده آقا محمد رضا قمشه اى و آقا على مدرسى و جلوه سه استاد کامل فلسفه و حکمت به شمار مى رفتند که کاروانى از دانشوران و مشتاقان معرفت از حوزه تدریس آنان استفاده مى کردند و با رحلت آن دو حکیم در دوره ناصرى علوم عقلى به مجلس درس جلوه انحصار یافت و بعد از حاج ملا هادى سبزوارى در مکتب وى فلسفه جان تازه اى یافت. او در گوشه این مدرسه پارسا و بى پیرایه، فروتن و اندیشمند مى زیست و مى کوشید تا | جلوه در این مدرسه به مدت 41 سال به تدریس حکمت و فلسفه و ریاضیات مشغول بود و در عصر نامبرده آقا محمد رضا قمشه اى و آقا على مدرسى و جلوه سه استاد کامل فلسفه و حکمت به شمار مى رفتند که کاروانى از دانشوران و مشتاقان معرفت از حوزه تدریس آنان استفاده مى کردند و با رحلت آن دو حکیم در دوره ناصرى علوم عقلى به مجلس درس جلوه انحصار یافت و بعد از حاج ملا هادى سبزوارى در مکتب وى فلسفه جان تازه اى یافت. او در گوشه این مدرسه پارسا و بى پیرایه، فروتن و اندیشمند مى زیست و مى کوشید تا جانهاى تاریک را به نور حکمت روش کند. فارغ از نام و نشان زندگى زاهدانه اى را مى گذراند و در حدود نیم قرن پرتوى از اندیشههاى خود را در اختیار شاگردانى قرار داد که خود بعدها در عصر خویش دانشوران مشهورى به حساب مى آمدند. حکیم جلوه طى نیم قرن تدریس شاگردان زیادى را تربیت کرد. میرزا رفیع الدین محمد طباطبائی نائینی، مشهور به " میرزا رفیعا" از علمای بزرگ عهد صفویه است. اجداد وی سادات طباطبائی زواره بودند که در نائین اقامت داشتند. وی در اصفهان نزد دانشمندان بزرگ این شـهر همـچون " شیخ بهائی"، " میرفندرسکی "، " میرداماد" و " ملا عبدالله شوشتری " به تحصیل پرداخت و در انواع علوم و فنون زمانه خود همچون فقه، کلام، حدیث، حکمت، ریاضیات، منطق و ادبیات مهارت یافت. او در اصفهان حوزه درسی مهمیداشت که دانشمندان و فضلای این شهر از آن بهره گرفتند که از جمله آنان " علامه ملا محمد باقر مجلسی"، " سید نعمت الله جزایری " و " میر محمد معصوم حسینی قزوینی " قابل ذکر هستند. میرزا رفیعا تالیفات ارزشمندی از خود به جای نهاده است که از جمله " اقسام التشکیک و حقیقته"، "حاشیه بر اصول کافی"، " حاشیه بر شرح اشارات " خواجه نصیرالدین طوسی، " الشجره الالهیه" و "ثمره" در تلخیص شجره الهیه را میتوان نام برد. او از نظر فلسفی پیرو اساتید خود "میرداماد" و "میرفندرسکی" بوده و فلسفه مشاء را آمیخته با ذوق اشراقی تدریس میکرده است. میرزا رفیعا گاهی شعر هم میسرود که در تذکرهها اندکی از آنها آمده است. این عالم عالیقدر به سال 1082 هـ .ق به دیار باقی شتافت. پیکرش را در تخت فولاد حمل و به خاک سپردند. و به دستور شاه سلیمان صفوی بقعه ای با شکوه با گنبدی دارای کاشیکاری بر سر مزارش ساخته شد. | ||
==== سادات طباطبایی در آذربایجان:==== | ==== سادات طباطبایی در آذربایجان:==== | ||
خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
-. آیتالله سید حسین طباطبایى، پدر مرحوم قاضى طباطبایى نیز فقیهى ژرف اندیش بود. وى در تـبـریـز مـتـولد شـد و در قم از محضر بزرگانى چون آیتالله سید محمد حجت استفاده شـایـان نـمـود و از شـاگردان مبرز ایشان به شمار آمد و پس از مهاجرت به عراق نیز از شاگردان برجسته آیتالله العظمى میرزا محمد حسن شیرازى بود و از ایشان اجازه اجتهاد و روایت داشت. | -. آیتالله سید حسین طباطبایى، پدر مرحوم قاضى طباطبایى نیز فقیهى ژرف اندیش بود. وى در تـبـریـز مـتـولد شـد و در قم از محضر بزرگانى چون آیتالله سید محمد حجت استفاده شـایـان نـمـود و از شـاگردان مبرز ایشان به شمار آمد و پس از مهاجرت به عراق نیز از شاگردان برجسته آیتالله العظمى میرزا محمد حسن شیرازى بود و از ایشان اجازه اجتهاد و روایت داشت. | ||
مـرحـوم سـیـدالاعـلام، حـاج سـیـد احـمـد قـاضـى طـبـاطـبـایـى نیز عـابـدى عـالم و زاهـدى کـامـل بـود کـه در تـبـریـز سـکـونـت داشـت و از اجـتـمـاع کـنـاره گـرفـتـه و در گـوشـه مـنـزل خـود به انزوا و تزکیه نفس و تهذیب روح و اخلاق خود پرداخته بود. | مـرحـوم سـیـدالاعـلام، حـاج سـیـد احـمـد قـاضـى طـبـاطـبـایـى نیز عـابـدى عـالم و زاهـدى کـامـل بـود کـه در تـبـریـز سـکـونـت داشـت و از اجـتـمـاع کـنـاره گـرفـتـه و در گـوشـه مـنـزل خـود به انزوا و تزکیه نفس و تهذیب روح و اخلاق خود پرداخته بود. | ||
-.سید محمد حسین طباطبایی مشهور به علامه طباطبایی (۱۲۸۱- ۱۳۶۰ ه.ش)، مفسر، فلیسوف، متکلم، اصولی، فقیه، عارف و اسلامشناس بزرگ سده ۱۴ ه.ق. تأثیرگذارترین عالم شیعه در فضای فکری و مذهبی ایران در سده ۱۴ ه.ش بود. او نویسنده تفسیر المیزان، و کتابهای فلسفی بدایة الحکمة و نهایة الحکمة، و کتاب مشهور اصول فلسفه و روش رئالیسم است. شاگردان او هم چون مطهری، جوادی آملی، مصباح یزدی و بهشتی را میتوان جزو مؤثرترین و معروفترین روحانیان شیعه در ایران در چهار دهه پایانی قرن ۱۴ ه.ش دانست. نشستهای علمی او با هانری کربن فیلسوف و شیعهشناس فرانسوی | -.سید محمد حسین طباطبایی مشهور به علامه طباطبایی (۱۲۸۱- ۱۳۶۰ ه.ش)، مفسر، فلیسوف، متکلم، اصولی، فقیه، عارف و اسلامشناس بزرگ سده ۱۴ ه.ق. تأثیرگذارترین عالم شیعه در فضای فکری و مذهبی ایران در سده ۱۴ ه.ش بود. او نویسنده تفسیر المیزان، و کتابهای فلسفی بدایة الحکمة و نهایة الحکمة، و کتاب مشهور اصول فلسفه و روش رئالیسم است. شاگردان او هم چون مطهری، جوادی آملی، مصباح یزدی و بهشتی را میتوان جزو مؤثرترین و معروفترین روحانیان شیعه در ایران در چهار دهه پایانی قرن ۱۴ ه.ش دانست. نشستهای علمی او با هانری کربن فیلسوف و شیعهشناس فرانسوی زمینهساز معرفی تشیع به اروپاییان شد. | ||
از دیگر سادات طباطبایی در آذربایجان میتوان موارد زیر را نام برد: عبدالوهاب تبریزی طباطبایی، فقیه امامی، عارف و شیخالاسلام آذربایجان در قرن ۹؛ شهید سید محمد علی قاضی طباطبایی امام جمعه تبریز که به دست گروهک فرقان ترور شد؛ سید محمد طباطبایی، از مجتهدان شیعه و از آزادیخواهان و رهبران جنبش مشروطه ایران؛ سید محمد مجاهد طباطبایی، از مراجع تقلید شیعه؛ سید حسن طباطبایی قمی، از روحانیون معاصر ایران؛ سید محمدحسن الهی طباطبایی، از عرفای معاصر شیعه؛ سید علی قاضی، معروف به علامه قاضی؛ محقق طباطبایی، از علمای شیعه معاصر قرن ۱۴. | از دیگر سادات طباطبایی در آذربایجان میتوان موارد زیر را نام برد: عبدالوهاب تبریزی طباطبایی، فقیه امامی، عارف و شیخالاسلام آذربایجان در قرن ۹؛ شهید سید محمد علی قاضی طباطبایی امام جمعه تبریز که به دست گروهک فرقان ترور شد؛ سید محمد طباطبایی، از مجتهدان شیعه و از آزادیخواهان و رهبران جنبش مشروطه ایران؛ سید محمد مجاهد طباطبایی، از مراجع تقلید شیعه؛ سید حسن طباطبایی قمی، از روحانیون معاصر ایران؛ سید محمدحسن الهی طباطبایی، از عرفای معاصر شیعه؛ سید علی قاضی، معروف به علامه قاضی؛ محقق طباطبایی، از علمای شیعه معاصر قرن ۱۴. | ||
خط ۱۲۳: | خط ۱۲۳: | ||
==== بروجرد:==== | ==== بروجرد:==== | ||
آیتاللهالعظمی سید حسین بروجردی ره نسبش با حدود 28 واسطه به ابراهیم غمر میرسد. <ref>نسب کامل وی چنین است: السید حسین بن السید على بن السید احمد بن السید على نقی بن السید محمد جواد بن السید مرتضى بن السید محمد الطباطبائى بن السید عبدالكریم بن السید مراد بن الشاه اسدالله بن جلالالدین امیر بن الحسن بن مجدالدین بن قوام الدین بن اسمعیل بن عباد بن ابى المكارم بن عباد بن ابى المجد بن عباد بن على بن حمزه بن طاهر بن على بن محمد بن احمد بن محمد بن احمد بن ابراهیم طباطبا بن اسمعیل الدیباج بن ابراهیم الغمر بن حسن المثنی بن حسن بن على بن ابى طالب علیهم الاف التحیه والثناء.</ref> | |||
کرمان: در این سرزمین امامزادگانی از نسل ابراهیم طباطبا مدفون هستند که عبارتند از: | کرمان: در این سرزمین امامزادگانی از نسل ابراهیم طباطبا مدفون هستند که عبارتند از: | ||
1. امام زاده شیخ حیدر در زرند: برخی نسب شریف او را چنین معرفی کردهاند: سیّد حیدر بن محمّد بن أبى طاهر بن عبدالله بن على بن حیدر بن على بن محمّد بن جعفر بن حسین بن محمّد بن زید بن حسین بن زید بن ابراهیم بن محمّد بن قاسم بن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل الدیباج بن ابراهیم الغمر بن حسن المثنى بن امام حسن (علیه السلام). از زندگی او اطلاعی در دست نیست. درگذشت اوبه احتمال قوى در نیمه نخست قرن هفتم هجرى بوده است. <ref>فرهنگ جغرافیایى آبادیهاى استان كرمان، شهرستان زرند، ص 135 وص 137. 2. سراج الانساب، ص 65 ـ 64.</ref> این زیارتگاه در 39 کیلومترى شمال غرب شهر زرند، در میان قبرستان روستاى بنان بالا، روى تپّه اى مشرف بر روستا با چشم اندازى فوقالعاده زیبا قرار دارد. | 1. امام زاده شیخ حیدر در زرند: برخی نسب شریف او را چنین معرفی کردهاند: سیّد حیدر بن محمّد بن أبى طاهر بن عبدالله بن على بن حیدر بن على بن محمّد بن جعفر بن حسین بن محمّد بن زید بن حسین بن زید بن ابراهیم بن محمّد بن قاسم بن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل الدیباج بن ابراهیم الغمر بن حسن المثنى بن امام حسن (علیه السلام). از زندگی او اطلاعی در دست نیست. درگذشت اوبه احتمال قوى در نیمه نخست قرن هفتم هجرى بوده است. <ref>فرهنگ جغرافیایى آبادیهاى استان كرمان، شهرستان زرند، ص 135 وص 137. 2. سراج الانساب، ص 65 ـ 64.</ref> این زیارتگاه در 39 کیلومترى شمال غرب شهر زرند، در میان قبرستان روستاى بنان بالا، روى تپّه اى مشرف بر روستا با چشم اندازى فوقالعاده زیبا قرار دارد. | ||
خط ۱۳۷: | خط ۱۳۷: | ||
-.سید محمد کاظم طباطبایی یزدی: وی معروف به صاحب عروه، از فقهای نامدار شیعه و مولف کتاب «عروة الوثقی است. سید از جمله فقهای بزرگ و نامدار سدههای اخیر است که در یزد و اصفهان و مشهد به تحصیل پرداخت و پس از آن به نجف اشرف مهاجرت کرد و در آنجا به درجات عالی فقاهت رسید و بعدها مرجع شیعیان جهان شد. | -.سید محمد کاظم طباطبایی یزدی: وی معروف به صاحب عروه، از فقهای نامدار شیعه و مولف کتاب «عروة الوثقی است. سید از جمله فقهای بزرگ و نامدار سدههای اخیر است که در یزد و اصفهان و مشهد به تحصیل پرداخت و پس از آن به نجف اشرف مهاجرت کرد و در آنجا به درجات عالی فقاهت رسید و بعدها مرجع شیعیان جهان شد. | ||
ظهور وسایل ارتباطات در زمان ایشان و تفوق علمی چشمگیری که داشت، از جمله عواملی بود که سبب شد مرجعیت وی به همه اقطار شیعی جهان برسد و از عراق و ایران تا هندوستان و آذربایجان و گرجستان و... را شامل شود. در تاریخ مرجعیت، این تحول چشمگیری بود که شکل تازه ای به نهاد مهم مرجعیت داد و آن را از صورت محلی یا حد اکثر در محدوده یک کشور بیرون آورد. نقش سیاسی ایشان در حرکتهای نظامی انگلستان در عراق و همچنین مسائل بحرانی دوره مشروطه در ا یران بسیار قابل توجه بوده است. <ref>بنگرید: دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج2، ص 64_65.</ref> | ظهور وسایل ارتباطات در زمان ایشان و تفوق علمی چشمگیری که داشت، از جمله عواملی بود که سبب شد مرجعیت وی به همه اقطار شیعی جهان برسد و از عراق و ایران تا هندوستان و آذربایجان و گرجستان و... را شامل شود. در تاریخ مرجعیت، این تحول چشمگیری بود که شکل تازه ای به نهاد مهم مرجعیت داد و آن را از صورت محلی یا حد اکثر در محدوده یک کشور بیرون آورد. نقش سیاسی ایشان در حرکتهای نظامی انگلستان در عراق و همچنین مسائل بحرانی دوره مشروطه در ا یران بسیار قابل توجه بوده است. <ref>بنگرید: دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج2، ص 64_65.</ref> | ||
براساس اطلاعات | براساس اطلاعات گردآوری شده، امروز 277 نفر از نوادگان سید محمد کاظم یزدی در آسیا، 17 نفر در اروپا، 21 نفر در آمریکا و 3 نفر در استرالیا زندگی میکنند. . <ref>بنگرید: http://www.tabatabaiyazdi.com/</ref> | ||
مشهورترین اعضای خانواده سید محمد کاظم عباتند از: | مشهورترین اعضای خانواده سید محمد کاظم عباتند از: | ||
-.سید محمد فرزند سید محمد کاظم: وی از دیگر برادران خود بزرگتر بود و به مدارج بالای فقهی نایل شد و از خود آثار علمی بر جای نهاد. سرانجام او در زمان حیات پدرش با شرکت در حرکت علیه استعمار انگلیس از دنیا رفت. فرزندان دیگر سید مانند سید علی و دیگران نیز به موقعیتهای علمی بالایی در نجف رسیدند. | -.سید محمد فرزند سید محمد کاظم: وی از دیگر برادران خود بزرگتر بود و به مدارج بالای فقهی نایل شد و از خود آثار علمی بر جای نهاد. سرانجام او در زمان حیات پدرش با شرکت در حرکت علیه استعمار انگلیس از دنیا رفت. فرزندان دیگر سید مانند سید علی و دیگران نیز به موقعیتهای علمی بالایی در نجف رسیدند. | ||
خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
از دیگر سادات طباطبایی یزد میتوان به موارد زیر اشاره کرد. | از دیگر سادات طباطبایی یزد میتوان به موارد زیر اشاره کرد. | ||
2- سید ضیاءالدین طباطبایی: وی روزنامهنگار و نخستوزیر ایران پس از کودتای 1299 شمسی _که به کودتای سیاه معروف است _ بود. وی از عوامل انگلیس به شمار میرفت و با سیاستهای این دولت استعمارگر همراهی داشت. | 2- سید ضیاءالدین طباطبایی: وی روزنامهنگار و نخستوزیر ایران پس از کودتای 1299 شمسی _که به کودتای سیاه معروف است _ بود. وی از عوامل انگلیس به شمار میرفت و با سیاستهای این دولت استعمارگر همراهی داشت. | ||
3-.سید محمد محیط طباطبایی: وی از | 3-.سید محمد محیط طباطبایی: وی از پژوهشگران و مورخان، منتقد و نیز از ادبای معاصر ایران است. آرامگاه وی در ری کنار برج طغرل قرار دارد. | ||
==== قم:==== | ==== قم:==== | ||
خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
=== سادات طباطبایی در مصر:=== | === سادات طباطبایی در مصر:=== | ||
عدهای از سادات طباطبایی به مصر مهاجرت کردند و درپی تأسیس دولتی شیعی بودند که متاسفانه موفق نبودند. چند تن از فرزندان و نوادگان قاسم رسّی و برخی از برادران وی یعنی حسن بن ابراهیم و احمد بن ابراهیم و فرزندان عبدالله بن ابراهیم به مصر رفتند و در آنجا ماندگار شدند.<ref>عمده الطالب، ص 172_178.</ref> اینان خاندان بزرگی در مصر پدید آوردند که چندین سده عالمان و فقیهان و گاه انقلابیون نامآوری از میان آنان برخاستند. | |||
برخی از عالمان طباطبایی مصر به شرح زیرند: | برخی از عالمان طباطبایی مصر به شرح زیرند: | ||
-.احمد بن عبداللـه بن ابراهیم طباطبا: بنا به نقل ابن اثیر_ که او را احمد بن محمد بن عبداللـه بن ابراهیم دانسته_ احمد در ۲۵۵ ه. ق. و به نقل ابن عنبه، در ۲۷۰ ق. در جایی بین برقه و اسکندریه مصر با ادعای خلافت قیام کرد و پس از آن که به صعید رفت، بر پیروانش افزون شد و کارش بالا گرفت. احمد بن طولون (۲۲۰-۲۷۰ ق) حاکم دست نشانده عباسیان، سپاهیانی برای سرکوب او گسیل داشت. احمد در جنگ کشته شد و پیروانش پراکنده شدند. <ref>الکامل، ج 7،ص 217؛عمده الطالب، ص 172</ref> | -.احمد بن عبداللـه بن ابراهیم طباطبا: بنا به نقل ابن اثیر_ که او را احمد بن محمد بن عبداللـه بن ابراهیم دانسته_ احمد در ۲۵۵ ه. ق. و به نقل ابن عنبه، در ۲۷۰ ق. در جایی بین برقه و اسکندریه مصر با ادعای خلافت قیام کرد و پس از آن که به صعید رفت، بر پیروانش افزون شد و کارش بالا گرفت. احمد بن طولون (۲۲۰-۲۷۰ ق) حاکم دست نشانده عباسیان، سپاهیانی برای سرکوب او گسیل داشت. احمد در جنگ کشته شد و پیروانش پراکنده شدند. <ref>الکامل، ج 7،ص 217؛عمده الطالب، ص 172</ref> | ||
خط ۲۰۴: | خط ۲۰۴: | ||
ابن عنبه جمال الدّین احمدبن على، عمدة الطالب فى انساب آل ابى طالب؛ لجنة احیاء تراث، منشورات دارالکتب الحیاة، بیروت، بى تا. | ابن عنبه جمال الدّین احمدبن على، عمدة الطالب فى انساب آل ابى طالب؛ لجنة احیاء تراث، منشورات دارالکتب الحیاة، بیروت، بى تا. | ||
ابن عنبه، | ابن عنبه، جمالالدین احمد بن علی، الفصول الفخریّة، به اهتمام میرجلال الدّین حسینى ارموى محدّث، دانشگاه تهران، 1347 هـ ش. | ||
آرامگاههاى خاندان پاک پیامبر(صلى الله علیه وآله) و بزرگان صحابه و تابعین؛ سیّد عبدالرّزاق کمونه، ترجمه عبدالعلى صاحبى، بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، چاپ دوّم، 1375 هـ ش. | آرامگاههاى خاندان پاک پیامبر(صلى الله علیه وآله) و بزرگان صحابه و تابعین؛ سیّد عبدالرّزاق کمونه، ترجمه عبدالعلى صاحبى، بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، چاپ دوّم، 1375 هـ ش. | ||
خط ۲۸۱: | خط ۲۸۱: | ||
=منابع= | =منابع= | ||
[[رده: | [[رده:مقالهها]] | ||
[[رده:سادات]] | [[رده:سادات]] |